·
کارگر: اصالت موزه های ایران تضمینی برای رونق آنها
· موزه های ایران ایستا و صامت هستند
اهمیت و جایگاه موزه ها در صنعت گردشگری بخصوص در زنده نگهداشتن فرهنگ و تمدن کشورها بر هیچ کس پوشیده نیست و این اماکن در کشوری باستانی ایران باید جایگاه ویژه ای داشته باشند اما در عمل ظاهرا بنا به دلایلی این اتفاق نیافتاده و موزه ها یا همان ویترین گردشگری کشورمان زیاد از رونق مناسبی برخوردار نیستند .
چند و چون این مشکل را با مدیر کل امور موزه های سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور محمدرضا کارگر به گفت و گو نشسته ایم که مطالعه آن برای علاقمندان به تمدن و فرهنگ باستانی ایران خالی از لطف نیست .
کارگر درباره موزه داری ایران معتقد است :ما وارث یک نظام موزه داری هستیم که ۸۰ سال است فرم و محتوای آن تغییر ملموسی پیدا نکرده ولی از نظر کمیت گسترش پیدا کرده است. موزه هایی در کشور بوده اند که آندره گدار آن را به شکل رسمی پایه گذاری کرده این موزه ها، موضوع محور بودند و در مجموع اسان آن نمایش اشیاست.
کارگر تصریح کرد: شی داخل موزه برای بیان یک جریان فرهنگی و تاریخی به نمایش در نمی آید. موقعی شی را به عنوان بیان کننده بخشی از یک سناریو می دانید که آن سناریو بتواند بخشی از فرهنگ یک جامعه باشد. موزه های نسل جدید نیازهای جامعه را بررسی، کشف و براساس نیاز جامعه یک موزه جدید را طراحی می کنند. عمده ترین هدف ما در آینده این است که موزه های ما از حالت صامت و ایستا به موزه های پویا و گویا و متحرک تبدیل شوند.
وی گفت: ما نمونه ای از این نوع موزه را در ایران نداریم درحالی که کشورهای توسعه یافته به این موضوع رسیده اند بنابراین باید برای رسیدن به این هدف باید موزه هایی که در نوبت راه اندازی هستند را با توجه به طرح محتوایی که دارند، چیدمان کنیم.
کارگر ضمن اشاره به اصالت اشیای موزه های ایران می افزاید: موزه های ایران و اشیای آنها دارای اصالتی بی همتا در سراسر جهان هستند . اگرچه موزه های بسیار مشهور جهان مثل لوور جهانی شده اند اما اگر دقت کنیم بسیاری از اشیای داخل این موزه های مشهور از دیگر نقاط جهان به نقطه ای خاص و محل موزه آورده شده اند اما در موزه های ایران قریب به اتفاق اشیای طی حفاری ها و اکتشافات داخلی از سرزمین مادری به دست آمده است و وارداتی نیست همین موضوع می تواند دلیل برای رونق هرچه بیشتر موزه های کشورمان در صورت برنامه ریزی دقیق باشد.
وی درباره فعالیت های گوناگون دیگر کشورها درامر موزه داری می افزاید: در کشورمان ایران باستانی ما متاسفانه موزه داری را فقط به حفظ وحراست از اشیای داخل آن می شناسیم در حالی که باید به جنبه های دیگر موزه داری نیز توجه کرد هرچند اصل نگهداری از اشیای داخل موزه هاست اما باید این اشیا را برای معرفی فرهنگ ایران باستانی برای دیگران به نمایش گذاشت .
مدیر کل امور موزه های کشور مهم ترین موضوع درباره معرفی موزه های ایران را جریان سازی خبری عنوان می کند که به عقیده وی تاکنون زیاد به آن توجه نشده است . کارگر می افزاید هرچند حضور رسانه ها امری مهم در معرفی و رونق موزه داری کشورهاست اما اگر صاحبان موزه ها یا مدیر موزه با ایجاد جریان سازی خبرساز نباشد چطور می توان انتظار حضور گسترده خبری را داشته باشیم .
گارکر می گوید: در بسیاری از کشورهای پیشرفته از محوطه موزه ها برای گزاری برخی نمایشگاهها یا کنسرت ها استفاده می کنند که به واسطه این رویداد ناخودآگاه باعث معرفی موزه و برخی از اشیای آن نیز می شود در حالی که این موضوع هنوز در کشورمان شناخته شده نیست .
مدیر کل امور موزه های کشورمان می گویند: هرچند مدتی پیش از محوطه موزه ها برای برگزاری فعالیت های فرهنگی استفاده شد اما متاسفانه این طرح به بیراهه رفت و حضور فعالیت های غیر مرتبط مثل فروش آش و مواردی چون قهوه خانه محیط فرهنگی موزه ها را تهدید کرد که فعلا از این طرح صرف نظر کرده ایم تا برای آن بتوانیم برنامه ریزی دقیقتر و کارآمدتری داشته باشیم
وی به اهمیت برندسازی در صنعت موزه داری اشاره می کند و می گوید: منحصربفردترین کاسه انیمیشنی جهان در موزه ملی ایران نگهداری می شود، اما چقدر روی برند کردن آن برای جهان تلاش کرده ایم در حالی که موزه لوور با استفاده از شهرت برخی از اشیای داخلی خود مثل تابلوی مونالیزا توانسته آنها را برند جهانی کرده و به عنوان سمبلی از لوور بین گردشگران معرفی نماید.
این مقام مسئول موزه داری ایران درباره گردشگری الکترونیک و ضعف موجود آن بخصوص در بحث موزه داری نیز به عقب ماندگی های فراوانی اشاره می کند و می افزاید: مشکلات عمده مالی باعث شده تا بسیاری از موزه های کشورمان نتوانند در حد استانداردهای بین المللی در زمینه گردشگری الکترونیکی یا گردشگری مجازی ظاهر شوند و هرچند اقداماتی از جمله راه اندازی وب سایت ها در این زمینه صورت گرفته است اما هنوز با استانداردهای گردشگری الکترونیکی در زمینه موزه ها فاصله زیادی داریم که باید آنها را رفع کنیم تا شاهد حضور گسترده گردشگران باشیم .
گارگر در پایان به بحث هیات امنایی شدن موزه ها اشاره و تصریح می کند : هنوز زیرساخت ها یا قوانین مناسبی در این زمینه نداریم و تجربه ای هم که داشته ایم زیاد مفید نبوده است چون در برخی از موزه ها افرادی که دارای سمت های مختلف دولتی و یا داری بودند به عنوان هیات امنا به صورت سنتی انتخاب می شدند که نه حضور فیزیکی داشتند و نه تخصصی در زمینه اداره موزه ها بنابراین قبل از اینکه به فکر اجرایی کردن این طرح یعنی هیات امنایی کردن موزه های کشور باشیم ابتدا باید قوانین لازم و مفیدی برای اینکار داشته باشیم تا با استفاده از آنها بتوانیم هیات امنای پویا و مفیدی برای موزه های مختلف کشور انتخاب کنیم .