نگاهی به روند خصوصی سازی در آستانه برگزاری هفته گردشگری

خسرو ابادی: کارِ خوب انجام می‌دهید اما خوب، کار را انجام نمی‌دهید

هر سال با نزدیک شدن مهرماه علاوه بر اخبار مربوط به آغاز سال تحصیلی اخباری مربوط به شروع فصلی جدید در صنعت گردشگری جهان نیز به گوش می رسد . همانطور که می دانید پنجمین روز از مهرماه از سوی سازمان جهانی گردشگری UNWTO به عنوان روز جهانی گردشگری انتخاب شده و هر سال در گوشه ای از دهکده جهانی جشن گرفته می شود .

این سازمان برای اعلام اهمیت گردشگری در جامعه جهانی هر سال با توجه به اولویت هایش نامی را برای این روز در نظر می گیرد که امسال هم «گردشگری و آب: حفاظت از آینده مشترک» به عنوان شعار روز جهانی گردشگری سال 2013 انتخاب شده است.

اما اگر شور حال برگزاری مراسم این جشن خارج از مرزهای کشورمان بگذریم و اهمیت انتخاب این شعار را دریابیم به اخبار داخلی و تکاپوی مسئولان گردشگری کشورمان برای برگزاری هفته ای با این نام خواهیم رسید که هر سال در این مدت بسیاری از اخبار را به خود اختصاص می دهند و با صرف بودجه های سازمان برای هرچه باشکوهتر برگزار کردن این مراسم سراسر ایران می کوشند.

امسال نیز منوچهر جهانیان معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی که زمزمه های تغییر او توسط ریاست جدید سازمان میراث فرهنگی از گوشه و کنار سازمان به گوش می رسد در این باره گفت: با توجه به نزدیک‌شدن آغاز هفته گردشگری بنا بر دستور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، ستادی با عنوان ستاد برگزاری هفته گردشگری و با هدف برگزاری هرچه با شکوه‌تر این هفته تشکیل شده است.

معاون گردشگری کشور با اشاره به ضرورت پرداختن به برنامه‌های مطلوب هفته گردشگری گفت: بنا به تأکید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تلاش هستیم تا مجموعه اهداف و برنامه‌های مربوط به هفته گردشگری را با رویکرد علمی و فرهنگی اجرا کنیم.

جهانیان افزود: در این زمینه با حضور معاون رئیس سازمان، رئیس انجمن گردشگری علمی ایران نمایندگان بخش خصوصی، استادان و صاحب‌نظران این حوزه نشستی برگزار شد، مجموعه اهداف و برنامه‌های هفته گردشگری با توجه به عناوین روزهای این هفته و با رویکرد محتوایی مرتبط با همان روز مورد بحث و تبادل نظر اعضای حاضر در جلسه قرار گرفت و مقرر شد با تشکیل کمیته‌های تخصصی گردشگری اقدامات لازم برای برگزاری باشکوه‌تر این مراسم انجام شود.

وی گفت: با توجه به شعار امسال سازمان جهانی جهانگردی با عنوان «گردشگری و آب: حفاظت از آینده مشترک» و همچنین رویکرد علمی و فرهنگی در این حوزه که از سوی ریاست سازمان اعلام شد آماده برپایی مراسم هفته گردشگری است.

اما سئوال اصلی این است که جهانیان با کدام بودجه قرار است این مراسم در راستای پیش برد اهداف اصلی سازمان میراث فرهنگی که رشد و توسعه صنعت گردشگری کشورمان درسطح جهان است برگزار شود؟ سئوالی که پاسخش را مهدی حجت ، قائم مقام سازمان اینگونه داد: « وضع بودجه‌ای ما در حال حاضر فوق‌العاده خراب است». بودجه ای که به عقیده وی در دولت دهم و ریاست قبلی سازمان میراث فرهنگی صرف تزئینات اتاق مسئولان سازمان یا برگزاری کنفرانس های بدون حاصل و سفرهای خارجی شده است.

هرچند این اظهار نظر درباره بودجه معاونت میراث فرهنگی اعلام شده اما می توان از این اظهار نظر کاملا صریح، اوضاع صندوق پولی سازمان میرات فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را کاملا محاسبه کرد و پی به مشکلات عمده در این زمینه برد.

جایگاه بخش خصوصی در هفته گردشگری امسال

به هر حال صنعت گردشگری به گفته بسیاری از کارشناسان صنعتی خصوصی است و درواقع میزبان این هفته باید بخش خصوصی باشد نه سازمان های دولتی و بودجه آنها، اما آیا واقعا در این مراسم بخش خصوصی نقش موثری داشته و دارد؟ چندی پیش و قبل از تشکیل کابینه یازدهم در کشورمان همین مقام مسئول یعنی جهانیان خبر از خصوصی سازی گردشگری ایران و حضور گسترده بخش خصوصی در این صنعت خبر داده بود که در همین زمینه قوانین و مصوباتی هم صادر شد و باعث واکنش های گسترده ای در جامعه گردشگری کشورمان شد .

رجبعلی خسروآبادی در باره خصوصی‌سازی صورت‌گرفته در بخش گردشگری و در پایان دولت دهم و اعتراض برخی‌ دفاتر گردشگری و حتی ارسال نامه به رئیس مجلس در جهت مخالفت با این طرح اظهار داشت: نگرانی آنجاست که گاهی کارِ خوب انجام می‌دهید اما خوب، کار را انجام نمی‌دهید.

وی افزود: این خصوصی‌سازی کاری است که بر اساس قوانین مختلف لازم است انجام شود و باید این واگذاری به بخش خصوصی صورت بگیرد اما آنچه بخش خصوصی را وادار و ملزم کرد که این موضوع را به صورت گلایه‌مند مطرح کند عجله و غیرکارشناسی بودن مسأله بود.

این کارشناس گردشگری با بیان اینکه فکر نمی‌کنم بخش خصوصی مشکلی با خصوصی‌سازی گردشگری داشته باشد، تصریح کرد:‌ مخالفت این است که وقتی می‌خواهید واگذاری انجام دهید باید نقش حاکمیتی خود را کاملاً مشخص کرده باشید چگونگی نظارت به این امر را تعریف و منسجم کنید تا بعداً بتوانید این کار را نظارت کنید که آیا به آن حد مطلوبی که مدنظر داشتید رسیده است یا خیر؟

وی ادامه داد:‌  وقتی این کار انجام نمی‌شود یعنی شما عجله کردید به عبارت دیگر کارِ خوب کردید اما خوب، کار نکردید، یعنی به عبارتی هنوز تعریف منسجمی از تفکیک نقش حاکمیتی و تصدی‌گری انجام نشده است.

خسروآبادی یادآور شد: البته در این زمینه اتفاقی هم نیافتاده است یعنی هیچ واگذاری انجام نشده است و باید بگویم که واگذاری فقط یک حرف بود.

اما با تغییر دولت و تعیین ریاست جدید سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری سیاست های خصوصی سازی گذشته هم تغییر کرد و حجت قائم مقام این سازمان از خصوصی‌سازی در سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و تعبیری متفاوت دارد و می گوید: ما بسیار استقبال می‌کنیم از اینکه بخش خصوصی فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را برعهده بگیرد و این مرام دولت است.

وی در ادامه می افزاید:‌ با تمام علاقه‌ای که نسبت به خصوصی‌سازی داریم باید اول به نحوی آن زمینه را تقویت و آماده و بعد واگذار کنیم. این موضوع درست مثل این است که اگر فرزندمان بخواهد دوچراخه‌سواری یاد بگیرد اگر همیشه پشت دوچرخه‌اش را بگیرم دوچرخه‌سواری یاد نمی‌گیرد و اگر کلاً رها کنم زمین می‌خورد لذا باید قدری آرام آرام شل و سفت بگیریم تا اینکه یواش یواش یاد بگیرد.

وی اضافه کرد: سیاست ما در قبال بخش خصوصی همینگونه است یعنی آرام آرام در هر یک از حوزه‌ها باید کار کنیم تا بخش خصوصی آمادگی پیدا کند و پس از احراز این آمادگی‌ها واگذاری‌ها را انجام دهیم.

این تعبیر جدید حجت از حضور بخش خصوصی در سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در آستانه برگزاری مراسم هفته گردشگری دوباره این سئوال را پیش خواهد آورد که آیا هنوز زمان دستیابی بخش خصوصی به جایگاه اصلی خود در صنعت گردشگری فرا نرسیده است و باید بازهم از بودجه های دولتی در این زمینه استفاده کنیم؟