ارتباطی نزدیک با فرهنگ میزبان

نگاهی به کوچ سورفینگ رونقی در گردشگری

ارتباطی نزدیک با فرهنگ میزبان

نویسنده: عماد عزتی

سفر تجربه‌ای متفاوت از دوران زندگی ماست که معمولا با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی گروه‌های مختلف گردشگری شکل می‌گیرد از این رو عامل‌های گسترده‌ای در تعیین مقصد و استفاده از خدمات منطقه میزبان برای مسافران امروزی مهم و تعیین کننده است که اولین آنها را می‌توان در هزینه اقامت دانست.

هزینه‌ای که به اعتقاد کارشناسان گردشگری دومین مورد پس از هزینه حمل و نقل در طول سفر دغدغه‌ای برای گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ای متفاوت از منطقه میزبان هستند، شناخته شده است. این درحالی است که با توجه به روند روبه رشد صنعت گردشگری و افزایش تعداد تقاضای سفر سراسر جهان گردشگران راهکارهای متفاوتی در این زمینه به صنعت گردشگری ارایه دادند‌ه‌اند و کم کم این روش‌ها به عنوان فرهنگی از سفر برای آنهایی که ارزانقیمت سفر می‌کنند یا به دنبال تجربه‌ای متفاوت از منطقه میزبان هستند تبدیل شده است.

درنگاه اول درخواهیم یافت بسیاری از گردشگران برای دریافت واقعیت فرهنگ و تمدن منطقه میزبان خود بار سفر بسته و طی طریق می‌کنند از این رو همیشه تجربه زندگی واقعی بومی از نزدیک و استاده از تمام امکاناتشان به صورت واقعا بکر جزو آرزوهای اینگونه مسافران است مسافرانی که علاوه براینکه ارزان سفر می‌کنند به معنی واقعی برای شناخت فرهنگ منطقه میزبان حاضر به انجام هرکاری هستند.

یکی از این پدیده‌های تاثیر گذار در توسعه صادرات نامرئی که ریشه در تاریخ و تمدن مهمانوازی اکثر مردمان دهکده جهانی دارد کوچ سرفینگ (میزبان ، میهمان) نام دارد این روش اینگونه است که  فردی بومی در منطقه مورد نظر گردشگران به صورت رایگان امکاناتی از منزلش را در اختیار متقاضیان گردشگر قرار می‌دهد و در مقابل اگر به کشور میهمان سفر کرد انتظار پذیرایی اینچنینی دارد.

میراثی ناملموس

همانطور که قبلا نیز اشاره شد  براساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه میشیگان ایالات متحده تقریبا 40 درصد از مسافران برای درک واقعی از فرهنگ و تمدن منطقه‌ای خاص از کرده زمین بار سفر بسته و به آنجا سفر می‌کنند اما اکثر این گردشگران معتقدند که با اقامت در هتل‌های لوکس یا استفاده از تورهای گردشگری زیاد به خواسته‌های خود دست نیافته و با بخش کوچکی از فرهنگ کشور میزبان آشنا شده‌اند درحالی که اگر امکان اقامت در منازل افراد بومی منطقه را داشته بدون تردید با تمام زوایای پنهان فرهنگ وتمدن کشور یا شهر میزبان دست می‌یافته‌اند .

از این رو پدیده کوچ سرفینگ که امروزه به عنوان یکی از راهکارهای بسیار ارزشمند سفر آنهم با کمترین هزینه است توانسته جایگاه بسیار ویژه‌ای در صنعت گردشگری به خود اختصاص دهد اما این روند صرفا برای ارزان قیمت سفر کردن نیست چون اهمیتی فرهنگی دراین بین نهفته است که خواسته یا ناخواسته باعث رشد و تکمیل خرده فرهنگ‌ها در سراسر جهان خواهد شد.

جاناتان رایدنر جامعه شناس در ایالات متحده آمریکا در این زمینه می‌‌گوید: همه مناطق مختلف جهان دارای خرده فرهنگ‌های گوناگون و منحصر بفردی هستند که به عنوان جاذبه‌ای ارزشمند برای گردشگران شناخته شده است اما اهمیت ارتباط این خرده فرهنگ‌ها با فرهنگ گردشگرانی که برای مدتی در مناطق مختلف جهان سکونت خواهند داشت این است که پس از مدتی شاهد ظهور فرهنگی کاملا متفاوت و کامل‌تر از آنچه داشتیم در دو منطقه یعنی منطقه میزبان و زادگاه میهمان خواهیم بود.

این جامعه شناس درباره گسترش پدیده کوچ سرفینگ در دنیای امروزی ما معتقد است : هرچه جامعه ما پیشرفته‌تر باشد این پدیده در آن راحت‌تر شکل خواهد گرفت چون مردم از اهمیت ارتباط فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با یکدیگر آگاه هستند و از آنجا که به پدیده‌ای به نام دهکده جهانی اعتقاد دارند این امر برایشان کاملا عادی و بدون حاشیه است این درحالی است که پدیده کوچ سرفینگ در جوامع سنتی سخت‌تر رونق گرفته و دیرتر به بلوغ فرهنگی خود خواهد رسید اما از آنجا که بکر بودن فرهنگ اینگونه مناطق دلیل اصلی سفر بسیاری از گردشگران سراسر جهان است جای تردید نیست این روند بسیار سریعتر از آنچه تصور می‌کنیم شکل خواهد گرفت.

این درحالی است که بسیاری از رفتارشناسان نیز در این زمینه معتقدند ارتباط تنگاتنگ فرهنگی در این نوع گردشگری می‌تواند منجر به پدید آمدن فرهنگی غنی در کشور میزبان و میهمانان یا همان میراث ناملموس باشد چون تمام مشکلات و معضلات فرهنگ‌های متفاوت که برای مدتی زیر یک سقف با یکدیگر برخورد خواهند کرد عریان شده و با توجه به ذهن پویای بشر خود به خود در جهت بهبود ارتقاء یافته و تعالی خواهد داشت.

سیلی از اطلاعات در شبکه مجازی

با توجه به روند روبه رشد اینگونه سفرهای گردشگران بخصوص در قرن حاضر دنیای مجازی در این زمینه نیز بیکار ننشسته و با استفاده از تمام صفرویک‌های دراختیارش زمینه ارتباط هرچه گسترده‌تر علاقمندان به اینگونه سفر را فراهم کرده است سفری که شاید ابتدایی‌ترین اطلاعاتش از طریق کامپیوترهای شخصی یا گوشی‌های تلفن همراه رد و بدل شده و در نهایت واقعیتی غیر قابل انکار از هیجات و لذت گشت و گذار در اصیل‌ترین زوایای فرهنگی کشور میزبان را برایتان به ارمغان خواهد آورد.

در این روش وب سایت معتبری در میان علاقمندان شناخته شده است که با در نظر گرفتن شرایط مهمان و میزبان ابتدا ارتباطی مجازی را بین هر دو بخش سفر برقرار می‌کند تا مهمان و میزبان با برخی از اطلاعات اولیه یکدیگر آشنا شوند و پس از آن امکان ارتباطی نزدیک با یکدیگر را خواهند داشت. اما مهمترین بخش این نوع گردشگری که در واقع با صفر و یک‌های مجازی شروع خواهد شد اعتمادی است که در دو سوی معادله یعنی مهمان و میزبان شکل می‌گیرد نهفته است چون میزبان در واقع امن‌ترین محل زندگی خود یعنی خانه و کاشانه‌اش را در اختیار فردی که ممکن است از هزاران کیلومتر دورتر آمده قرار خواهد داد کارشناسان این نکته ظریف را اصلی‌ترین کارکرد این روش گردشری می‌دانند و می‌گویند: اعتماد و اشتیاقی که در این روش گردشگری میان میزبان و مهمان برقرار می‌شود باعث جلوگیری از هرگونه سوء استفاده‌ خواهد شد و معمولا اگر به تجربه آنهایی که با رعایت دقیق نکات لازم در اینگونه سفرها تجربه اینچنینی را داشته اند، دقت کنیم اندک نقاط سیاه و تاریکی را خواهیم دید که منجر به تجربه تلخ شده باشد.

اما این روند پایان کار نیست چون فواید اینگونه گردشگری هنوز تمام و کمال شکل نگرفته است و تنها بخشی از آنها برای کارشناسان گردشگری مشخص شده است هرچند یکی از مهمترین امتیازات رونق کوچ سرفینگ در اقصی نقاط جهان را می‌توان در رونق گردشگری عمومی آنها دانست.

اردشیر اروجی، مدیرکل سابق دفتر اطلاعات و آمار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری در این زمینه می‌گوید: در دنیای امروزی اهمیت اطلاعات در صنعت گردشگری برهیچ کس پوشیده نیست بطوری که معمولا گردشگران قبل از اینکه بار سفر به نقطه‌ای خاص از جهان ببندند ابتدا کمی از حال و هوای آن در شبکه‌های مجازی می‌خوانند و مطالعه می‌کنند تا با شناختی کامل وارد ناشناخته‌های کشور یا منطقه میزبان بشوند. این درحالی است که با توجه به اطلاعاتی که از سوی گردشگران در دنیای مجازی منتشر می‌شود می‌توانیم تصور کنیم چه حجم درخواست برای مناطقی که اطلاعاتی بیشتری در این دنیای مجازی در دسترس عموم قرار داده‌اند شکل خواهد گرفت.

این کارشناس گردشگری می‌افزاید: تمامی گردشگرانی که به صورت کوچ سرفینگ به اقصی نقاط دهکده جهانی سفر می‌کنند بدون تردید با رموز و فنون استفاده از دنیای مجازی آشنایی کامل دارند و به عنوان یکی از عادات اصلی خود خاطرات سفرشان را در این دنیا منتشر می‌کنند و از آنجا که بیشتر متقاضیان سفر به اطلاعات این گونه افراد اعتقاد دارند همواره برای تعیین مقصد سفرهایشان روی گفته‌های افرادی که تجربه کوچ سرفینگ داشته‌اند حساب ویژه‌ای باز می‌کنند که این امر در نهایت می‌تواند رونق گردشگری عمومی کشورها را نیز به همراه داشته باشد.

اروجی معتقد است در یک دهه اخیر رشد میزبانی گردشگران خارجی به این روش در خانه‌های ایرانیان بسیار قابل ملاحظه و غیر قابل تصور بوده است از این رو شاید به جرات بتوان گفت یکی از دلایل افزایش تقاضای سفر بسیاری از گردشگران خارجی برای بازدید از دیدنی‌های کشورمان در واقع همین افزایش میزبانان بومی در ایران برای پذیرایی از گردشگران خارجی بوده است.