هرچند رئیس جمهور و هیات همراه وی روز شنبه وارد تهران شدند و بسیاری از جراید و رسانه ها از دستاوردهای این سفر در همان ساعات ابتدایی نوشتند و اشاره به دست آوردهای بخش های مختلفی در این سفر داشتند و این اخبار که نیویورک برای ایران چه داشت دیگر جذابیتی برای خوانندگان نخواهد داشت اما بد نیست که پس از دو روز هیاهوی خبری، در کمال آرامش به بررسی زوایایی پنهان این سفر که به دلیل انفجار خبری روزهای نخستین زیاد مورد توجه قرار نگرفته اند بپردازیم .
اگر از بخش های سیاسی و اقتصادی این سفر بگذریم به مبحث گردشگری و حضور نجفی در این سفر خواهیم رسید حضوری که به دلیل بازگرداندن شیردال و برخی جلسات با مقامات آمریکایی برای اهالی گردشگری و میراث فرهنگی بسیار جالب و البته شیرین بوده است. به هر حال شیردال به ایران بازگشت و تکلیف الواح گلی حداقل تا چند ماه آینده مشخص خواهد شد اما آیا واقعا دستاورد نجفی همین موارد بود؟ سئوالی که کسب و کار امروز و پس از دو روز به آن پاسخ خواهد داد؟
اگر دستاوردهای این سفر را به دو بخش آشکار و پنهان تقسیم بندی کنیم و از مبحث دستاوردهای آشکار که همگان می دانند بگذریم به نیمه پنهان این سفر خواهیم رسید و آن دید دقیقی از جایگاه گردشگری کشورمان است که نجفی به عنوان سکاندار گردشگری کشورمان در این سفر به دست آورده است و آن را به رسانه ها انتقال داده است.
در گذشته اکثر مسئولان با ارایه آمار و ارقامی درباره حضور چند میلیونی گردشگران خارجی یا سرمایه گذاری های هنگفت انجام شده در صادرات نامرئی کشورمان سخن می گفتند و در واقع اعتراف به ناآگاهی خود از وسعت صنعت گردشگری می کردند و باعث عقب ماندگی این صنعت که امروزه از صنایع بسیار مهم جهان است؛ شده اند، اما نجفی پس از بازگشت از نیویورک در اولین واکنش خود پرده توهم را از مقابل چشمان بسیاری از مدیران و فعالان عرصه گردشگری کشورمان کنار زد و کاملا شفاف گفت: گردشگری ایران کم سواد است.
نجفی در آیین و مراسم هفته گردشگری در برج میلاد برتوجه به امر آموزش درصنعت گردشگری نیز تاکید کرد و گفت: برخورد فرهنگی درمواجهه با یک گردشگر بسیار مهم است ومتاسفانه یکی از مشکلات بخش گردشگری ایران کم سوادی آن است.
وی درعین حال افزود: این به این معنی نیست که افراد تحصیل کرده دراین عرصه نداریم زیرا جوانان تحصیل کرده دراین حوزه بسیاراست اما بسیاری ازآنها بیکار هستند ویا دربخش های دیگر مشغول به فعالیت هستند.
نجفی با تاکید براینکه باید آموزش را جدی بگیریم، گفت: سرمایه گذاران بخش های گردشگری نیز برای اینکه بازدهی سرمایه های آنها بیشتر شود، بهتراست از نیروهای متخصص وتحصیل کرده رشته های گردشگری استفاده کنند.
به عقیده بسیاری از فعالان و دست اندرکاران عرصه گردشگری این جمله که از سوی سکاندار صنعت گردشگری ایران بیان شده دقیقا ترجمه واقعی از ضرب المثل معروف کشورمان است که می گوید: «بسیار سفر باید کرد تا پخته شود خامی».
این کارشناسان خشت خام گردشگری ایران را با ایجاد ارتباط با سایر کشورهای موفق در این زمینه پخته می بینند و می گویند: به هر حال اینبار نجفی نشان داد که در صورت ارتباط داشتن با جامعه بین المللی می توان به جایگاه واقعی کشورمان در صنعت گردشگری رسید و به دور از هرگونه رویاپردازی برای اینده آن برنامه ریزی کرد.
بنابراین درک واقعی از جایگاه صنعت گردشگری کشورمان دومین دستاورد همین سفر برای نجفی یا به عبارتی صنعت گردشگری کشورمان بوده است.
گردشگری کالای لوکس نیست
رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در همین نشست گفت: ایران ازنظر ظرفیت های گردشگری، پتانسیل های خوبی دارد و جزو کشورهای برتر درحوزه گردشگری فرهنگی و تاریخی وطبیعی به شمار می رود اما متاسفانه جایگاهی در شان ایران و ملت ایران دربخش گردشگری ایجاد نشده است.
نجفی به آمار سازمان جهانی جهانگردی درسال ۲۰۱۲ استناد کرد وگفت: سال گذشته میلادی یک میلیارد و۷۵ میلیون گردشگر ثبت شد که هزارمیلیارد دلار برای سفر هزینه کردند اما ایران سهم بسیار ناچیزی از این بازار را داشت.
وی رشد صنعت گردشگری درسال گذشته میلادی را ۴/۰ درصد دانست که از رشد اقتصاد جهانی بیشتر بوده است.
معاون رییس جمهوری با تاکید براینکه گردشگری دیگر از یک کالای لوکس و تشریفاتی خارج شده وبخشی اززندگی فرهنگی مردم دنیا است، گفت: گردشگری می توان سبب همگرایی ودرک متقابل ملت ها وزمینه برقراری صلح وقوام یافتن روابط ملت ها شود.
نجفی درادامه یادآور شد: صنعت گردشگری در سال ۲۰۳۰ میلادی از رشدی بالاترازمتوسط اقتصاد جهانی برخوردار خواهد شد که ضرورت توجه ایران به این صنعت را بیشتر می کند.
وی گفت: سهم ایران از صنعت گردشگری جهان غیر قابل قبول است در حالی که می توان گردشگری را به ابزاری موثر در دیپلماسی فرهنگی تبدیل کرد زیرا نگاه بخش قابل توجهی گردشگران پس از بازگشت از ایران بسیار متفاوت می شود.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری بر ارایه تصویر درست ازایران در ذهن مردم جهان تاکید کرد وگفت:اگر رفتار درستی با گردشگران صورت گیرد، آنان می توانند سفیری برای ایران در کشورهای خود باشند.
معضلی به نام روادید
اما سومین دست آورد نجفی در این سفر رسیدن به معضلی به نام روادید بود که براثر دید سیاسی به صنعت گردشگری در کشورمان حکمفرماست به همین دلیل رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از تشکیل کمیته مشترک با وزرای امور خارجه و اطلاعات با هدف رفع موانع وتسهیل صدور روادید برای گردشگران خارجی بویژه غربی ها خبر داد.
محمدعلی نجفی در آیین افتتاح جشنواره گردشگری دربرج میلاد تهران با بیان این مطلب، گفت که برای تسهیل در صدور روادید جلساتی با وزرای امور خارجه و اطلاعات داشته است.
وی افزود: در این جلسات مقرر شد کمیته مشترکی تشکیل شود تا مسایل مربوط به صدور روادید گردشگران و رفتار با گردشگران خارجی بویژه غربی ها هماهنگی صورت گیرد.
معاون رییس جمهوری تاکید کرد: شخص رییس جمهوری توجه ویژه به بخش گردشگری دارد وتاکید دارد که باید تحول جدید وملموسی در این حوزه صورت گیرد.
فرهنگ سازی برای پذیرایی از گردشگران خارجی
در نهایت مهمترین دست آورد نجفی از سفر نیویورک این بود که نسبت به فرهنگ ارتباط برقرار کردن و برخورد با گردشگران خارجی در کشورمان باید فرهنگ سازی کنیم و ایران باستانی همانگونه که به مهمانوازی شهرت یافته باید هم اکنون و با توجه به برنامه توسعه صنعت گردشگری که باعث حضور گسترده گردشگران در کشورمان خواهد شد به فرهنگ سازی درباره نحوه برخورد با گردشگران توجه ویژه ای داشته باشد.
معاون رییس جمهوری همچنین برایجاد فرهنگ عمومی برای پذیرش گردشگر تاکید کرد و گفت : به هیچ عنوان گردشگران تهاجمی به فرهنگ ما نخواهند بود بلکه حضور آنها باعث تبادل فرهنگ ها و تقویت خرده فرهنگ های ایران خواهد شد .
وی در ادامه گفت: از نظر من گردشگری در اصل یک کار فرهنگی است و باعث ارتقای فرهنگ بین ملت ها خواهد بود بنابراین هرگز نباید از حضور گردشگران در منطقه ای نگران بود و اگر این نگرانی در بین برخی جوامع کوچک روستایی وجود دارد می توان با فرهنگ سازی و جلب توجه آنها به این موضوع که حضور گردشگران آینده اقتصادی این منطقه را تامین خواهد کرد ؛ موانع موجود را برطرف کنیم.
پس به این نتیجه می رسیم که دستاورد سفر نجفی به نیویوک نه تنها بازگرداندن شیردال و برگزاری جلسات با جوامع علمی و گردشگری آمریکا بوده بلکه باعث بیان واقعیت گردشگری کشورمان پس از آن شده است که نباید از آن غافل شد و با توجه به فراهم شدن شرایط کنونی درجهت ارتقای سطح و جایگاه گردشگری کشورمان گام نهاد.