3 دهه؛ سلام ایران
3 دهه سلام به ایران
گزارشی از استودیوی پخش برنامه صبحگاهی از رادیو ایران
هر روز صبح با روشن شدن دوباره خورشید، روزی نو برای همه ما آغاز می‌شود که با انواع و اقسام رویدادهایش می‌تواند زمینه‌ساز آینده برای همه ما باشد. جای تردید نیست این طلوع در ذهن و روحمان هرچه پرانرژی‌تر باشد، باعث رشد و شکوفایی در عرصه‌های مختلف زندگی با تمام فراز و فرودش‌هایش خواهد شد.
همین مقدمه ذهنی باعث شد تا در میان برنامه‌های صبحگاهی صدای جمهوری اسلامی ایران به دنبال برنامه‌ای باشم که توانسته این مهم را جدی گرفته و در میان مخاطبان جایگاه ویژه‌ای برای خود دست و پا کند که دریافتم برنامه صبحگاهی سلام ایران از رادیو ایران به عنوان یکی از برنامه‌های پرمخاطب و البته پرسابقه توانسته این مهم یعنی شروعی پرنشاط را برای شهروندان فراهم کند. از این‌رو درخواست مصاحبه‌ای با مدیر گروه جامعه رادیو ایران، محمدرحمان نظام‌اسلامی ارسال کردم که مورد موافقت قرار گرفت و یک طلوع پاییزی را مهمان استودیو پخش این برنامه در ساختمان 9 دی سازمان صداوسیمای جمهوری سلامی ایران شدم؛ هرچند هوای محوطه سازمان کمی سرد بود، اما لطافت این هوا باعث شد تا با نشاط خاص به سمت استودیو حرکت کنم که وقتی وارد استودیو شدم، این نشاط را چندین برابر یافتم و انگار نه انگار که ساعت حدود 6 صبح است و هنوز بسیاری در خواب ناز صبحگاهی هستند.
از مدیر گرفته تا مسئول هماهنگی همه و همه با شور و نشاطی خاص مشغول هماهنگی‌های قبل از قرمز شدن چراغ بالای استودیو که حکایت از روی آنتن رفتن برنامه می‌داد، بودند. با همه سلام‌علیک کردیم و تا آماده شدیم ساعت دیجیتال داخل استودیو به من این آگاهی را داد که وقت آغاز برنامه فرا رسیده که صدای مهدی ساعی یکی از تهیه‌کنندگان سلام ایران که گفت: «یک، دو، سه می‌ریم داخل استودیو، رسما مشخص کرد که وقت شروع برنامه رسیده است و باید از این فرصت استفاده می‌کردم تا ابتدا از مدیر گروه جامعه و ایران یعنی محمدرحمان نظام‌اسلامی درباره چند و چون سلام ایران بپرسم.
نظام‌اسلامی درباره سلام ایران صحبت را اینگونه آغاز کرد و گفت: برنامه صبحگاهی سلام ایران با سه دهه قدمت، جزو برنامه‌های مطرح رادیو ایران است که هر روز از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 6 و 30 دقیقه تا 8 و 30 دقیقه در این مدت با رویکرد اطلاع‌رسانی وظیفه خود را انجام داده است.
مدیر گروه جامعه و ایران این شبکه رادیویی در این‌‌باره ادامه می‌دهد و می‌گوید: به طور کلی گروه جامعه و ایران شبکه رادیویی ایران با توجه به دستور کاری که در اختیار دارد، نسبت به موضوعاتی که درباره جامعه ایران است و مسائل شهروندی، کشاورزی و رشد صنایع همواره کوشا بوده است که گل سرسبد برنامه‌هایش در واقع همین برنامه صبحگاهی است، چون به عنوان آغازکننده برنامه‌های روزانه می‌تواند نمادی از طول روز رادیو ایران باشد. بنابراین امیدبخشی، آگاهی و اطلاع‌رسانی در کنار ایجاد نشاط و انگیزه، سرلوحه اصلی این برنامه از ابتدا تا همین امروز بوده است.
این مدیر رادیو که در کارنامه خود اجرای برنامه صبح بخیر ایران را ثبت کرده، می‌افزاید: همه می‌دانیم ساعات اولیه صبح در واقع مهم‌ترین زمان برای ادامه روز ماست، به طوری که انرژی‌ها و احساسات این زمان می‌تواند در کل روز تاثیرگذار باشد و نتیجه مثبت یا منفی در تصمیم‌گیری‌ها و ارزیابی ما داشته باشد. پس سلام ایران باید با تمام توان در زمینه مثبت گام بردارد.
نظام‌اسلامی درباره محتوی برنامه سلام ایران ضمن تاکید بر همه‌گیر بودن بخش‌های آن می‌افزاید: همانطور که قبلا اشاره شد، این برنامه قصد ایجاد انگیزه و نشاط در جامعه را دارد و از آنجا که شهروندان هنگام شنیدن آن یا در حال رفتن سر کار هستند، یا اینکه آماده رفتن می‌شوند، باید با انگیزه و اطلاعات مناسب، روز خود را شروع کنند. سعی کرده‌ایم در این برنامه صبحگاهی اطلاعات مورد نیاز شروع یک صبح پرشور و انگیزه را برایشان آماده کنیم، بنابراین از اخبار آب و هوایی گرفته تا حتی مقاصد گردشگری برای آخر هفته‌ای دل‌انگیز برای خانواده مخاطبان در این برنامه تدارک دیده شده است.
وی در ادامه ضمن تاکید بر به‌روز بودن مسائل مطرح شده در سلام ایران می‌گوید: انعکاس لحظه به لحظه اخبار مهم و معرفی موفقیت‌های جوانان این مرز و بوم به عنوان یک ایرانی موفق از دیگر رویکردهای سلام ایران است، چون قصد داریم با معرفی موفقیت یک ایرانی به عنوان افتخار این ملت دیگر هموطنان خودمان را نیز در راه رسیدن به مدارج عالی در تمامی زمینه‌ها سوق دهیم.
مدیر گروه جامعه و ایران این شبکه رادیویی می‌افزاید: برای اینکه از مسائل روز و مهم جامعه دور نباشیم، در اتاق فکر برنامه که عوامل آن نیز شرکت دارند، معمولا به صورت هفتگی سوژه‌های مورد نظر را بحث و بررسی می‌کنیم و پس از آن برای این که بتوانیم همواره پویا باشیم، جلسات کوتاهی هم همراه تهیه‌کنندگان برنامه یعنی آقای مهدی ساعی و سرکار خانم اقتداری خواهیم داشت.
در خلال صحبت‌های نظام‌اسلامی متوجه شدم کم‌کم به ساعت خبر نزدیک می‌شویم، بنابراین از آنجا که خبر به صورت سراسر پخش می‌شود، می‌توانیم چند دقیقه‌ای هم سراغ تهیه‌کننده این هفته برنامه یعنی مهدی ساعی که خود دانش‌آموخته رشته تهیه‌کنندگی رادیو نیز هست، بروم. ساعی که کم و بیش سخنان مدیر گروه جامعه و ایران را در حین انجام کارش می‌شنید، در آغاز سخنانش با قاب کوچک ضمن تاکید بر انعکاس موفقیت‌های هموطنان از طریق این برنامه می‌گوید: شاید با توجه به ساعت پخش برنامه برای برخی اینگونه تصور شودد که مخاطبان سلام ایران، قشر خاصی از جامعه هستند. حال آن‌که آیتم‌هایی که در این برنامه زنده در نظر گرفته شده هرگز اینگونه نیست؛ بلکه عموم مردم با هر رده سنی را مد نظر قرار داده‌ایم، چون هدف ما با توجه به پخش سراسری کل ایران و بیان موفقیت‌های همه ایرانیان است.
ساعی در ادامه می‌افزاید: سلام ایران گرچه برنامه‌ای است که با انگیزه ایجاد روحیه و نشاط میان مخاطبان شبکه روی آنتن می‌رود، اما زمینه مشارکت مردم در این میان کاملا در نظر گرفته شده است، به صورتی که برخی سوژه‌های برنامه‌سازی در این برنامه کاملا از روی تقویم و مناسبتی انتخاب می‌شود، ولی برخی سوژه‌ها هم از طریق خود مخاطبان مشخص خواهد شد، چون مخاطبان از طریق راه‌های ارتباطی با استودیوی برنامه می‌توانند سوژه‌ها و انتقادات و پیشنهادات خودشان را به ما بگویند.
این تهیه‌کننده رادیو درباره راه‌های ارتباطی می‌گوید: همانند بیشتر برنامه‌های رادیویی، سیستم پیامک با شماره 10006601 و تلفن 22040086 برای برنامه تدارک دیده شده است. این در حالی است که با توجه به رشد و گسترش اینترنت و دنیای مجازی میان مردم سعی می‌کنیم سوژه‌های قطعی و مناسبتی را از طریق وب‌سایت شبکه برای مخاطبان معرفی کنیم و در نهایت اگر نظر یا پیشنهادی در این زمینه از سوی مخاطبان به دستمان برسد، آن را در زمان اجرای برنامه در نظر خواهیم گرفت.
ساعی درباره بخش‌های این برنامه نیز می‌گوید: به طور کلی با توجه به استانداردهای آیتم‌سازی در اینگونه برنامه‌ها و البته با در نظر گرفتن ساعت پخش برنامه سلام ایران باید آیتم‌ها به گونه‌ای در نظر گرفته شود که مخاطبان را خسته نکنند، چون در در این ساعت از بامداد اکثرا در حال شروع روزی تازه هستند و برای رسیدن به کارشان در تکاپو هستند، بنابراین آیتم ها باید به گونه‌ای باشد که نه‌تنها مانع آماده شدن یا رسیدن مخاطب به کارش نباشد، بلکه روحیه‌ای تازه برایش مهیا کند.
وی که نزدیک به یک سال و نیم است سکان تهیه سلام ایران را به دست گرفته، ضمن اشاره به بخش اصلی برنامه می‌افزاید: این بخش‌ها عبارتند از اخبار، آب و هوا، وضعیت ترافیک، تغذیه، محیط‌زیست، سلامت روح و روان، ورزش، رویدادهای مهم و کارشناسی مسائل که هر کدام حدود سه تا چهار دقیقه به آنها اختصاص داده شده است که در خلال آن مقاصد گردشگری و البته تبلیغات و اخبار سراسری هم قرار گرفته است.
ساعی درباره توجه به همه شهرستان‌ها و همه اقوام کشورمان طی این برنامه می‌گوید: اگر به نام و اسم برنامه توجه کنیم، درخواهیم یافت این برنامه مختص تهران نیست، بلکه قرار است از کل ایران بگویم، بنابراین نه‌تنها گوینده به همه اقوام ایران صبح بخیر می‌گوید، بلکه با بخش مربوط به گردشگری سعی می‌کنیم هر روز به یکی از شهرهای ایران زمین نیز سری بزنیم و از حال و هوای آن منطقه برای مخاطبان بگویم؛ هرچند مدت این بخش کوتاه است، اما سعی شده به نوعی با آن منطقه ارتباط بگیریم که از همه جوانب به آن بپردازیم، مثلا اگر فصل برداشت محصول است از آن بگویم و یا از غذاهای محلی یا صنایع دستی آن نیز بی‌تفاوت نگذریم.
این در حالی است که تا جای ممکن به کمبودها و کاستی‌های منطقه مورد نظر هم اشاره می‌کنیم تا مسئولان مربوط به آن نیز توجه داشته باشند، بنابراین نه‌تنها پایتخت بلکه تک‌تک شهرها را در طول برنامه‌های سلام ایران مد نظر خواهیم داشت.
دوباره عددهای روی ساعت به من یادآوری کردند که باید به دنبال دیگر عوامل برنامه باشم، چون ساعی باید برای هدایت برنامه مشغول به کار می شد و من به نوعی مانع کارش بودم در این میان به لیست عوامل برنامه که دستم بود نگاهی کردم : سعید توکلی، گوینده – فاطمه بی‌تقصیر، نویسنده – تینا میرکریمی و سعید رنجکش همراه عباس سنجری و علی اصغر نادرپور در کنار پژمان عبادی گزارشگرهای برنامه بودند، دکتر ضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه، وحید رحمانی هماهنگی ، مصطفی طالبیان و افسانه خیرخواه همراه نسرین خبازی هم ارتباطات بودند. کمی که بیشتر دقت کردم متوجه شدم همه این افراد درحال حاصر درگیر اجرا و پخش برنامه هستند چون گزارشگرها که خارج از استودیو بودند و صدا بردار همراه تهیه کننده مشغول کلیدهای دستگاه مقابلشان بودند و افراد هماهنگی هم که تلفن به دست به دنبال ارتباط با مهمانان تلفنی برنامه بودند ناگهان به یاد نام عاطفه اقتداری دیگر تهیه کننده سلام ایران افتادم که ظاهرا این هفته نوبت مدیریت برنامه را برعهده نداشت روبه مدیر گروه جامعه رادیو ایران کردم و از ایشان سئوال کردم امکان ارتباط با خانم اقتداری وجود دارد که ایشان با خنده ای شیرین یکی از افراد حاضر در استودیو را نشان دادن و گفتند اتفاقا خانم اقتداری بنا به دلیلی دیگر هم اکنون در استودیوی برنامه حاضر است.
عاطفه اقتداری نیز درباره سلام ایران می گوید: بطور کلی این برنام کل خانواده ایرانی را مد نظر قرار داده است و بخش‌های مختلف آن به نوعی طراحی شده‌اند که برای تمام افراد خانواده مفید باشد. بنابراین با طرح موضوع یا سوژه‌ای برنامه را آغاز می کنیم و پس از بحث و بررسی در پایان کارشناس برنامه آن را جمع بندی و از نظر علمی برای خانواده‌ها قابل استفاده می‌کند تا با استفاده از این راهکارها روز یا هفته خوبی را آغاز کنند.
اقتداری با اشاره به هماهنگی‌هایی که با دیگر همکار خود مهدی ساعی در این زمینه دارد می‌افزاید: بطور کلی هر دوی‌ما سعی می‌کنیم سوژه‌های برنامه را به صورت غیر مستقیم و قابل درک برای افراد مختلف جامعه مطرح کنیم. به عنوان مثال هفته گذشته که هفته بسیج بودمثل دیگر برنامه‌های رادیویی مستقیم به کلمه بسیج یا هفته بسیج اشاره نکردیم بلکه روحیه ایثار و از خودگذشتگی را در سلام ایران مد نظر قرار دادیم و از این طریق به واژه و هدف اصلی خودمان رسیدیم. اولین برنامه مربوط به هفته یاد شده را با این جمله آغاز کردیم که در آن از مخاطبان پرسیدیم «فداکاری از نگاه شما به چه معنی است» پس از اجرای برنامه در انتهای کار کارشناس برنامه جناب آقای دکتر فربد فدایی که معرف حضور اکثر شنوندگان هستند با جمعبندی ما را به سرمنزل مقصود رساندند.
این تهیه کننده رادیو با تاکید بر ایجاد روحیه و انگیزه در این برنامه برای مخاطبان می‌گوید: بطور کلی سعی می کنیم طی برنامه سلام ایران همواره به نیمه پرلیوان توجه داشته باشیم و از اخبار منفی تا جایی که از نظر حرفه‌ای به عنوان خطا نباشند خواهیم گذشت.
در میانه صحبت با عاطفه اقتداری بودم که صدای پرنشاط سعید توکلی به گوشم رسید؛ او مشغول خداحافظی با شنوندگان این برنامه صبحگاهی بود که دریافتم اکنون فرصت مناسبی برای گفتگو با او نیز فرا رسیده است .
این گوینده رادیو که کارش را از سال 1378 در صدای جمهوری اسلامی ایران آغاز کرده با همان انرژی اول برنامه که به شنوندگان سلام کرده بود درباره این برنامه و کارش می گوید: با توجه به وجود انواع و اقسام تکنولوژی های متفاوت که امروز همراه ماست مخاطبان هیچ اجباری به دنبال کردن برنامه ای خاص در رادیو را ندارد مگر اینکه احساس کنند آن برنامه حرفی از درد و دل آنها را بیان می کند یا اینکه حرف مفیدی برای مخاطبانش تدارک دیده است بنابراین سلام ایران هم از این قاعده خارج نیست و باید برای مخاطبانش آنهم درست زمانی که به دنبال نشاط صبحگاهی هستند ، حرفی برای گفتن داشته باشد.
توکلی ضمن اشاره به توانایی و آگاهی گویندگان رادیو در اینگونه برنامه ها می افزاید: همانطور که احتمالا دیگر همکاران من در این برنامه به شما گفته‌اند سوژه‌های به روز شده و آیتم های متعددی در سلام ایران مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت و از آنجا که مخاطبان ما در ساعات اولیه روز هرگز حوضله مِن مِن کردن گوینده را ندارند باید همیشه با کوله باری از اطلاعات بخصوص مسایل مربوط به سوژه اصلی برنامه وارد استودیو بشوم تا با نوعی حاضر جوابی و آگاهی بتوانم برنامه را به سمتی که همکاران علاقمند هستند هدایت کنم.
وی در ادامه می گوید: بطور کلی من طی این برنامه زیاد مبتنی بر نوشته‌های مقابلم عمل نمی‌کنم و سعی می کنم با استفاده از اطلاعات و دانسته‌های مربوط به سوژه برنامه و دغدغه های روزانه مردم سلام ایران را اجرا کنم که این امر نه تنهاباعث ایجاد انگیزه همراهی مخاطبان می‌شود بلکه برنامه را از برنامه ای خشک و بی روح آنهم در ساعات اولیه خارج می‌کند بخصوص زمانی که سعید توکلی یا عاطفه اقتداری با استفاده از موزیک‌های مناسب به آن ریتم و آهنگ مناسبی می‌دهند که به نوعی خود من را نیز به ذوق می‌اورد تا با تمام انرژی ادامه دهم. بطور کلی من معتقدم این برنامه مجری محور است و نباید با استفاده از تکس‌های از پیش تعیین شده دست و پای مجری برنامه را بست بلکه با استفاده از نکاتی طلایی که نویسنده برنامه دراختیار من و دیگر همکارم قرار می‌دهد باید به او آزادی عمل داد تا گوینده با استفاده از تجارب و دانسته های خود مخاطبان را با خود و برنامه همراه کند.
توکلی درباره آزادی مجری یا گوینده برنامه در اینگونه برنامه می گوید: خطر بداهه گویی در برنامه های زنده برای گوینده بسیار است بنابراین وی آنقدر باید به کارش و قوانین مسلط باشد تا برای سوژه‌های منتخب و درد دل مردم تا روی خطوط قرمز برود اما هرگز از آنها عبور نکند که البته گاهی اینکار بسیار دشوار است و رعایت این تعادل ممکن است دردسر ساز باشد.
توکلی که برنامه سلام ایران را ویترین و پیشانی برنامه های رادیوی ملی ایران می داند می گوید: با اینگونه اجرا و البته اهمیت برنامه‌ای با سه دهه قدمت فکر می کنم هر روز صبح که پشت میکروفن به شنوندگان سلام می گویم روی لبه شمشیر بران حرکت می کنم چون بدون تردید بسیاری از مسئولان نیز جزو مخاطبان برنامه سلام ایران هستند .
گوینده سلام ایران در ادامه می افزاید برنامه هایی مثل سلام ایران گوینده محور هستند واقعا نیازمند اطلاعات عمومی بالا برای گویندگان هستند به همین دلیل علاوه براینکه به دلیل برنامه های متفاوت خودم در شبکه های مختلف رادیویی اطلاعاتی به دست می آورم دایم با استفاده از دنیای مجازی مشغول رصد کردن اخبار و رویدادهای روز دنیا و جهان هستم تا حداقل اطلاعاتی از آنها در ذهن خود ذخیره کنم و در جای مناسب از آنها استفاده نمایم
سعید توکلی در پایان به طیف گسترده برنامه سلام ایران اشاره می کند و می گوید گاهی اوقات در سطح شهر با افرادی برخورد می کنم که کاملا درجریان برنامه های گذشته سلام ایران هستند و با یادآوری نکاتی به بنده متوجه می شوم هرگز آنها تصادفی و اتفاقی رادیو خود را روی موج رادیو ایران تنظیم نکرده اند بلکه از روی آگاهی و انتخاب این کار صورت گرفته است . این امر هرچند باعث دلگرمی بنده است ناگهان احساس سنگینی مسئولیت می کنم چون باید انتظار این مخاطبان را همواره مد نظرداشته باشم تا مبدا آنها از این برنامه با اینهمه قدمت دلسرد شوند.