حمام فین بیشتر مالایی ها را جذب کرده تا تپه باستانی سیلک

چند مدتی هست که مبحث رونق اقتصاد گردشگری در ایران بسیار داغ شده و در گوشه و کنار اخبار هر روز شاهد اظهار نظر یا طرحی جدید در این زمینه هستیم . ایران که به گفته مسئولان دولتی قصد دارد در سال 91 حدود 7.5 میلیون گردشگر را داخل ایران پذیرایی کند به دنبال راهکارهایی برای رسیدن به این تعداد گردشگر بوده وهست ، یکی از این راهکارها حضور در نمایشگاههای بین المللی گردشگری که گوشه و کنار این کره خاکی برگزار می شود . بسیاری از این نمایشگاهها از شهرت جهانی برخوردار هستند و بسیاری هم محلی برگزار می شوند اما یکی از آنها نمایشگاه گردشگری مالزی بود که چندی پیش اختتامیه آن برگزار شد.  ایران نیز که به عنوان یکی از شرکت کنندگان فعال این نمایشگاه بود توانست نظر بسیاری از دست اندرکاران ، فعالان صنعت گردشگری و البته ماجراجویان مالایی را به خود جلب کند  و البته از آنجا که ایران هم  همانند دیگر کشورها به درآمد حاصل از رونق و توسعه صنعت گردشگری توجه کرده گفتگویی صمیمانه با بهزاد خاکپور ، رایزن محترم اقتصادی سفارت جمهوری اسلامی ایران در این کشور که مسئول هماهنگی حضور کشورمان در این نمایشگاه بود را ترتیب دادیم . بدون تردید این مصاحبه برای دست اندرکاران صنعت گردشگری ایران که قصد حضور در دیگر نمایشگاههای مشابه سراسر دهکده جهانی را دارند بسیار جذاب و خواندنی خواهد بود.

2.      نقش رایزنان اقتصادی ایران در توسعه صنعت گردشگری کشورمان چیست ؟
سفارت خانه ها بویژه در شرایط دشوار کنونی نقش مضاعفی در حفظ و توسعه مناسبات تجاری کشورمان با سایر کشورهای جهان دارند. به طور کلی این تلاش ها معمولا بدلیل ماهیت خویش به اغلب قابل اعلام و شرح و بسط نیستند با این حال موثر و مهم می باشند. در صورتی که سارمان میراث فرهنگی در همکاری با وزرات امور خارجه بتواند ظرفیت های گردشگری کشور همراه نقاط قوت و ضعف به اطلاع رایزنان اقتصادی ایران در سفارت خانه های کشورمان برساند و همچنین بر اساس مدل از قبل پیش بینی شده، برنامه ی مشخصی را با تخصیص بودجه مناسب به اجرا در آورد، شاهد توفیقات بسیار خوبی در استفاده از ظرفیت های بسیار خوب سفارت های ایران در سراسر جهان در خصوص جلب گردشگران خارجی خواهیم بود.

3.      آیا رایزنان فرهنگی نیز در این زمینه امکان همراهی دارند یا خیر؟شاید به طور مستقیم خیر. اما هر تلاش هوشمندانه ای در جهت ارتقای وجهه ایران در خارج از کشور، می تواند به طور غیر مستقیم به توسعه تجارت و مناسبات میان ملتها کمک نماید. 

4.      به عقیده شما گردشگری ایران تا موفقیت جذب حدود هفت و نیم میلیون گردشگر سالانه چقدر فاصله دارد؟از مبانی و استدلالاتی که منجر به ارائه این رقم شده بی اطلاع هستم. اما به عنوان کسی که اطلاع اندک و تجربه محدودی در این حوزه دارم، رسیدن به این اعداد را دور از اتنظار می دانم. ورود این تعداد گردشگر به معنی آن است که روزانه باید 20 هزار گردشگر را بتوانیم اسکان دهیم و این رقم بدون در نظر گرفتن ده ها میلیون گردشگر داخلی است. تا جایی که می دانم هرگاه چند اجلاس بین المللی و یا یک اجلاس بزرگ در تهران برگزار می شود، با مشکل اقامت هیأت های رسمی روبرو هستیم. فراموش نمی کنم که چند سال پیش، برای یک هیأت رسمی ترکیه، قادر به پیدا کردن اتاق در هتل و یا حتی مسافرخانه ها در تهران نشدیم و به ناچار هیأت مزبور شب را در منزل دیپلمات ترک به سر برد. آیا ظرف سه سال گذشته تحولی در زیر ساختارهای کشور پدید آمده است؟ شخصا معتقدم چنانچه نتیجه تمام تلاش های ما منجر به اعزام سه تا پنج هزار گردشگر مالزیایی در یک دوره شش ماهه آبان 91 تا اردیبهشت 92 (که فصل گردشگری مالزی است)  بشود،گام بسیار بزرگی برداشته ایم. این عدد برای دوره قبلی کمتر از چند صد گردشگر بوده است.  

5.      آیا سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل خدمت شما سیستمی مبنی بر ثبت خاطرات گردشگرانی که از ایران بازدید کرده اند دارد یا خیر؟خیر، با این حال متعاقب اعزام یک هیأت متشکل از مدیران ارشد 21 شرکت تور و نراول مالزی به ایران، به سرپرستی رئیس اتحادیه تور و تروال مالزی و معاونان ایشان (خرداد ماه 1390) پرسشنامه های نسبتا  دقیق و جامعی تهیه و اطلاعات بسیار مهمی از نتایج سفر و نقاط قوت و ضعف  گردشگری در ایران از منظر خبرگان گردشگری مالزی تهیه گردید که راهنمای خوبی برای برنامه ریزی های ما بوده و خواهد بود.

6.      به نظر شما حذف روادید بین دو کشور چه تاثیری برای توسعه گردشگری آنها دارد؟
مالزی عملا با تغییر قوانین خویش ورود گردشگران ایرانی را به خاک خویش سهل و راحت نموده است. شاید معطلی ورود به مالزی در فرودگاه های این کشور عمدتا از ورود ایرانیان به ایران راحت تر است. این کشور اخیرا فرمهایی ثبت اطلاعات شخصی> پرواز و محل اقامت و .. را هم حذف نموده است  شما به رایگان و براحتی می توانید وارد مالزی شود. اما در مقابل کماکان رویه قابل اعتمادی در خصوص ورود گردشگران مالزی به ایران نداریم. دادن روادید در فرودگاه های کشور اطمینان بخش نیست و بعضا در مواردی> گردشگران معدود مالزیایی که قصد ورود به کشور را داشته اند از فرودگاه بازگردانده (دیپورت) شده اند! همچنین فاقد ظرفیت کافی برای صدور ویزای فرودگاهی به هیآت های 30 تا 50 نفره هستیم و این کار وقتگیر و ملال آور خواهد بود. نیازمند طراحی جدید و اطمینان بخش در این حوزه هستیم.

7.      حضور ایران در نمایشگاههای بین المللی گردشگری واقعا تاثیری داشته یا اینکه می توان راهکارهای جایگزینی به جای صرف هزینه های کلان و موازی کاری در این نمایشگاهها یافت؟
قبلا هم گفته ام که اساسا معتقد نیستم که حضور درنمایشگاه ماتا یا هر اقدام دیگری، به تنهایی  تأثیر شگرفی بر جای خواهد داشت. اما معتقدم مجموعه تلاش های انجام گرفته از سوی سفارت ایران که با حمایت و همراهی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و استانهایی مانند اصفهان و از همه مهمتر اتحادیه تور و تروال مالی (ماتا) صورت گرفته است، نتایج و ثمرات خوبی برجای گذاشته و خواهد گذاشت. حضور در نمایشگاه ماتا از اقدام بسیار خوبی بود که قطعا بدون آن، تلاش ها برای اعزام گردشگران مالزیایی به نتایج مورد نظر نخواهد رسید.

8.      به نظر شما اهمیت جاذبه سازی در صنعت گردشگری ایران چیست؟
در واقع در معرفی امکانات و فرصت های گردشگری خود به مردم جهان کار جدی انجام نداده ایم. به عنوان مثال در یک دو سال گذشته کجا و در چه رسانه ی بین المللی - اعم از تلویزیون، رادیو، نشریات تخصصی و ....) به معرفی جاذبه های گردشگری ایران پرداختیم. مالزی قریب 460 میلیون دلار در سال صرف معرفی خویش و تگ لاین Malaysia, Truly Asia  می کند. تا جایی که اطلاع دارم از سال 1388 کاری در خصوص معرفی ایران به عنوان یک مقصد گردشگری  صورت نگرفته است.

9.      آیا جاذبه های باستانی ایران تا ابد برای جلب گردشگران کافی خواهد بود؟

 بله میراث باستانی ما موضوعی است که تا ابد به عنوان یکی از جذاب ترین موارد> نقش مهمی برای جلب گردشگران بین المللی بویژه از کشورهایی که گردشگران آنها از معلومات عمومی بالاتری برخوردارند، خواهد بود. هرچند در مورد گردشگران مالزیایی باید بگویم، آنها بیشتر به شیفته مناظر هستند تا تاریخ و به همین دلیل مثلا از حمام فین کاشان که بیشتر دارای مناظر زیبایی است، بسیار بیشتر از تپه سیلک یا موزه ارزشمند ایران باستان خوششان می آید.

10.  جایگاه صنعت گردشگری ایران در اقتصاد کشورمان چیست؟
در حال حاضر شاید نقش دست چندم داشته باشد. اما در مالزی که نهمین مقصد گردشگران جهان بوده و در سال 2011 بیش از 24 و نیم میلیون گردشگر جذب نموده است به عنوان دومین منبع درآمدی این کشور محسوب می گردد.

11.  اهمیت سرمایه گذاری خارجی در گردشگری ایران چیست؟
بسیار مهم و اساسی است مشروط بر اینکه محقق گردد. این سرمایه گذاری ها معمولا با حمایت موسسات پولی و مالزی جهان مانند بانک ها صورت می گیرد و به دلیل شدت فشارها، این موسسات حتی اگر مایل باشند، عملا امکان چندانی برای نقش آفرینی در این حوزه ندارند. 

16.  آیا واقعا ایران برای مسافران وگردشگران جاذبه ای خاص دارد؟

 قطعا و بی تردید. ایران علیرغم محدودیت ها و مشکلات فرا رو، کماکان یکی از ارزشمندترین مقاصد گردشگری جهان است.

17.  آیا واقعا در آمد صنعت گردشگری ایران در صورت موفقیت توان جایگزینی صنعت نفت را دارد؟ اطلاع دقیقی از آمارها ندارم و علاقه ای به گمانه زنی ندارم چراکه این موضوع با اما و اگر های زیادی مرتبط است. بی تردید گردشگری یک از حوزه هایی است که برای تمام ملتهای جهان به عنوان یک منبع بزرگ درآمد و اشتغال زایی مورد توجه قرار داشته و در ایران نیز به همین دلایل می بایست مورد توجه مقتضی قرار گیرد.  

19.  صنعت هتلداری ایران با استانداردهای جهانی چقدر فاصله دارد ؟ از نظر نیروی انسانی و مدیریت نیارمند آموزش های جدی هستیم. هتلهای معدودی دارای کادر آشنا به زبان انگلیسی هستند. در بسیاری از هتل های 4 و 5 ستاره ایران هنوز یک بروشور راهنما به زبان انگلیسی در مورد همان هتل و یا حتی شماره تلفن های داخلی هتل وجود ندارد.

20.  نقش خطوط هوایی در موفقیت گردشگری کشورها چه بوده ؟

 طبیعتا در مورد کشورهای غیر همجوار، ارتباط هوایی مهمترین راه تبادل گردشگر است. هم اکنون سه شهر ایران با چهارده پرواز مستقیم به پایتخت مالزی مرتبط هستند. هرچند که قریب به اتفاق مسافران این خطوط را گردشگران ایرانی تشکیل می دهند.  

21.  آیا نمایشگاه مالزی و حضور ایران در آن موفقیت آمیز بوده ؟

طبعا این سئوال بایستی از فردی غیر از من سئوال شود. ج.اب کلیشه ای این است که خیلی موفقیت آمیز بود اما بهتر است این موضوع از شرکتهای ایرانی حاضر در نمایشگاه، سازمان میراث فرهنگی  و بویژه اتحادیه تور و تروال مالزی (مالزی) و شرکتهای مالزیایی که با طرف های ایرانی مذاکره داشته اند سئوال شود. با این حال عرض می کنم که گام بلند و موفقیت امیزی بود و شاید به نوعی اولین تجربه سفارت خانه های ایران برای ورود همه جانبه به تمام عرصه های (حتی فنی) گردشگری بود. اما اگر سئوال این باشد که برنامه به بهترین وجه ممکن برگزار شد، پاسخ من چیز دیگری خواهد بود.

22.  پیشنهاد شما برای ایران جهت شرکت در نمایشگاههای مشابه سراسر جهان چیست؟

 نسخه ی واحدی وجود ندارد. هر چند در کلیت موضوعات یکی هستند اما رمز موفقیت در دانستن و توجه به کلیات نیست. آنچه باعث توفیق است توجه به جزئیات و مختصات هر کشور و ملت و مقررات کشور مورد نظر است و مثلا در مالزی فقط شرکتهایی که متعلق به اتباع مالزی هستند می توانند اقدام به اعزام گردشگران در این کشور نمایند و اتباع حقیقی و حقوقی خارجی، حتی اگر در مالزی شرکتهای به ثبت برسانند قادر به این کار نیستند. من حتی حضور ایران در نمایشگاه بعدی را به شکل کنونی به صلاح نمی دانم و معتقدم باید طراحی جدیدی منطبق با دستاوردهایمان داشته باشیم. مثلا در این فکرم که سازمان میراث فرهنگی به جای دادن غرفه ها به شرکتهای ایرانی، غرفه ها را به طور نیمه بها در اختیاز شرکتهای مالزیایی قرار دهد که پکیج های گردشگری ایران را در نمایشگاه عرضه کنند، البته موضوع نیازمند بررسی بیشتر است.  

27.  عقیده شخصی شما در باره ارایه تخفیف برای جلب گردشگران به ایران چیست؟ آیا این نسخه ای مناسب برای رونق گردشگری ایران است یا خیر؟

 به طور کلی با دادن سوبسید موافق نیستم. بویژه اینکه کارهای بهتری می تواند صورت بگیرد. ورود گردشگر به ایران با طراحی ها و اعمال مدیریت های کارشناسی می تواند بسیار ارزان شود. مشکل کنونی بالا بودن هزینه ی گردشگری برای خارجیان در ایران نیست. قیمت ها مناسب است بویژه با کاهش مستمر ارزش ریال، این هزینه تا حدی کاهنده هم هستند. مشکل ما فقدان یک ریال یا دلار هزینه تبلیغ کشور در خارج است. مشکل ما فقدان نیروی  انسانی آموزش دیده و فعال است. اما به هر حال، بدیهی است که کاهش هزینه ها بویژه در دو سال اول بسشیار مهم است. شاید برای یک بازار مانند مالزی، اگر در دو یا سه سال اول این تخفیف ارائه شود تا فرصت معرفی جادذبه های گردشگری ایران به مردم مالزی مهیا گردد و به اصطلاح بازار گرم شود، این کار به صلاح باشد.

30.  با توجه به موفقیت کشور مالزی در صنعت گردشگری آیا همکاری هایی بین دو کشور و استفاده از تجربیات آنها صورت گرفته یا خیر؟

 بله تاکنون سه کمیته فنی گردشگری در طی سه سال اخیر میان دو کشور برگزار شده و توافقنالمه های همکاری هم بین دو دولت به امضا رسیده است. وزیر گردشگری مالزی سال گذشته از ایران دیدار کرد و در تدارک برنامه ریزی برای سفر جناب آقای موسوی، معاون رئیس جمهور در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به مالزی در ماه های آتی هستیم.

32. نقش بخش خصوصی در تضمین موفقیت صنعت گردشگری ایران چیست؟

بدیهی است نقش دولت سیاست گذاری و طراحی است و قائدتا بار اصلی کار گردشگری بر عهده بخش خصوصی است که در راستای مقررات به این امر اهتمام خواهند داشت.درست مانند آنچه در مالزی یا قریب به اتفاق کشورهای دیگر جهان صورت می گیرد.

33. به عقیده شما دولت چه نقشی را برای آینده گردشگری ایران باید به عهده داشته باشد؟

سیاست گذاری، تبلیغ مسقیم و حمایت از برنامه های تبلیغی شرکتهای خارجی برای فروش پکیج های ایران و برگزاری تورهای آشنا سازی و تسهیل برقراری ارتباط میان شرکتهای ایرانی و خارجی.  ما در سفارت، پس از مذاکرات بسیار متعدد و رایزنی با ماتا و برخی شرکتهای تور و تروال مالزیایی و شرکتهای مشاور تبلیغاتی، تبلیغ گردشگری ایران در شش حوزه از جمله تبلیغات خیابانی (بنرها و بیلبوردها)، رادیو و تلویزیون (مانند شبکه های تخصصی سفر و گردشگری)، روزنامه ها عمومی و نشریات تخصصی، مساعدت به تبلیغ پکیج های ایران (مانند ترکیه که نیمی از هزینه تبلیغات شرکتهای مالزیایی برای اعزام گردشگر به ترکیه را پرداخت می کند)، تبلیغات آنلاین در فضای اینترنت و .... را با هزینه های معادل 248 هزار دلار طراحی و به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تقدیم نمود که تاکنون در این خصوص - علی رغم پیگری ها - پاسخی واصل نگردیده است.

37. آیا آماری از تعداد گردشگران ایرانی که از مالزی بازدید کرده اند در دست دارید ؟

 در سال 2011 قریب 135 هزار گردشگر ایرانی از مالزی بازدید کرده اند که رقمی در حدود 280 میلیون دلار در این کشور هزینه نموده اند.

39. طی سال 2012 میلادی تا کنون چند نفر مالایی از ایران بازدید کرده اند؟                                

 به عنوان گردشگر، شاید چند صد نفر!!

40. هزینه هر گردشگر در مالزی بطور متوسط چقدر برآورد شده است؟

 به طور متوسط یک گردشگر در مالزی 830 دلار در سال 2011 هزینه نموده است.

41. هزینه اقامت و گردشگری هر نفر مالایی در ایران چقدر برآورد شده است؟

 برای یک تور یک هفته ای با هتل های سه ستاره، بسته ها (همراه با بلیط رفت برگشت و یک بلیط هوایی داخلی) در حدود 3500 رینگیت معادل تقریبی 1130 دلار است.

  ما در سفارت، پس از مذاکرات بسیار متعدد و رایزنی با ماتا و برخی شرکتهای تور و تروال مالزیایی و شرکتهای مشاور تبلیغاتی، تبلیغ گردشگری ایران در شش حوزه از جمله تبلیغات خیابانی (بنرها و بیلبوردها)، رادیو و تلویزیون (مانند شبکه های تخصصی سفر و گردشگری)، روزنامه ها عمومی و نشریات تخصصی، مساعدت به تبلیغ پکیج های ایران (مانند ترکیه که نیمی از هزینه تبلیغات شرکتهای مالزیایی برای اعزام گردشگر به ترکیه را پرداخت می کند)، تبلیغات آنلاین در فضای اینترنت و .... را با هزینه های معادل 248 هزار دلار طراحی و به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تقدیم نمود که تاکنون در این خصوص - علی رغم پیگری ها - پاسخی واصل نگردیده است.