مجموعه‌داران برتر

5 مجموعه دار برتر سال 2012 میلادی

ترجمه : شیدا رمزی

منبع : business insider

هرچند اطلاع از دارایی  و ثروت مجموعه داران داخلی و خارجی کار دشواری است و با توجه به راز ورمزهای موجود زندگی آنها نمی توان دقیقا از دودوتا چهارتای زندگی آنها مطلع شد اما در گزارشی مربوط به سال 2012 اسامی 10 مجموعه دار هنری برتر جهان با مختصری از اطلاعاتشان منتشر شده است که مطالعه آن برای علاقمندان خالی از لطف نیست.

1. هلن و برنارد ارنات  Helen &Bernard Arnault

معروف ترین زوج کلسیونر منتخب سال 2012 میلادی از سوی موسسه LVMH در جهان هستند که با مجموعه ای معادل 41 میلیارد دلار در زمینه قطعات موسیقی و آثار هنری به شهرت رسیده اند . این درحالی است که  هلن آرنات که خود نوازنده پیانوست در زمینه جمع آوری این کلسیون موثر بوده به صورتی که در سال 2003 کاملترین مجموعه از آثار هنری مور ، اندن رائول، پیکاسو را در اختیار داشتند .

1. دبرا و لئون بلک Debra & Leon Black

لئون بلک به عنوان مدیر شرکت تجاری آپولو گلوبال فعالیت تجاری خود را ادامه می دهد و همسرش دبرا نیز یکی از طراحان و سازندان خیابان برادوی  است ارزش مجموعه این دو حدود 3.5 میلیارد دلار برآورد شده است . در سال 2005 میلادی این دو مجموعه دار تنها برای تصاحب تابلو معروف پرنده در آسمان 27 میلیون دلار هزینه کردند که در تاریخ خود به عنوان گرانترین معامله بود . لئون که به عنوان یکی از اعضای هیات امنای موزه هنر معاصر است صرفا برای ساخت یک مرکز هنری در این مجموعه حدود 48 میلیون دلار هزینه کرده است.

1. ادی و الی  براد Edtthe L. & Broad

مجموعه داران براد در واقع صاحبان شرکت سان آمریکا هستند که میزان دارایی آنها براساس گزارش ها 2 میلیارد دلار برآورد شده است این مجموعه داران مشهور بین المللی در سال 2011 میلادی با برای تجهیز و توسعه موزه لس آنجلس همکاری گسترده ای داشتند و بخشی از زمین شخصی خود را نیز در این مورد به موزه اهداء کردند.

خانواده براد دارای 200 اثر هنری از جف کونز، جاسپر جون، اندی رائول و .. را در اختیار دارند که به اعتقاد برخی کارشناسان هنری نمی توان قیمت دقیقی برای این مجموعه تعیین کرد .

1. پیر چن Pierre Chen

پیر  چن یکی از مجموعه داران معتبر تایوانی و صاحب کمپانی یاگئو در این کشور است .  چن به دلیل مجموعه بی نظیر مدرن و پست مدرن خود در زمینه آثار هنری به شهرت رسیده است . این مجموعه دار مشهور جهانی کارش را از سال 1990 آغاز کرده است و در سال 2008 میلادی 8/3 میلیون دلار برای خرید یک تابلوی نقاشی از لویسین فروید  به فرانسیس بیکن پرداخت که در زمان خود رکودی بی سابقه در این زمینه بود .

این مجموعه دار تایوانی آثاری از اندی رائول و بسیاری از هنرمندان مشهور چین و تایوان را مثل سی تیومبلی در اختیار دارد .

1. الکساندرا و استیون کوئن Alexandra & Steven Cogen

خانواده کوئن که به عنوان یکی از مشهورترین کلکسیونرهای آثار هنری از سوی موسسه SAC به دنیای کلکسیونها معرفی شده اند با مجموعه ای معادل 3/9 میلیارد دلار جایگاه مطمئنی برای خود در این زمینه دست و پا کرده اند . این خانواده به دلیل سرمایه گذاری های بسیار گسترده خود برای تصاحب آثار هنرمندان مشهور و بزرگ جهان انجام داده اند به شهرت رسیده اند و در دنیای کلکسیونرها از شهرت خاصی برخوردارند.

این خانواده کلکسیونر در سال 2009 میلادی با پرداخت 5/137 میلیون دلار برای خرید یک تابلوی هنری معروف مربوط به دوران قبل جنگ جهانی اول در سطح بین المللی مطرح شد و همواره به عنوان مهمان ویژه افتتاحیه نمایشگاه هنر بازل در سوئیس در این نمایشگاه شرکت داشته است. البته نباید فراموش کرد که نام این مجموعه دار معتبر بین المللی برای خرید 120 میلیون دلاری یکی از آثار مونه نیز دوباره سر زبان ها افتاد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد .

گفت‌وگو با مدیر کل مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی

سوژه‌ای برای سرمایه‌گذاری پویا

نویسنده: شیدا رمزی

بدون تردید هر یک از ما تجربه بازدید حداقل از یک موزه را داشته و بارها خاطراتش را مرور کرده‌ایم، که بیانگر اهمیت فرهنگ در زندگی هریک ازماست. اما آیا این اماکن قابلیت خصوصی شدن یا ورود سرمایه‌های بخش خصوصی را داشته و می‌توانند به محلی برای سرمایه‌گذاری پویا تبدیل شوند؟

بد نیست بدانیم قبل از اینکه برای رسیدن به پاسخ این سئوال وارد بحث با یکی از مقام‌های مسئول در این زمینه بشویم بطور کلی پیدایش موزه از طریق جمع‌آوری اشیاء قدیمی به وسیله افراد ثروتمند و شخصی بوده است. بنابراین به نوعی ریشه اغلب موزه‌ها همان داشته‌های خصوصی افراد بوده که کم کم با تغییر سبک زندگی و همچنین متمدن شدن بشر در قالب موزه‌های عمومی و خصوصی کنار یکدیگر مشغول ارایه خدمات به علاقمندان هستند.

محمد‌رضا کارگر، مدیرکل مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی کشور، بطور کلی سرمایه‌گذاری در موزه‌های خصوصی سوژ‌ه‌ای‌ است که در کشورهای خارجی مورد استقبال قرار گرفته و اکنون در کشورمان بخصوص از ابتدای دهه 90 به صورت گسترده‌ای روبه رشد بوده‌‌اند و بیانگر جذابیت این نوع سرمایه‌گذاری برای علاقمندان بوده است هرچند این نوع سرمایه‌گذاری نه برای کسب درآمد بلکه برای بُعد فرهنگی آن است.

محمدرضا کارگر در ادامه  با اشاره به اینکه بر اساس وظایف سازمان میراث فرهنگی، بخش اعظمی از فعالیت‌های اداره کل موزه‌ها به حمایت از بخش خصوصی در راه اندازی موزه اختصاص دارد افزود: با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و اتخاذ سیاست‌های جدید در اداره کل موزه ها تسهیل در روند صدور مجوز و حمایت از موزه داری بویژه ایجاد موزه های بخش خصوصی افزایش یافته است.

آمارها چه می‌گویند

این مقام مسئول درباره تعداد کل موزه‌های فعال کشورمان گفت: اکنون بطور کلی 550 موزه در بخش‌های مختلف در کشور فعالیت می‌کنند و در حال حاضر 61 موزه خصوصی فعال در کشورمان مشغول ارایه خدمات به علاقمندان هستند اما نکته جالب این است که 40 موزه از تعداد کل موزه‌های خصوصی کشورمان از سال 1392 تا کنون افتتاح شده‌اند. که حکایت از رشدی معادل بیش از 45 درصدی حضور سرمایه‌های خصوصی در این بخش از  اقتصادکشورمان است.

کارگر درباره چگونگی دریافت مجوزهای مورد نیاز مجموعه‌دارها برای افتتاح موزه گفت: به تمام علاقمندان توصیه می‌کنیم برای اینکه بتوانند از تمامی حمایت‌های معنوی و مالی قانونی سازمان‌ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دیگر نهادهای مربوطه برخوردار باشند بهتر این است که نسبت به ثبت مجموعه‌های خود اقدام نمایند، حتی اگر قصد به نمایش‌گذاشتن آنها را نداشته باشند، چون شرایط کار بسیار ساده است و افراد می‌توانند در کمترین زمان نسبت به دریافت مجوزهای لازم اقدام کنند.

به گفته وی کافی است متقاضی یک مجموعه تاریخی یا ارزشمند را به مقام‌های مسئول معرفی نماید تا این مجموعه از سوی کارشناسان مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از  تایید نسبت ثبت اشیاء و صدور مجوز برای آنها اقدام شود به این ترتیب حمایت‌های معنوی و مادی سازمان و نهادهای مرتبط دیگر شامل حال آن مجموعه خواهد شد.

مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی در ادامه افزود: پس از این روند اگر فرد علاقمند به افتتاح موزه باشد لازم است یک مکان برای موزه معرفی نماید که می‌تواند متناسب با اشیاء معرفی شده از یک اتاق 12 متری تا یک منطقه بزرگ باشد. البته برای این اماکن استیجاری بودن یا مالکیت تفاوتی ندارد ولی بهتر است برای افتتاح موزه خصوصی محلی به صورت مالکیت از سوی متقاضی ارایه شود چون جابجایی آثار یا مجموعه‌ها علاوه بر هزینه‌بر بودن می‌تواند برای سلامت اشیاء مخاطره آمیز باشد.

کارگر درباره مدت اعتبار مجوزهای صادر شده اینگونه توضیح داد که در ابتدای امر پس تمام شدن مراحل ثبت و صدور مدارک، مجوزی شش‌ماهه برای متقاضی صادر خواهد شد و پس از افتتاح و راه‌اندازی موزه بازرسان با بررسی روند مدیریت و اداره موزه یا فعالیت آن مجوزی دائمی برای آن صادر می‌کنند.

این درحالی است که این مقام مسئول تاکید کرد: متقاضیان باید در نظر داشته باشند هنگام تکمیل مدارک باید یا یک کارشناس موزه دار به سازمان میراث فرهنگی معرفی نمایند یا اینکه خودشان در این زمینه تخصص داشته باشند.

فقط آثار درآمدزا نیست

وی با تاکید براینکه اصول احداث موزه‌های خصوصی کسب منافع مادی نیست و بیشتر افراد برای ادای دیون خود به فرهنگ جامعه اقدام به اینکار می‌کنند افزود: پس از تکمیل ساخت و دریافت تمام مجوزها حالا نوبت به بحث دودوتای هزینه‌های این اماکن خواهد رسید و با این پیش فرض که تمام موزه‌ها به عنوان اماکنی غیرانتفاعی هستند لازم است بدانیم بسیاری از موزه‌های برای تامین هزینه‌هایشان اقدام به فروش بلیت می‌کنند اما این تنها راه کسب درآمد از به نمایش‌گذاشتن اشیاء قدیمی یا مجموعه‌ها نیست، چون راهکارهای بسیار جذاب و متفاوتی در این زمینه وجود دارد.

کارگر  با اشاره به شیوه‌های مختلف کسب درآمد از افتتاح موزه‌های خصوصی تصریح کرد: موزه‌های خصوصی می‌توانند با فروش بلیت، برگزاری دوره‌های آموزشی، نمایشگاه‌های موقت، برپایی کارگاه‌های تخصصی مرمت، ایجاد فروشگاه محصولات فرهنگی یا تریا و رستوران بخشی از هزینه‌های موزه را تامین کنند.  

این مقام مسئول درباره حمایت‌های انجام شده از سوی مقام‌های مسئول برای سرمایه‌گذاران در موزه‌های خصوصی گفت: همانطور که قبلا نیز اشاره شد اکنون دولت در حمایت از این نوع سرمایه‌گذاری یعنی افتتاح موزه‌های خصوصی اراده‌ای راسخ دارد به همین دلیل مشوق‌های قابل توجهی برای این افراد در نظر گرفته شده که علاوه بر تسهیلات نقدی می‌توان به به تجهیزات دکوراسیون، ایمنی، نورپردازی، اقدامات مرمتی و ... اشاره کرد.

امکان برآورد سرمایه نیست

مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی درباره میزان سرمایه‌ اولیه برای افتتاح یک موزه به خبرنگار ما گفت: با توجه به اینکه تمامی آثار ارایه شده برای افتتاح یک موزه دارای ارزش بسیار بالای معنوی و مادی هستند هرگز نمی‌توان گفت مثلا برای افتتاح یک موزه ده میلیون تومان سرمایه مورد نیاز است، اما نباید فراموش کنیم مهمترین هزینه برای مجموعه‌داران و صاحبان موزه‌های خصوصی مربوط به ملک و محل موزه است و باید برآورد قیمتی با توجه به ابعاد، شهر مورد نظر و همچنین موقعیت جغرافیایی در آن شهر است.

کارگر، با تاکید براینکه بسیاری از هزینه‌های دکوراسیون و حفاظتی از سوی نهادهای مربوطه برای موزه‌های دارای مجوز درنظر گرفته شده است تصریح کرد: همانطور که می‌دانید موزه‌دار تمامی اشیاء داخل موزه را دقیقا مثل فرزندانش نگهداری می‌کند به همین دلیل برای نگهداری بهتر از تمام اشیاء نگران هزینه‌ها نیست و هرآنچه در توان داشته باشد را هزینه می‌کند چون بسیاری از صاحبان موزه‌های خصوصی می‌خواهند جاودانه باشند. این درحالی است که برخی تجهیزات خاص مثل، نورسنج‌ها، رطوبت سنج‌ها و خنک‌کننده‌ها یا گرم‌کننده‌ها نیازمند هزینه‌های قابل توجهی هستند که این هزینه‌ها اغلب از سوی سازمان‌ها و نهادهای مربوطه تامین می‌شوند و بخشی از آنها بلاعوض خواهد بود.

اصفهان و تهران رکورد دارند

به گفته این مسئول تهران و اصفهان رکوردار بیشترین موزه‌های خصوصی در کشور هستند اما باقی موزه‌های خصوصی در استان‌های دیگر پراکنده شده‌اند که عبارتند از: موزه حکیم نظامی آستارا با محوریت پیشینه تعلیم و تربیت، موزه حرم در آستانه اشرفیه با رویکرد ارائه نفیس ترین نسخ خطی قرآنی، اسناد و دست نوشته‌های علما و بزرگان دینی استان گیلان، موزه قاجار با نمایشگاهی از آثار توقیفی در ارومیه، بخش دوم موزه مینو دشت استان گلستان با موضوع مردم شناسی، موزه پول و تمبر موسوی در کرج با تمبرهایی از جنگ جهانی اول تا دوره قاجار و موزه علوم تاریخ طبیعی در خراسان رضوی است.

باکس

مراحل تاسیس موزه های خصوصی و مشارکتی

مراحل تاسیس موزه های خصوصی

برای تأسیس موزه های خصوصی مراحل زیر طی خواهد شد:

1.        درخواست مکتوب تأسیس موزه از سوی درخواست کننده ایجاد موزه خصوصی

2.        بررسی درخواست تأسیس موزه های خصوصی از سوی کارشناسان سازمان

3.        تنظیم طرح محتوایی موزه طبق فرم پیوست  با همکاری کارشناسان سازمان یا انتخاب مشاور از سوی متقاضی

4.        تأیید استان و ارائه به اداره کل موزه های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور جهت بررسی و اعلام نظر

5.        صدور مجوز تأسیس موزه از سوی سازمان

 شرایط لازم برای متقاضیان تأسیس موزه های خصوصی:

1.        دارا بودن مکان مناسب جهت تبدیل به موزه (مکان تحت تملک متقاضی بوده یا درصورت استیجاری بودن حداقل تا 50 سال آینده مکان موزه تغییر نیابد.

2.        متقاضی باید دارای تجربه کاری یا تحصیلات آکادمیک در زمینه مرتبط با موضوع موزه مورد درخواست باشد.

3.        در اختیار داشتن حداقل 100 شیء تاریخی ـ فرهنگی مرتبط با محتوای موزه مورد تقاضا

4.        بکارگیری حداقل یک کارشناس موزه دار

 مراحل تاسیس موزه های مشارکتی

برای تأسیس موزه های مشارکتی مراحل زیر طی می گردد :

1.        بررسی و اعلام نظر در خصوص اماکن جدید و مکانهای تخصیص یافته به موزه ها توسط سایر ارگانها از حیث فرآیند بهره برداری از آنها

2.        برگزاری جلسات مرتبط در خصوص تغییر کاربری مکان پیشنهادی برای موزه و طراحی ها و ...

3.       تنظیم تفاهم نامه موزه های مشارکتی و مشخص نمودن مسؤولیتها و تعهدات طرفی

4.       تهیه طرح محتوایی موزه  مورد تفاهم و اخذ مجوز تأسیس موزه

5.       برنامه ریزی و نظارت بر روند اجرای پروژه توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان

6.       تهیه طرحهای معماری داخلی ، الکتریکال و مکانیکال موزه

7.       تشکیل پرونده و بایگانی تمامی اطلاعات، اسناد و نقشه های پروژه

8.        تجهیز موزه از محل اعتبارات ملی و استانی

9.       فراخوان جمع آوری و تهیه اشیای مورد نیاز براساس نوع موزه بر اساس مفاد تفاهم نامه

10.   ساماندهی ، ثبت و آماده سازی اشیاء جهت نمایش در موزه

11.   چیدمان اشیاء و موزه آرای

12.     بهره برداری از موزه توسط ارگان مشارکت کننده با نظارت سازمان به همراه بازدیدهای دوره ای از گردش کار موزه

کارگر: برای رونق نیازمند قوانینی جدید در زمینه موزه داری کشور هستم

·        کارگر: اصالت موزه های ایران تضمینی برای رونق آنها

·        موزه های ایران ایستا و صامت هستند

اهمیت و جایگاه موزه ها در صنعت گردشگری بخصوص در زنده نگهداشتن فرهنگ و تمدن کشورها بر هیچ کس پوشیده نیست و این اماکن در کشوری باستانی ایران باید جایگاه ویژه ای داشته باشند اما در عمل ظاهرا بنا به دلایلی این اتفاق نیافتاده و موزه ها یا همان ویترین گردشگری کشورمان زیاد از رونق مناسبی برخوردار نیستند .

چند و چون این مشکل را با مدیر کل امور موزه های سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور محمدرضا کارگر به گفت و گو نشسته ایم که مطالعه آن برای علاقمندان به تمدن و فرهنگ باستانی ایران خالی از لطف نیست .

کارگر درباره موزه داری ایران معتقد است :ما وارث یک نظام موزه داری هستیم که ۸۰ سال است فرم و محتوای آن تغییر ملموسی پیدا نکرده ولی از نظر کمیت گسترش پیدا کرده است. موزه هایی در کشور بوده اند که آندره گدار آن را به شکل رسمی پایه گذاری کرده این موزه ها، موضوع محور بودند و در مجموع اسان آن نمایش اشیاست.

کارگر تصریح کرد: شی داخل موزه برای بیان یک جریان فرهنگی و تاریخی به نمایش در نمی آید. موقعی شی را به عنوان بیان کننده بخشی از یک سناریو می دانید که آن سناریو بتواند بخشی از فرهنگ یک جامعه باشد. موزه های نسل جدید نیازهای جامعه را بررسی، کشف و براساس نیاز جامعه یک موزه جدید را طراحی می کنند. عمده ترین هدف ما در آینده این است که موزه های ما از حالت صامت و ایستا به موزه های پویا و گویا و متحرک تبدیل شوند.

وی گفت: ما نمونه ای از این نوع موزه را در ایران نداریم درحالی که کشورهای توسعه یافته به این موضوع رسیده اند بنابراین باید برای رسیدن به این هدف باید موزه هایی که در نوبت راه اندازی هستند را با توجه به طرح محتوایی که دارند، چیدمان کنیم.

کارگر ضمن اشاره به اصالت اشیای موزه های ایران می افزاید: موزه های ایران و اشیای آنها دارای اصالتی بی همتا در سراسر جهان هستند . اگرچه موزه های بسیار مشهور جهان مثل لوور جهانی شده اند اما اگر دقت کنیم بسیاری از اشیای داخل این موزه های مشهور از دیگر نقاط جهان به نقطه ای خاص و محل موزه آورده شده اند اما در موزه های ایران قریب به اتفاق اشیای طی حفاری ها و اکتشافات داخلی از سرزمین مادری به دست آمده است و وارداتی نیست همین موضوع می تواند دلیل برای رونق هرچه بیشتر موزه های کشورمان در صورت برنامه ریزی دقیق باشد.

وی درباره فعالیت های گوناگون دیگر کشورها درامر موزه داری می افزاید: در کشورمان ایران باستانی ما متاسفانه موزه داری را فقط به حفظ وحراست از اشیای داخل آن می شناسیم در حالی که باید به جنبه های دیگر موزه داری نیز توجه کرد هرچند اصل نگهداری از اشیای داخل موزه هاست اما باید این اشیا را برای معرفی فرهنگ ایران باستانی برای دیگران به نمایش گذاشت .

مدیر کل امور موزه های کشور مهم ترین موضوع درباره معرفی موزه های ایران را جریان سازی خبری عنوان می کند که به عقیده وی تاکنون زیاد به آن توجه نشده است . کارگر می افزاید هرچند حضور رسانه ها امری مهم در معرفی و رونق موزه داری کشورهاست اما اگر صاحبان موزه ها یا مدیر موزه با ایجاد جریان سازی خبرساز نباشد چطور می توان انتظار حضور گسترده خبری را داشته باشیم .

گارکر می گوید: در بسیاری از کشورهای پیشرفته از محوطه موزه ها برای گزاری برخی نمایشگاهها یا کنسرت ها استفاده می کنند که به واسطه این رویداد ناخودآگاه باعث معرفی موزه و برخی از اشیای آن نیز می شود در حالی که این موضوع هنوز در کشورمان شناخته شده نیست .

مدیر کل امور موزه های کشورمان می گویند: هرچند مدتی پیش از محوطه موزه ها برای برگزاری فعالیت های فرهنگی استفاده شد اما متاسفانه این طرح به بیراهه رفت و حضور فعالیت های غیر مرتبط مثل فروش آش و مواردی چون قهوه خانه محیط فرهنگی موزه ها را تهدید کرد که فعلا از این طرح صرف نظر کرده ایم تا برای آن بتوانیم برنامه ریزی دقیقتر و کارآمدتری داشته باشیم

وی به اهمیت برندسازی در صنعت موزه داری اشاره می کند و می گوید: منحصربفردترین کاسه انیمیشنی جهان در موزه ملی ایران نگهداری می شود، اما چقدر روی برند کردن آن برای جهان تلاش کرده ایم در حالی که موزه لوور با استفاده از شهرت برخی از اشیای داخلی خود مثل تابلوی مونالیزا توانسته آنها را برند جهانی کرده و به عنوان سمبلی از لوور بین گردشگران معرفی نماید.

این مقام مسئول موزه داری ایران درباره گردشگری الکترونیک و ضعف موجود آن بخصوص در بحث موزه داری نیز به عقب ماندگی های فراوانی اشاره می کند و می افزاید: مشکلات عمده مالی باعث شده تا بسیاری از موزه های کشورمان نتوانند در حد استانداردهای بین المللی در زمینه گردشگری الکترونیکی یا گردشگری مجازی ظاهر شوند و هرچند اقداماتی از جمله راه اندازی وب سایت ها در این زمینه صورت گرفته است اما هنوز با استانداردهای گردشگری الکترونیکی در زمینه موزه ها فاصله زیادی داریم که باید آنها را رفع کنیم تا شاهد حضور گسترده گردشگران باشیم .

گارگر در پایان به بحث هیات امنایی شدن موزه ها اشاره و تصریح می کند : هنوز زیرساخت ها یا قوانین مناسبی در این زمینه نداریم و تجربه ای هم که داشته ایم زیاد مفید نبوده است چون در برخی از موزه ها افرادی که دارای سمت های مختلف دولتی و یا داری بودند به عنوان هیات امنا به صورت سنتی انتخاب می شدند که نه حضور فیزیکی داشتند و نه تخصصی در زمینه اداره موزه ها بنابراین قبل از اینکه به فکر اجرایی کردن این طرح یعنی هیات امنایی کردن موزه های کشور باشیم ابتدا باید قوانین لازم و مفیدی برای اینکار داشته باشیم تا با استفاده از آنها بتوانیم هیات امنای پویا و مفیدی برای موزه های مختلف کشور انتخاب کنیم .

موزه ها؛ ویترین گردشگری کشور

کسب و کار از جایگاه موزه در صادرات ایران می گوید

اگر واقعا قصد دریافت اطلاعات از پیشینیان خود یا دیگر اقوام دهکده جهانی را دارید بدون تردید سری به موزه های محلی یا بین المللی زده اید ، این مراکز به عنوان گنج هویت و تاریخ مناطق مختلف همواره یکی از بهترین جاذبه های گردشگری در اقصی نقاط جهان بوده و هستند.

بسیاری از ما نام موزه های معروفی چون لوور ، متروپولیتن یا ... دهها نمونه دیگر را شنیده یا می دانیم اما آیا می توانیم نام موزه های کشورمان را نیز نام بریم و از گنجینه نهفته در آنه بگوییم؟ به راستی جایگاه موزه و موزه داری در کشورمان چیست ؟ چطور موزه های خصوصی می توانند در توسعه گردشگری کشورمان نقش داشته و باعث حضور گردشگران در مناطق مختلف کشور بشوند اینها سئوالاتی است که کسب و کار در این شماره به آن پرداخته است؟

مهسا مطهر ، کارشناس ارشد مدیریت و برنامه ریزی گردشگری در این زمینه می گوید: از آنجا که تقریبا 30 درصد از گردشگران امروز جهان فرهنگی هستندو دلیل اصلی سفرهایشان شناخت و آگاهی از پیشینه فرهنگ و تمدن منطقه ای خاص از جهان است موزه ها یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری جهان است بنابراین جایگاه موزه و موزه داری در توسعه گردشگری جهان بر هیچ کس پوشیده نیست .

مطهر ازموزه ها به عنوان ویترین گردشگری کشورها یاد می کند و می گوید اگر واقعا می خواهید بدانید کدام کشور برای گردشگران جذاب بوده یا اینکه مقصد اصلی گردشگران است کافی است به آمار بازدید موزه های آن کشور مراجعه کنید . به عنوان مثال همه می گوییم ایران پر از جاذبه است ولی وقتی به آمار بازدید موزه های کشورمان بنگریم در می یابیم که یک جای کار اشکال داشته و درست نیست.

نبود فن آوری های نوین در موزه داری ایران

مهسا مطهر ضمن اشاره استفاده از فن آوری های نوین در موزه داری می گوید: در کشورمان فن آوری های نوین در موزه داری یعنی نصب و راه اندازی سیستم های ضد سرقت یا دور بین مدار بسته ، اگرچه اینها لازم هستند اما چند موزه ایران قابلیت گردشگری مجازی را به خود دیده اند یا اینکه اصلا در کدام موزه ایران اینترنت رایگان در اختیار گردشگران گذاشته شده تا همزمان با بازدید موزه بتوانند به اطلاعات دقیقی از آن دسترسی داشته باشند؟ این درحالی است که شما حتی از همین جایی که نشسته اید می توانید برای ورود به موزه لوور فرانسه بلیت رزرو کنید یا اینکه روز بازدید خودتان را مشخص نمایید و در نهایت با پرداخت هزینه ای اندک حتی گشت وگذاری الکترونیکی در آن داشته باشید.

وی می افزاید: به عنوان مثال اگر در پایتخت ایران بخواهیم از موزه تماشاگر پول آدرسی به دست آوریم یا اینکه اطلاعاتی داشته باشیم چیز زیادی دست گیرمان نخواهد چون سایت این موزه هنوز به طور کامل راه اندازی نشده و اگر از مرکز 118 هم تلفن آن را بخواهید تلفن و آدرس ساختمان قدیمی این موزه را به شما می دهد در حالی که حدود دوسال است که جای این موزه تغییر یافته است.

ساعت موزه کار معضلی بزرگ

 این کارشناس گردشگری ضمن اشاره به ساعات کار موزه ها خارج از مرزهای کشورمان بخصوص در کشورهای پیشرفته از نظر صنعت گردشگری می گوید : معضل اصلی موزه داری ما این است که همانند اداره های دولتی در ساعات اداری کار می کنند و برخی موزه های کشور در روزهای تعطیل بسته هستند بدون درنظر گرفتن محدودیت زمانی گردشگران خارجی یا داخلی در حالی که روزهای تعطیل بهترین فرصت برای حضور علاقمندان در موزه هاست .

هیات امنای سنتی

از سوی دیگر مهران نوروزی کارشناس موزه معتقد است معضل اصلی موزه داری ایران این است که هنوز جایگاه مدیریت خصوصی موزها یا اداره موزه ها به صورت هیات امنایی به خوبی درک نشده و جا نیافتاده است .

وی درباره اداره موزه های کشورمان می گوید: ایران هنوز نتوانسته به پتانسیل های بالای اداره موزه ها با هیات امنا پی ببرد و فقط نامی از اداره موزه ها با هیات امنا یدک می کشد در حالی که اگر در همین سیستم هیات امنایی بتوانیم از افراد شاخص و مشهور استفاده کنیم به خودی خود توانسته ایم رونق دو چندانی به موزه داری کشور بدهیم.

نوروزی می گوید: در ایران مرسوم شده فقط از افراد متخصص موزه داری در هیات امنای موزه ها استفاده کنیم در حالی که ممکن است یکی از هنرپیشه های معروف کشور بتواند بیشتر من کارشناس به موزه کمک کند ولی براساس همین نگرش اشتباه هیچ جایگاهی در هیات امنای موزه ها برای افراد شاخص درنظر گرفته نشده است .

وی به جریانسازی های متفاوت برای رشد حضور گردشگران در موزه ها اشاره می کند و می گوید: اگر به نحوه مدیریت موزه های معروف جهان بنگریم می بینیم که جریانسازی های متفاوتی برای معرفی و توسعه موزه در آنها صورت گرفته است مثل برگزاری کنسرت ها، جشنواره ها یا حتی انجام کارهای خیریه در دیگر نقاط جهان اما این کار در ایران و بخصوص موزه ها به دلیل مشکلات مالی هیچ جایگاهی ندارد و انتظار داریم شاهد رونق موزه و موزه داری کشور باشیم.