هفته گردشگری امسال نیز با شعار ....... در ایران سپری شد و کشورمان به عنوان یکی از پرجاذبه ترین کشورهای دهکده جهانی همایش ها و جلسات گسترده ای را در این زمینه به خود دید، احداث چند صد پروژه گردشگری از قبیل اقامتی، حمل و نقل ، تفریحی حاصل این همایش ها و نشست ها بود بطوری که همگی مسئولان مربوطه از حضور پررنگ نهادهای مسئول و البته بخش خصوصی در توسعه گردشگری کشورمان از این پس سخن گفتند.
اگرچه شنیدن اینگونه اخبار که ایران قصد دارد تا پایان فلان برنامه توسعه، چند میلیون گردشگرا حتی نیم بها به خود ببیند بسیار شیرین است که بازهم جای امیدواریست، اما به واقع آیا ایران قابلیت پذیرایی از این تعداد گردشگر را دارد؟ یا اینکه بطور کلی زیرساخت های لازم برای این جهش را در اختیار گرفته؟
بسیاری از مسئولان طی این هفته از احداث مراکز اقامتی و رفاهی زیادی با بالاترین استانداردهای جهانی در ایران سخن گفتند و با افتتاح پروژه های گردشگری وعده رونق این صنعت نوظهور را در کشور و البته اشتغالزایی گسترده را در شهرهای گردشگر پذیر وعده دادند و ابراز امیدواری می کنند که با همکاری نهادهای علمی در آینده نزدیک بحث گردشگری را علمی دنبال خواهند کرد و با ورود دانش آموختگان این صنعت خلاء نیروی متخصص موجود در بازار کار گردشگری ایران را برطرف خواهند کرد. اما کمتر اخباری در زمینه گردشگری مجازی و پروژه های آنلاین سخن گفتند بجز یکی دو مورد که مربوط به افتتاح وب سایت های گردشگری و تولید چند لوح فشرده در این زمینه بودند خبر دیگری به گوش نرسید. نبود اخبار مربوط به اینگونه پروژه ها واقعا جای تعجب و البته سئوال است که در قرن حاضر و البته عصر صفر و یک این مسئولان از نقش دنیای مجازی در توسعه گردشگری بین المللی واقعا غافل هستند؟ یا اینکه هنوز قصد سنتی اداره کردن صنعت نوظهور گردشگری را در ایران پرجاذبه دارند و دنیای مجازی را چند لوحه فشرده و وب سایت برای معرفی جاذبه های ایران می دانند؟
در صورتی که طبق آمار رسمی منتشر شده اینگونه لوحه ها و وب سایت ها تنها 30 درصد ایجاد انگیزه سفر را در بین گردشگران به عهده دارند و 70 درصد مابقی به خود شخص گردشگر و امکانات موجود در مقصد وابسته است. امکاناتی از قبیل خطوط هوایی مستقیم، حضور پررنگ اینترنت در زندگی روزانه مردم مقصد و البته استفاده از خدمات آنلاین برای مدیریت سفر را می توان در این زمینه نام برد.
همانطور که می دانیم امروزه و در کشورهای پیشرفته و پیشگام صنعت گردشگری، توسعه شبکه های اینترنتی گردشگری و البته خدمات آنلاین گردشگری همگام با دنیای واقعی صورت گرفته است و دنیای مجازی از اولین مراحل سفر همراه گردشگر خواهد بود اینگونه که گردشگر در برخی موارد به عنوان اولین کاری که برای سفر خارجی خود انجام می دهد درخواست ویزا است که هم اکنون ویزای الکترونیک یا همان e.VISA تا خرید بلیت هواپیما و رزو هتل از طریق شبکه های آنلاین و در دنیای مجازی به عنوان عوامل موثر در جذب گردشگران به کشورها معرفی شده است. بسیاری از کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری مثل ایالات متحده آمریکا ، انگلستان و فرانسه گردشگر علاوه بر فقراهم نمودن شرایط ذکر شده فراتر رفته اند و حتی شرایطی را فراهم کرده اند که گردشگر می تواند میز شام خود را در رستوران مورد علاقه اش همراه با وعده غذایی محلی، هفته ها قبل از سفرش سفارش دهد و مبلغ بیعانه آن را نیز از طریق کارت های الکترونیکی خود پرداخت نماید تا در روز موعود از میل کردن وعده غذای خود در کنار خانواده یا دوستانش و در محیطی دلچسب لذت ببرد.
اما کشورمان ، امروزه از همین اولین مرحله سفر ، یعنی درخواست ویزای الکترونیکی از سفارتخانه های ایران دچار نقص شگرف و واقعا مهلکی برای رشد صنعت گردشگری است که می توان بسیاری از گردشگران را از ورود به ایران منصرف کند اما دومین مشکل پیش روی گردشگران که به یکی از اساسی ترین مشکلات آنها تبدیل شده و به عنوان یکی از نقایص صنعت گردشگری مدرن امروزی در ایران مطرح شده در مورد امکان پرداخت الکترونیک مبالغ مورد نیاز گردشگران جهت رزرو هتل محل اقامتش یا حتی هزینه های روزمره آنها خواهد بود.
شاید به غلط راه اندازی چند وب سایت جهت معرفی جاذبه های گردشگری ایران به زبان های مختلف جزو زیرساخت های مجازی توسعه گردشگری ایران باشد اما آیا واقعا گردشگری که با دیدن جاذبههای گردشگری مجازی ایران از طریق لوح های فشرده یا وب سایت های معتبر تشویق به سفر به ایران می شود و قصد به واقعیت رساندن آنها را با این سفر دارد می تواند از منزلش سفر خود را مدیریت کند؟ یا اینکه کاملا باید به روش های صنعتی مبلغ مورد نیازش را نقد همراه داشته باشد و بار سفر به ایران را ببندد.
متاسفانه باید با پاسخی منفی از عدم توجه مسئولان به این موضوع ابراز نگرانی کرد چون این موضوع یعنی عدم توسعه زیر ساخت های اینترنتی که قبلا به آنها اشاره شد می تواند همانند زهری مهلک پیگر صنعت گردشگری ایران را به نابودی بکشاند . بی تردید همه مسئولان و کارشناسان گردشگری یقین دارند امروزه و در قرن حاضر کمتر گردشگری علاقمند است برای دریافت و پرداخت های خود طی سفرش پول نقد به همراه داشته باشد یا اینکه این گردشگر جهت دریافت ویزا حاضر خواهد بود مدت زیادی را پشت درب سفارتخانه منتظر بماند؟ حتی اگر دریافت ویزای سنتی را یکی از جذابیت های سفر بدانیم یا اینکه جذابیت های ایران را آنقدر منحصر بفرد بدانیم که گردشگران خارجی را متقاعد به انتظار پشت درب های سفارتخانه کند باز یک سئوال باقی خواهد ماند که حالا که ایران قصد دارد تا پایان سال 1404 قصد پذیرایی از چندین میلیون گردشگر را دارد آیا سفارت خانه های ما می توانند این همه درخواست روادید را به روش سنتی بررسی و جهت صدور ویزا برای گردشگران علاقمند به ایران اقدام لازم را به عمل آورند؟
اینجاست که بازهم بار دیگر توجه مسئولان را به توسعه زیرساخت های الکترونیکی و یا همان دنیای صفر و یک ها در صنعت گردشگری همگام با دیگر زیر ساخت ها جلب می کنیم. باشد که با کمک همین صفر و یکهای مجازی ، رویای گسترش صنعت گردشگری کشورمان را به واقعیت برسانیم و زمینه اشتغالزایی بسیاری از نیروی متخصص پرورش یافته در مراکز علمی وابسته به گردشگری را شاهد باشیم.