اگرچه به عقیده برخی ، پاییز فصل مدرسه است و بسیاری از خانواده ها به دلیل تحصیل دلبندانشان کمتر به فکر سفر و گردشگری خواهند بود ، اما بدون تردید گل کشت های یکی دو روزه می تواند علاوه بر تقویت روحیه خانواده در سیستم یادگیری این عزیزان کارآمد و بسیار مفید واقع شود. خصوصا اگر این گردش همانند گارگاهی برای علوم یا زیست شناسی کودکانمان باشد. بنابراین یکی از مهمترین زیست گاه های ایران زمین که مسافرت به این منطقه هم باعث آرامش خاطر و هم آموزش کودکانمان می شود را برایتان معرفی خواهیم کرد.
هرچند با شروع پاییز فصل درس و مشق و قلم و کتاب نقش مهمتری در زندگی خانواده دارد . اما برخی بی صبرانه منتظر رسیدن این فصل برای تدارک سفری هستند که یکسال منتظر آن بودند و هر روز با دقتی مخصوص به خود، تقویم روی میزشان را برای رسیدن موعد مقرر ورق می زنند تا اینکه بالاخره پانزدهمین روز از ماه آبان از راه می رسد . این روز برای این دسته از گردشگران و محققان حکم اجازه پرواز هواپیماهای مسافری را از روی باند فرودگاه دارد. اغلب این گروه، طبیعت دوستان و محققان زیست محیطی هستند که با دیدن این روز یعنی روز درنا با شور و هیجانی وصف ناشدنی بار سفر به گوشه و کنار این دهکده جهانی خواهند بست و به قول معروف هرجا که درناها فرودآیند را برایشان خوش است. چند سالی است که درناهای مهاجر تالاب میقان در شمال شهرستان اراک را برای اقامت زمستانی خود یا حداقل استراحت چند روزه انتخاب کرده اند ، هرچند به عقیده کارشناسان میقان 2 هزار سال است که محل زندگی دایمی جانوران و گیاهان مختلفی بوده اما این تالاب بسیار زیبا هر ساله میزبان هزاران پرنده مهاجری است که از سرمای شمال به سمت جنوب مهاجرت می کنند و با حضورشان در مناطق مختلف گرمسیری محیط زیست آنها را رونقی مخصوص خواهند بخشید که یکی از این مناطق میقان در ایران است.
بنابراین ما نیز چمدان خود را امروز در میقان زمین خواهیم گذاشت و مدتی در کنار درناهای مهاجر سپری خواهم کرد تا هم درناها را بیشتر بشناسیم و هم از پتانسیل های گردشگری میقان به عنوان مقصد گردشگری مهمی در استان مرکزی آگاه شویم که به قول معروف هم فال است وهم تماشا. هرچند این تالاب با زیبایی های وصف ناشدنی خود در ایام مختلفی از سال میزبان گردشگران بوده اما پانزدهمین روز از آبان یعنی روز درنا در اطراف این تالاب شور و هیجان خاصی برپاست و دوربین های زیادی مشغول ثبت خاطرات شیرینی از سفر به میقان هستند. این منطقه که در نزدیکی شهر اراک واقع شده علاوه بر اهمیت زیست محیطی برای این شهر از اهمیت اقتصادی نیز برخوردار است وجود معادن بسیار غنی سولفات در این منطقه و البته نمک باعث شده تا نام این منطقه بیشتر بر سر زبان ها بیافتد، پس می توان عنوان کرد میقان دلیل پیوند دو کلمه صنعت و گردشگری در اراک شده و می تواند به عنوان اصلی ترین دلیل رونق صنعت گردشگری در این شهرستان ایفای نقش کند.
بنابراین این تالاب که در ایام مختلف سال ابعاد مختلفی را تجربه می کند با گستره خود ، همانند گنجی گرانبها در دل منطقه اراک می درخشد هرچند این گنج گاهی به رنگ سفید (نمکی) و گاهی نیلگون خواهد بود اما به هر حال برای گردشگران و البته گونه های مختلف جانوری خود بسیار جذاب و دلچسب است.
طبق اطلاعات و آمار رسمی ثبت شده روباه، عقاب، چوپ پا، خروس کولی شکم سیاه، سلیم سینه بلوطی، عقاب دریایی دم سفید، سنقر تالابی در کنار گونه های نادر مهاجر در این تالاب ساکن هستند که هر کدام از این جانواران می تواند دلیل اصلی سفر برخی از گردشگران به میقان باشد و باعث رونق صنعت گردشگری اراک بشود. اگرچه میقان مدتی است که مورد هجوم فاضلاب شهری اراک قرار گرفته و به نوعی محیط زیست آن تهدید شده است اما هنوز هم زیبایی منحصربفرد آن بخصوص هنگام طلوع و غروب آفتاب گردشگران بسیاری را وادار به اقامتی هرچند کوتاه در کنارش می کند. سراب های تشکیل شده روی این تالاب اگرچه سرابی بیش نیستند اما همین سرابهای ترسناک می توانند رویای آرامش را برای پرندگان خسته از سفر و البته گردشگران فراری از هیاهوی شهری را به واقعیت تبدیل کنند.
میقان که وظیفه اصلی آن تلطیف هوای شهرستان اراک است می تواند با برنامه ریزی و سرمایه گذاری های دقیق برای لطافت روحیه گردشگران اراک نیز به کارگرفته شود. بسیاری از کارشناسان گردشگری معتقدند سرمایه گذاری های دقیق و هدفمند در اطراف این تالاب می توانند باعث رونق صنعت گردشگری آن و بخصوص شهر اراک باشد، ساخت کمپ های سازگار با محیط زیست جهت اقامت های چند روزه، کارگاههای آموزشی حیات وحش، ساخت حوضچه های مصنوعی ماهی گیری برای برگزاری مسابقات ماهیگیری، باشگاههای تیراندازی و حتی ورزشهای هوایی می توانند از پتانسیل های بسیار جالب این تالاب برای رونق صنعت گردشگری اراک باشد که با توجه ویژه به آنها می تواند رویای رونق گردشگری ایران را به کمک سرابهای میقان به واقعیت رساند.
اما در زمینه آلودگی محیط زیست میقان بسیاری از کارشناسان گردشگری و البته محیط زیست معتقدند هرچند توسعه زیرساخت های شهری در اراک یکی از نمادهای پیشرفت این شهر است اما نباید با این توسعه باعث از بین رفتن دیگر منابع اقتصادی شهر بشویم، از قدیم حضور و عبور و مرور ماشین آلات صنعتی در منطقه به دلیل وجود معادن غنی نمک و سولفات محیط زیست میقان را تهدید می کرده که به هر حال هم گردشگران و هم گون های جانوری منطقه خودشان را با این موضوع وفق دادند اما متاسفانه ورود فاضلاب به آبهای این تالاب همانند بلایی غیر قابل جبران در حال از بین بردن زیبایی های میقان است که باید به سرعت فکری اساسی برای جلوگیری از این خسارت بیاندیشیم.
به گفته این کارشناسان اگر این آلوده شدن ادامه یابد درناها از این منطقه رخت برمی بندند و به دنبالشان گردشگران نیز از تالاب میقان خارج خواهند شد و جمع کردن دوباره این دو در کنار یکدیگر در تالاب میقان شاید کاری غیرممکن باشد که اتفاقی بسیار ناگوار برای اراک و البته صنعت گردشگری آن است.
یکی از راهکارهای پیشنهادی این گروه علاوه بر کنترل و تصفیه فاضلاب ورودی به تالاب حضور و گسترش صنعت گردشگری همسو با محیط زیست در کنار میقان است چون این کارشناسان می گویند حضور گسترده گردشگران در منطقه که به فکر حفظ منابع طبیعی کشور هستند باعث توجه بیشتر مسئولان گردشگری و البته زیست محیطی به منطقه می شود و همین موضوع روند از بین رفتن اینگونه مکانها را بسیار کندتر خواهد کرد و به قول معروف تقاضای سفر باعث ایجاد زیرساخت های علمی و دقیق در منطقه میقان یا موارد مشابه خواهد شد.
بنابراین بیاییم با رسیدن درناها به میقان ما نیز با رعایت اصول حفظ محیط زیست به میقان سفر کنیم تا باردیگر بر حفظ محیط زیست ایران که به واقع یکی از سرمایه های اصلی کشورمان برای رشدصنعت گردشگری شناخته شده ، تاکید کنیم.
عزتی