همیشه و همجا به فکر سفر باشید

تشکیل ستاد مرکزی دائمی سفر در ایران

 با هدف ارتباط بیشتر بین خصوصی ها و دولتی ها و ترویج سفر

هر ساله اسفند ماه و چند روز مانده به تحویل سال نو شور و هیجان خاصی بین مردم بچشم می خورد همه مشغول برنامه ریزی برای چگونه گذراندن تعطیلات خود هستند؛ برخی بار سفر داخلی یا خارجی بسته اند و برخی تصمیم به استراحت در شهر و دیار خود گرفته اند.

اما این شور و هیجان همیشه در بعضی از ادارات و ارگان های دولتی یا حتی خصوصی ها، زودتر شروع می شود و عملکرد آنها در ایام تعطیلات از سوی مردم و مسئولان زیر ذره بین قرار می گیرد. بطوری که پس از سپری شدن این ایام هردو گروه مشغول بررسی نقاط ضعف و قوت این ادارات یا سازمان ها خواهد بود. اگرچه رفتار خود حکایت از مقطعی بودن برنامه ریزی ها در هر دو گروه یعنی مردم و دست اندرکاران دارد و هیچ نشانی از تصمیمگیری های بلند مدت آنها نیست. اینجاست که ناخودآگاه به یاد ضرب المثل معروف که می گوید: «از این ستون به آن ستون فرج است» خواهیم افتاد. اگرچه ، گاه گاهی هم در این میان با توجه به کاستی های موجود تصمیماتی توسط دولتی ها گرفته شده و درستورالعمل هایی صادر می شود تا سال بعد این نواقص وجود نداشته باشد، اما حکایت همچنان باقی است.

امسال هم که چند روزی بیش از شروع آن نگذشته و هنوز هم تب و تاب نو شدن سال در جای جای میهن عزیزمان مشهود است این روند ادامه داشت؛ اما با قدری تفاوت و حساسیت بیشتر از سال های گذشته که توجه بیشتر هر دو گروه یعنی مردم و مسئولان را طلب می کند.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که از قدیم الایام به عنوان رکن اصلی مسئول این ایام یعنی تعطیلات نوروزی بوده همیشه بیشترین مسئولیت را برعهده داشته و دارد. اما همانطور که گفته شد نوروز 1391 برای این سازمان نقطه عطفی بود که همگان منتظر رسیدنش بودند تا عملکرد آن را بررسی کنند و با توجه به نحوه عملکرد این نهاد مسئول آینده صنعت گردشگری ایران را پیش بینی و البته برنامه ریزی کنند.

به عبارت دیگر نوروز امسال برای این سازمان حکم امتحان نهایی را داشت و نتیجه آن برای ورود به مقطعی بالاتر از نظر کارشناسان بسیار پراهمیت عنوان شده بود. طبق شرایط جدید ایران از نظر تحریم های یکجانبه غرب و البته نواسانات نرخ ارز در کشور همه این کارشناسان و دست اندرکاران صنعت گردشگری ایران چه خصوصی و چه دولتی ها از ماهها قبل مشغول بررسی شرایط و ارایه راهکارهای مناسب این وضعیت بودند و بسیاری از آنها نوروز امسال را برای آینده صنعت گردشگری ایران سرنوشت ساز عنوان کرده بودند و البته گروهی هم این شرایط را به عنوان فرصتی طلایی برای صنعت گردشگری ایران می دانند.

 بنابراین از آنجایی که متولی اصلی برگزاری این مراسم سازمان میراث فرهنگی هست تمام نگاهها همچون گذشته معطوف تصمیمات این سازمان بود. هرچند امسال با توجه به شرایط موجود بسیاری از مسافران نوروزی و علاقمندان به سفرهای خارجی تصمیم به ماندن داخل خاک ایران گرفتند و به جمع مسافران داخلی پیوستند بطوری که تقریبا سفرهای نوروزی امسال تقریبا 27 درصد نسبت به سال قبل افزایش نشان داد و سنگینی بار هدایت اینگونه سفرها بردوش این نهاد دولتی بیشتر جلوه گر شد. به هر حال روز موعود رسید و برگه امتحانی پیش روی اصلی ترین نهاد مسئول در ایران قرار گرفت، ظاهرا این سازمان هم که با آمادگی کامل وارد جلسه امتحان شد و در نگاه اول توانست این امتحان را به خوبی پشت سر بگذارد ، اما گاهی هم پاسخ مناسب به سئوالات امتحانی نداد .

سازمان میراث فرهنگی با توجه به مسئولیت یادشده امسال هم اقدام به تشکیل ستاد مرکزی و دائمی تسهیلات سفر در ایران کرد، البته لازم به یادآوری هست که این ستاد قبلا تشکیل شده بود. اما امسال این ستاد کمی تغییرات را به خود دید بطوری که از این ستاد تمرکز زدایی شد و در بسیاری از استان های گردشگر پذیر مثل استان اصفهان، اردبیل، همدان و حتی برخی مناطق آزاد بطور مستقل شروع به کار کرد . بنابراین می توان از ایجاد این ستاد در استان های گردشگر پذیر به عنوان برگ برنده سازمان یاد کرد، سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری امسال علاوه برخدمات همیشگی خود با راه اندازی پورتال (وب سایت اینترنتی به نشانی http://www.stsi.ir) این سازمان قبل از آغاز تعطیلات نوروزی 1391 با شعار «ایران سرزمین شکوه و زیباییها» جدیت خود برای رونق صنعت گردشگری ایران را به همگان نشان داد.

 اگرچه به حق عملکرد این سازمان در کوتاه مدت یعنی تعطیلات گذشته، با توجه به افزایش چشمگیر تعداد سفرهای نوروزی امسال خوب بود و توانست به خوبی سفرهای نوروزی را هدایت و مدیریت کند. اما متاسفانه نتوانست به معنای واقعی این ستاد را دائمی کند و در بسیاری از موارد همچون گذشته که ستادها کاملا مقطعی و کوتاه مدت تصمیم گیری می کردند دوباره تکرار مکررات کرد. به عنوان مثال می توان به مصاحبه مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل با خبرگزاری فارس در اسفند ماه سال 1390 اشاره کرد.  وی می گوید:« این ستاد (ستاد دائمی تسهیلات سفر) با هماهنگی و همکاری دستگاه های ذیربط فعالیت خود را از آغاز کرده و تا 15 فروردین سال آینده فعال خواهد بود.»

لازم به یادآوری نیست که ستاد مدیریت سفرهای نوروزی با توجه به نام خود سالهای گذشته همیشه چند روز قبل از شروع تعطیلات نوروزی تشکیل می شد و با اتمام تعطیلات نوروزی به کار خود پایان می داد بنابراین زیاد توان مدیریت بلند مدت اینگونه سفرها را نداشت. همین مقطعی بودن ایجاد اینگونه ستادها باعث می شد تا مسئولان و دست اندرکاران آن صرفا به فکر گذراندن این ایام باشند و تصمیمات کوتاه مدتی را اتخاذ می کردند که بعضا به جز صرف هزینه و بدون بازده بودن  آنها حاصل دیگری نداشت و ظاهرا در برخی از استان ها هنوز همین رویه ادامه دارد و نشانی از دائمی شدن آنها نیست.

 اما در ابتدای کار ایجاد اینگونه ستادهای دائمی در برخی استان ها با وجود کاستی های موجود توانسته مفید واقع شود و بسیاری از دست اندرکاران صنعت گردشگری ایران را به آینده ای روشن دلگرم کند. تشکیل این ستاد دائمی را می توان به عنوان عیدی سازمان میراث فرهنگی به صنعت گردشگری ایران در دو بخش خصوصی و دولتی دانست و امیدوار بود که این ستاد بتواند با حضور خود و رویکردهای جدید، زمینه پیوند هرچه بیشتر دو بخش خصوصی و دولتی را در این صنعت بسیار مهم ایران را ایجاد کند.

حال که این ستاد با شعار «همگانی، همه مکانی و همه زمانی کردن سفر» پا به عرصه وجود گذاشتند هرگز نباید از ایجاد فرصت های جدید و معرفی توانمندی های گردشگری ایران غافل شود و فقط به بازار داخلی چشم داشته باشد بلکه شاید بتوان گفت که باید با استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی بیشتر به بازار خارجی جهت جذب گردشگران خارجی به ایران بیاندیشد. این موضوع را می توان دقیقا به عنوان پاشنه آشیل صنعت گردشگری ایران دانست که ظاهرا هنوز اهمیت آن توسط مسئولان امر جدی گرفته نشده بطوری که در پورتال اختصاصی ستاد تسهیلات سفر در ایران که به تازگی افتتاح شده است صرفا اطلاعات به یک زبان و آنهم فارسی بسنده کرده اند و هیچ نشانی از راهنمایی گردشگران خارجی یا حتی حرکتی برای جذب حداکثری آنها به سمت تمدن و فرهنگ ایران زمین نیست.

به هرحال با توجه به نیمه پر لیوان ، نوروز 91 ستاد دائمی تسهیلات سفر کشور  با ایجاد ستاد اسکان مسافران نوروزی ، غرفه های صنایع دستی ، معرفی توانمندی های گردشگری استان ها و توزیع بروشورها و نقشه های گردشگری بین مسافران نوروزی توانست نمایانگر این موضوع باشد که با کمی دقت و اتخاذ تصمیمات بلند مدت می توان به داد صنعت از نفس افتاده گردشگری در ایران رسید و رونقی دو چندان را به آن بخشید البته نباید از یاد ببریم که سیاست این سازمان باید به جذب گردشگران خارجی باشد نه صرفا ایجاد تسهیلات سفر برای هموطنان عزیز چون به خودی خود هنگام ایجاد شرایط ورود گردشگران خارجی به داخل مرزهای ایران تمامی امکانات سفر برای هموطنان نیز فراهم خواهد شد بنابراین این سیاست می تواند تیری باشد برای دو نشان. 

فروردین 91

عزتی