صفر و یکهایی که زندگی ما را احاطه کردهاند
فراموش نکرده ایم زمانی را که با موفقیت امتحانات پایان سال را پشت سر میگذاشتیم و با اشتیاق وصف نشدنی منتظر دریافت جایزه از پدر و مادرمان بودیم. چه احساس خوبی بود که آن را تا امروز هم پس از گذشت چندین دهه به خاطر داریم؛ جامدادی، توپ فوتبال، ساعت ، تنیس و... بهترین هدیههایی بودند که از پدر و مادر یا حتی گاهی پدربزرگ و مادربزرگمان گرفتیم.
حالا باز هم با فرارسیدن تابستان، شور و شوق خاصی را تجربه خواهیم کرد، اما به خاطر موفقیت دلبندانمان، این بار خود ما هستیم که باید جایزهای بدهیم نه اینکه منتظر جایزه باشیم. اما نه جایزه های دوران کودکی خودتان چون بسیاری از آنها امروز هرگز برای دلبندانمان جذابیت نداشته و هیچ جایگاهی در زندگی آنها نیز ندارند . هم اکنون فرزندانمان در عصر تکنولوژی به دنبال صفر و یکهایشان هستند و به عنوان جایزه قبولی امتحانات پایان سال یا قبولی دانشگاه گوشهچشمی به رایانه و همرزمانش مثل لب تاپ و تبلت دارند.
بله این لوازم به همبازی های عصر ارتباطات کودکانمان بوده و دنیای دیجیتالی آنها را با دنیای آنالوگ گذشته ما متفاوت کرده اند.
به هر حال زیستن در عصر تکنولوژی و ارتباطات نیازمند به کار گرفتن لوازم و ابزاری خاص نیز هست، بنابراین حالا که دنیای دیجیتال به زندگی ما راه یافته و ظاهرا همه چیز را به خود وابسته کرده و حالا حالاها هم قصد خروج از آن را ندارد، باید به حضور این ابزار و لوازم در زندگی رومزه خود عادت کنیم.
پس اگر از آن دسته والدین هستید که برای هدیه قبولی فرزندانتان به خریدن رایانه فکری میکنید یا اینکه خودتان قصد خرید رایانه دارید، بیتردید نیازمند اطلاعاتی اولیه در این زمینه هستید، پس با صفر و یکهای پرونده امروز جامجم همراه شوید تا از راز و رمز و چگونگی خرید رایانه ای مناسب آگاه شوید؛ هرچند این پرونده قصد بررسی تخصصی این لوازم را ندارد و این موضوع از حوصه بحث ما خارج است، اما اطلاعات کاربردی و مفید آن برای شما راهگشاست تا در این بازار مکاره که به سرعت ثانیه رو به پیشرفت است، دچار سردرگمی نشوید.
نیازمان را بشناسیم
برای خرید رایانه همیشه وقت هست، بنابراین هرگز عجله نکنید و قبل از اینکه دست به جیب شوید و سفارش دهید، خوب دقت کنید. هیچ تردیدی نیست که بودجهای مشخص برای این کار اختصاص دادهاید، بنابراین ابتدا از خودتان بپرسید این رایانه به چه منظور خریداری خواهد شد و قرار است چه کسی از آن استفاده کند و چه کاری برایمان انجام دهد. بعد طبق این تعریف و با توجه به نیازهایتان اقدام کنید.
سن کاربر رایانه، اولین گزینهای است که باید بررسی کنید. در مقطع دبستان، راهنمای، دبیرستان، دانشگاه و بالاتر هر کدام نیازمند توانایی خاصی از رایانه خود هستند و باید متناسب با آن رایانه مورد نظرمان را انتخاب کنیم، اما یک یا دو کاربرد بین اکثر کاربران این وسایل یکسان است؛ اول استفاده از رایانه و دسترسی به دنیای مجازی و دوم سرگرم شدن با بازیهای دیجیتالی آن. پس از آن کاربردهای علمی و تخصصی هم در این زمینه یعنی گزینه های انتخابی شما دخیل هستند. بهترین راه خرید رایانه، تعیین انتظارات شما از رایانهای است که قصد خرید آن را دارید.
رایانه های چند گروهند؟
بطور کلی و در حال حاضر رایانه های موجود در بازار به دو گروه غیر قابل حمل (PC) و قابل حمل تقسیم شده اند. پی سی ها جزو گروه غیر قابل حمل و لپ تاپ و نت بوک هم جزو قابل حمل ها هستند. اگرچه هم اکنون لپ تاپ و نت بوک بیشتر بازار رایانه را در اختیار دارد اما پی سی ها یا همان کامپیوترهای خانگی معروف هم در بازار سهم عمده ای را به خود اختصاص داده اند و مسئولیت های سنگینی را در جامعه امروز برعهده گرفته اند به این معنی که بیشتر کارهای اداری و تجاری از طریق کامپیوترهای غیرقابل حمل صورت میگیرد.
13 یار، رایانه ای ما (13 یار دیجیتالی شما)
بدون تردید همگی میدانیم که رایانهها از هر نوعی که باشند، از کنار هم قرار گرفتن تعدادی قطعه یا همان سختافزار به وجود آمده و حاصل همکاری این قطعات است که باعث رضایت خاطرمان از دنیای صفر و یکشان خواهد شد.
بنابراین بجاست که قبل از خرید شناختی هرچند ابتدایی از قطعات داخلی رایانهای که قصد خرید آن را داریم، داشته باشیم . به طور کلی اگر از خیر رایانههای تخصصی که صرفا برای مقاصد تجاری مثل ساخت انیمیشن، طراحی سازه های علمی یا حتی علم پزشکی از آنها استفاده میشود، بگذریم، به استفاده خانگی و عام خواهیم رسید. رایانههای خانگی از قطعاتی چون جعبه یا همان کیس، کارت گرافیک، مادربرد، حافظه جانبی (رَم)، کارت صدا، کارت گرافیک، حافظه اصلی، مودم، دیسکخوان، موس، مانیتور ، پردازشگر اصلی (سی پی یو) و کیبرد تشکیل شدهاند.
از این رو هر کدام از این قطعات مسئول انجام وظیفهای خاص هستند که هنگام کنار هم قرار گرفتنشان میتوانند به کاربر خود سرویسدهی مناسبی داشته باشند. به یاد داشته باشیم که این قطعات هرچه بیشتر با یکدیگر سازگار و متناسب باشند راندمان بهتری خواهند داشت. به عنوان مثال اگر یک سی پی یو که با سرعت کمی کار می کند را برای سیستمی که از کارت گرافیت بسیار قوی و حافظه جانبی بالایی برخوردار است به کار گیریم نباید هرگز انتظار لذت بردن از برخی بازیهای رایانه ای را از این سیستم داشته باشیم چون قطعات ان هرگز با هم تناسبی ندارند.
اگر بخواهیم خلاصه درباره هریک از این قطعات بگوییم، اینگونه خواهیم گفت:
1ـ کیس: جعبه ای معمولا فلزی همراه منبع تغذیه الکتریکی و فن داخل آن که مسئول تامین برق قطعات رایانه و محافظت از آنهاست و البته زیبایی ظاهری رایانه را نیز برعهده دارد به همین دلیل در طرحها و رنگهای مختلف با قیمتهای مشخصی در دسترس شماست.
2ـ هارد یا حافظه اصلی: این قطعه همانطور که از نامش پیداست، مسئول نگهداری و ذخیرهسازی اطلاعات است و با ظرفیتهای مختلف و سرعتهای متفاوت هماکنون از سوی شرکتهای گوناگون به کاربران ارائه میشود.
3ـ حافظه جانبی یا رم (RAM) Random Access Memory: بطور کلی وقتی برنامه ای خاص در رایانه ای اجرا می شود برخی اطلاعات موجود در آن برنامه همواره نیازمند به روز شدن هستند که این کار برعهده حافظه جانبی رایانه گذاشته شده است . هماکنون انواع مختلفی از حافظه های جانبی با ظرفیتها و سرعت های متفاوت در دسترس است. بسیاری از علاقهمندان بازی و البته نرم افزارهای گرافیکی کاملا از تاثیر ظرفیت و سرعت بالای حافظه جانبی رایانه برای اجرای نرمافزارهایشان آگاهند.
.
در جدول 1 ، برخی از انواع حافظه ها و سرعتهای آنها را ملاحظه می نمایید .
DDR | Output | FSB | Peak Bandwidth |
PC1600 | (200Mhz) | 100Mhz | 1.6GB/sec |
PC2100 | (266Mhz) | 133Mhz | 2.1GB/sec |
PC2700 | (333Mhz) | 166Mhz | 2.7GB/sec |
PC3200 | (400Mhz) | 200Mhz | 3.2GB/sec |
PC3700 | (466Mhz) | 233Mhz | 3.7GB/sec |
PC4000 | (500Mhz) | 250Mhz | 4.0GB/sec |
PC4200 | (533Mhz) | 266Mhz | 4.2GB/sec |
DDR2 | Output | FSB | Peak Bandwidth |
PC2-3200 | (400Mhz) | 200Mhz | 3.2GB/sec |
PC2-4300 | (533Mhz) | 266Mhz | 4.3GB/sec |
PC2-5300 | (667Mhz) | 333Mhz | 5.3GB/sec |
PC2-5400 | (675Mhz) | 337Mhz | 5.4GB/sec |
PC2-6000 | (750Mhz) | 375Mhz | 6.0GB/sec |
PC2-6400 | (800Mhz) | 400Mhz | 6.4GB/sec |
PC2-7200 | (900Mhz) | 450Mhz | 7.2GB/sec |
PC2-8000 | (1000Mhz) | 500Mhz | 8.0GB/sec |
PC2-8500 | (1066Mhz) | 533Mhz | 8.5GB/sec |
4ـ مینبورد Mainboard or Motherboard: نام این قطعه بیانگر وظیفه آن است. تمامی قطعات الکترونیکی رایانه به این قطعه یا همان مین بورد متصل خواهند شد وظیفه ایجاد ارتباط و همکاری بین آنها نظیر کارت گرافیک ، کارت صدا ، هارد یا ... را بهعهده دارند.
5ـ پردازشگر مرکزی یا سیپییو CPU: این قطعه درواقع مغز متفکر رایانه شماست و دو شرکت عمده اینتل و AMD هماکنون محصولات مختلف و متفاوت خود را در بازار ایران به فروش میرسانند.
6ـ کارت گرافیک: علاقهمندان به بازی های رایانه ای و فیلم در رابطه با این قطعه خوب سررشته دارند. وظیفه اصلی این قطعه پردازش تصاویر و تبدیل صفر و یکها به تصویر مقابل ماست، ظرفیتها و برندهای مختلف بازار بخصوص در این قطعه کاملا بیانگر حساسیت حضورش کنار دیگر قطعات رایانه است. اگرچه برخی از مینبردها این قطعه را همراه خود دارند و به اصطلاح (آن بورد) هستند، اما آنها که کاربر حرفه ای نرم افزارهای گرافیکی هستند یا رایانه را به قصد بازی یا استفاده از نرم افزارهای گرافیکی خریداری میکنند، ترجیح میدهند این قطعه را جداگانه و با بالاترین قدرت تهیه کرده و در رایانه خود به کار گیرند.
7ـ کارت صدا: اگر اهل موزیک هستید و از صدای بازیهای رایانهای خود می خواهید لذت ببرید، این پردازنده صوتی هم در رایانه شما حضور دارد و همانند کارت تصویر یا گرافیک هم به صورت مجزا در دسترس شماست و هم به صورت یکجا یا onboard با مادربرد میتوانید در اختیار داشته باشد.
مودم: همانطور که قبلا هم عنوان شد، یکی از مصارف رایانه، گشت و گذار در دنیای مجازی است. بنابراین مودم که رابط بین دنیای واقعی شما و دنیای مجازی است، جزو قطعات ضروری رایانه است. در حال حاضر مودم هم به صورت داخلی کامپیوتر استفاده می شوند و هم به صورت خارجی که تفاوت زیادی با یکدیگر ندارند و بسته به نیاز کاربرآن به کار گرفته می شوند.
درایو DVD یا CD: این قطعه هم برای رایانه ضروری است و در حال حاضر با توجه به حجم زیاد نرم افزارها بیشتر DVD درایو مورد استفاده قرار میگیرند؛ هرچند در گذشته این قطعه در دو مدل ضبطکننده اطلاعات و ساده به بازار ارائه میشد، اما در حال حاضر این قطعه به صورت دوکاره یا (کمبو) در باز موجود است.
مانیتور: صفحه نمایش مقابل شماست که در حاضر بیشتر به صورت lcd یا led در بازار مصرف دیده میشود، اما نمایشگرهای خاصی هم برای کسانی که کارهای گرافیکی انجام میدهند، ساخته شده و در ابعاد متفاوت در دسترس شماست.
کیبرد و موس: دو قطعه ای که همیشه و همه جا کنار یکدیگر هستند حتی در فهرست قیمت فروشندگان. این دو قطعه بیشتر حکم فرمان رایانه را دارند. کیبرد برای وارد کردن یا تایپ کردن اطلاعات و دستورات و موس هم برای کارهای گرافیک یا اجرای سریع فرمانهای سیستم عامل از طریق آیکون هاست.
به هر حال این قطعات در کنار هم رایانه شما را تشکیل میدهند که بررسی تخصصی و تواناییهای متفاوت آنها از حوصله این بحث خارج و نیازمند اطلاعات تخصصی فراوانی است. البته برخی لوازم مثل دوربین، اسپیکر هم جزو قطعات رایانه شماست و به جهت ضرورت و نیاز کارتان به آنها توجه میکنید و جزو قطعات اصلی رایانه شما نخواهند بود. لازم به یادآوری است که این سیزده قطعه معروف رایانه ای ما به هر حال به نوعی با تغییراتی در هر دو گروه رایانه های قابل حمل و غیر قابل حمل استفاده می شود.
گرانترین لزوما بهترین نیست
پس از آشنایی با قطعات مختلف و توصیف کلی آنها بد نیست که به بازار رایانه سری بزنیم، اگرچه بازارهای رایانه در پایتخت و دیگر شهرها محدود به چند نقطه خاص شهر شده، اما به جرات میتوان گفت همین چند بازار هم توانسته نظر کل خریداران را به خود جلب کند. اگر با همین اطلاعات اولیه راهی بازار میشوید و به دنبال خرید رایانه هستید، با انبوهی از تبلیغات و اطلاعات چاپی در زمینه خرید رایانه و قطعات مختلف در این مراکز مواجه می شوید.
متاسفانه طبق عادتی بسیار نادرست برخی عقیده دارند که هرچه رایانهای گرانتر تهیه کنیم، بهترین را خریده ایم، حال آنکه برخی از قطعات و یارانهها اگرچه گران هستند، اما توان پاسخگویی نیازهای شما را ندارند و برای مصارف خاصی طراحی شدهاند. به عنوان مثال میتوان به رایانههای اپل در این زمینه اشاره کرد که این نوع رایانهها معمولا برای مصارف خانگی استفاده نمیشوند این نوع از رایانه به دلیل توانایی یا طراحی خاص خود صرفا مصارف اداری یا تجاری دارد. بنابراین هرگز فکر نکنید با خریدن بالاترین مدل و گرانترین رایانه می توانید بهترین ها را در اختیار داشته باشید، چون فقط پول هدر داده اید.
خودتان تصمیم بگیرید نه اینکه فروشنده برایتان تصمیم بگیرد
حال که وارد بازار رایانه ای شده و نیاز خودتان را به فروشندگان این بازارهای صفر و یکی بگویید، اولین سئوال آنها توان مالی شماست بی آنکه از مورد استفاده شما باخبر باشند؛ پس از آن گزینههای بسیاری را به شما معرفی میکنند و با این توضیح که مثلا فلان قطعه جدید آمده و تا چند سال آینده هم نیازی به تعویض آن نخواهید داشت، سعی میکند شما را به مقصود خود یعنی فروش اجناسشان متقاعد کند، حال آنکه شاید حاصل این توصیه ها رایانهای بسیاری متفاوت از نیاز شما است و پس از مدتی از تصمیم یا خرید خود پشیمان خواهید شد و با کلی هزینه نمیتوانید از خرید خود لذت ببرید.
رایجترین روش فروشندگان قطعات رایانه در قانع کردن مشتری جهت خرید، پیشنهاد قطعات با آخرین تکنولوژی و ظرفیت است بنابراین اگر به بازارهای معروف خرید کامپیوتر سری زده باشید این جمله را بارها می شنوید که میگوید:« حالا که فلان مقدار پول میدهید با چندده هزار تومان اضافهتر میتوانید آخرین مدل را تهیه کنید؛ بی آنکه او از نیاز واقعی شما آگاهی داشته باشد.» پس خوب توجه کنید برای تهیه یک رایانه خانگی حداقل شما به 13 قطعه اصلی نیاز دارید. حال اگر برای هر کدام چندده هزار تومان اضافه تر از پیشبینی خود هزینه کنید، سرجمع چقدر هزینه کردهاید؟ و در نهایت چه رایانه ای را به خدمت خواهید گرفت؟
قطعات غیراصلی، بازار قطعات رایانه را تسخیر کردهاند
همانطور که میدانید دنیای صفر و یک و رایانهها هر لحظه در حال تغییر و گسترش است و به واسطه این رشد مصرف، قطعات و لوازم متنوعی هم وارد بازار میشود که زمینهساز تقلب و سوداگری را برای سودجویان فراهم کرده است. طبق آمار هم اکنون بسیاری از قطعات موجود در بازار رایانه غیر اصل هستند و از طریق قاچاق واردبازار شده اند هر چند شناخت و تشخیص اصالت قطعه رایانه نیازمند تخصص و دانش فراوان است، اما با یکی دو روش ساده میتوان از سلامت قطعات آگاهی حاصل کرد.
یکی از روشها خرید از نمایندگیهای معتبر فروش قطعات و دومین روش توجه به گارانتی قطعات است.
بنابراین به یاد داشته باشید که اگر شخصا قصد خرید قطعات را دارید فقط از از نمایندگی های اصلی خرید کنید و قطعات با گارانتی معتبر تهیه کنید.
مواظب برق گرفتگی باشید
بطور کلی رایانه و قطعات آن چون قطعات الکترونیکی هستند بسیار حساس و نیازمند مراقبت های خاصی هستند ، کوچکترین نوسان برق برای به خطر انداختن آنها کافی است، بنابراین طبق عرفی که در جامعه وجود دارد معمولا این قطعات قابلیت تعویض نخواهند داشت، اما طبق همان عرف در بازار رایانه بعضی از قطعهفروشان مدت زمانی را برای تست قطعات در نظر میگیرند تا خریدار در صورت اشکال در قطعه خریداری شده آن را به فروشنده بازگرداند و جایگزین دریافت کند . یا این که قطعه مورد نظر را مقابل خریدار تست میکنند و سالم تحویل او میدهند و کار به پایان رسیده و از آن پس مسئولیت با شرکت گارانتی کنده قطعه خواهد بود . پس این قانون را همیشه به خاطر داشته باشید.
به گارانتی قطعات توجه کنید
اگر خریدار قطعات هستید یا اینکه رایانه ای را خریده اید، بدون تردید اکثر آنها گارانتیدار هستند و در صورتی که اشکالی در کار باشد شرکت گارانتی کننده مسئولیت پاسخگویی به شما را برعهده خواهد داشت.
به طور کلی گارانتی اقلام مورد نظر از اصلیترین دغدغههای کاربران است. چون در اکثر موارد دارنده قطعه یا رایانه به صحیح استفاده نکردن از وسیله محکوم شده و مجبور به پرداخت هزینه تعمیر یا تعویض قطعه است. بنابراین مدتی است بخصوص در بازار لبتاپ و تبلتها، پای بیمه هم به میان آمده است و با خرید یک محصول، در واقع شما هم گارانتی جنس خریداری شده را دریافت میکنید و هم مبلغی بابت بیمه آن میپردازید و آن را بیمه می کنید. اینجاست که بیمه به یاری او خواهد آمد و با پرداخت بخشی از خسارت، مانع از هزینه کردن دوباره خریدار میشود.
خودمان نصب کنیم یا نصب شده بخریم
جای تردید نیست که اگر اطلاعات کافی از نصب و راهاندازی سیستم سختافزار رایانه (پی سی) مورد نیاز خود دارید، بهترین راه آستین بالا زدن و دست به کار شدن است. اما اگر با دنیای صفر و یک زیاد آشنا نیستید، درباره رایانههای خانگی یا (PC)، بهترین گزینه برای شما، خرید قطعات و نصب آن توسط افراد آشنا به کار است و طبیعی است که این کار برای شما هزینهای دربر خواهد داشت.
به یاد داشته باشید اگر کل قطعات را از یک فروشگاه بخرید، برخی از فروشندگان بازار کامپیوتر ایران هستند که به عنوان خدمات جانبی نصب و راهاندازی سیستم را به رایگان انجام میدهند.
اما اگر مشتری لبتاپ یا تبلت هستید، نصب و راه اندازی قطعات در کار نیست. هر چند در مواردی خاص میتوانید برخی قطعات آنها را مانند PC به دلخواه تغییر دهید اما این موضوع بین خریداران عمومی امری طبیعی نیست و البته در بسیاری موارد نیازی هم به این کار نخواهید داشت.
رایانه خانگی، نوتبوک یا تبلت مساله این است!
هرچند تقریبا یک یا دو دهه است که نوتبوک جای رایانههای خانگی یا همان پی سی های معروف را در منزل گرفته و تبلتها هم با توجه به کاربردشان متقاضی زیادی دارند، اما تعیین تکلیف نهایی برای خرید رایانه خانگی به عهده خریدار است و با توجه به نیازهایش اقدام به خرید خواهد کرد. اما بد نیست دوباره نگاهی به اصل ماجرا داشته باشیم چون در حال حاضر جنگ واقعی بین لپ تاپ و تبلت است .
طبق تعریف عمومی لبتاپها با توجه به امکانات خود امکان تولید محتوا و کارآیی همانند PCهای خانگی دارند، اما موضوع تبلتها دنیایی متفاوت است چون این وسیله صرفا برای دسترسی به اطلاعات و دنیای مجازی طراحی شده که همین موضوع جایگاه متفاوتی برای آن در دنیای مورد بحث ما ایجاد کرده است. از این رو هنوز هم لبتاپها یکهتاز میدان خریداران خانگی هستند و خودنمایی میکنند.
به دنیای نرمافزار خوش آمدید
پس از انتخاب قطعات و خرید رایانه موردنظرتان با توجه به بودجه و منظور استفاده آن، حالا به دنیای بیانتهای نرمافزار خوش آمدید؛ دنیایی که فعالان عرصه صفر و یک را نیز به دو گروه سخت افزار و نرم افزار فروش تقسیم کرده و بسیاری را به خود مشغول کرده است.
برای استفاده از رایانه خودتان بدون هیچ تردید به سیستم عامل نیاز دارید و پس از آن نوبت به ویروسکشها و نرمافزارهای office و فتوشاپ یا بازیها خواهید رسید. نگران نباشید داستان دوباره آغاز نشده است .
هرچند این بخش نیز برای شما هزینهساز است، اما به خاطر داشته باشید که تا حد ممکن از دو نرمافزار سیستم عامل و ویروسکش به صورت اورجینال (اصلی) استفاده کنید، چون با این کار خودتان را از تعویض و نصب مجدد این دو نرم افزار مهم بیمه می کنید.
جای تردید نیست که عدم آشنایی کاربران تازه کار و کنجکاوی آنها باعث ایجاد اشکال در کارآیی برخی از این نرمافزارها میشوند که شایعترین آنها نصب مجدد ویندوز معروف خودمان است، به همین دلیل از فروشنده بخواهید وقتی کار نصب و راه اندازی رایانه شما تمام شد پکیجی از هارد رایانه برایتان تهیه کند تا در مواقع لزوم بسادگی بتوانید رایانه را ساماندهی و بهروز کنید. کار تمام شد به دنیای دیجیتالی و صفر و یکی ما خوش آمدید
پس از خرید خود لذت ببرید. به یاد داشته باشید با کمی حوصله و تحقیق میتوانید بدون هزینه اضافه، رایانهای مناسب با نیاز خود را بخرید و از کار کردن با آن لذت ببرید.