گزارش میدانی جام جم از افزایش خزنده قیمت اقلام اساسی در آستانه ماه ضیافت الهی

سفره رمضان امسال گرانتر پهن می‌شود

نویسنده: عماد عزتی

هر سال با رسیدن ماه پرفیض شعبان به نیمه مسلمانان سراسر این کره خاکی خود را برای ماهی پراز برکت آماده می‌کنند و هرکس با انجام فریضه‌های دینی خود به بهترین شکل ممکن سعی در بهره بردن بیشتر از این فرصت یک ماهه که نام ضیافت خداوند به خود گرفته دارد.

این درحالی است که اگرچه این ماه ماه مهمانی پروردگار است و سراسر پر از برکت؛ اما هرسال با نزدیک شدن این ماه الهی قیمت برخی اقلام پرمصرف رمضان با افزایش قیمت مواجه شده و مسئولان را برای کنترل بازار وادار به واکنش می‌کند تا برای تامین اقلام مصرفی رمضان تصمیم گیری‌ نماید.

امسال نیز اینگونه است چون اکثر مسئولان و دست‌اندرکاران صنفی تقریبا از یک هفته پیش در این زمینه اظهار نظر کرده و به مصرف‌کنندگان کالا اطمینان دادند که تصمیم بر کنترل بازار دارند و با استفاده از راهکارهای متفاوتی چون نظارت‌های بیشتر، تحویل سبد کالای ویژه‌ رمضان به کارمندان و کارگران، برگزاری نمایشگاه عرضه مستقیم کالا و ... جلوی هرگوه سوء استفاده را خواهند گرفت.

از این رو جام جم برای دریافتن واقعیت بازار رمضانی سال‌جاری که هفته آینده با شروع ماه ضیافت الهی آغاز می‌شود سری به سطح شهر زده تا از هزینه‌ای مابین 5 تا 8 هزار تومانی هر وعده سحری و افطار روزه‌داران بگوید که خبر از گرانی سفره رمضان می‌دهد اما جالب اینجاست که با نگاه به آمار و ارقام ارایه شده از سوی بانک مرکزی همواره تورم کشورمان درحال کاهش بوده نباید انتظار از افزایش قیمت‌ها داشته باشیم؛ تناقضی که ظاهرا خبر از رکود تورمی یا همان کاهش قدرت خرید مردم می‌دهد نه کاهش قیمت‌‌ها.

نان؛ چانه‌ای با آپشن‌های مختلف؟!

بدون تردید یکی از اقلام اساسی ماه مبارک رمضان نان است پرمصرفی که با توجه به شرایط جامعه کشورمان به عنوان یکی از اصلی‌ترین اقلام خوراکی در طول سال نیز توجه بسیاری از مسئولان و دست‌اندرکاران تولیدش را به خود جلب کرده است. این درحالی است که از زمان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نان همواره روی پله صعود بوده و گاهی به بهانه افزایش کیفیت تنورش شعله کشید و گاهی هدفمندی بیشتر یارانه‌های دولت، شعله افزایش قیمتش را بالاتر برد.

به هر حال همین چند هفته پیش بود که دوباره بحث افزایش قیمت نان آنهم به بهانه‌ای تازه یعنی آزاد پز شدن نان در صدر اخبار قرار گرفته و ذهن بسیاری را به خود مشغول کرد بصورتی که هم اکنون نزدیک به 30 درصد نانوایی‌های سنگکی به عنوان پرطرفدارترین نان سنتی ‌ پایتخت به صورت آزاد پز به متقاضیان خدمات ارایه می‌دهند. هرچند تنها نانی که همواره با نرخی ثابت و به قول معروف بدون آپش به متقاضیان تحویل داده می‌شود همان لواش معروف کاغذی است چون ساده و کنجدی نداشته و یک کلام 210 تومان فروخته می‌شود.

براساس اعلام مسئولان و فعالان صنفی نان اگرچه مصرف این خوراکی در طول ماه رمضان کاهش می‌یابد اما با توجه به فریضه‌های دینی در وعده‌هایی خاص متمرکز خواهد شد این درحالی است که تغییر ساعت پخت نانوایی‌ها در کار نیست و این واحدهای صنفی همانند گذشته مشغول ارایه خدمات به مشتریان خواهند بود.

به گفته محمدرضا نظر نژاد، رییس اتحادیه نان سنگک تهران در این زمینه به خبرنگار ما گفت: در حال حاضر 30 درصد از نانوایی های تهران آزاد پز شده اند و قیمت نان آزاد پز 450 گرمی 1300 تومان، نان 450 گرمی یک طرف کنجد دار 1500 تومان، نان سفارشی 550 گرمی سنگین دو طرف کنجد دار 2 هزار تومان و نرخ نان دولتی در بازار 800 تومان است .

این درحالی است که  براساس اصلاحیه ابلاغی 23آذر‌ماه سال گذشته کارگروه استانی نان در تهران، قیمت مصوب هر قرص نان سنگک با وزن چانه خمیر667گرم 800تومان تعیین‌شده، برخی نانوایی‌های دارای آرد دولتی در کنار فروش نان سنگک به نرخ مصوب مذکور اما با وزن کمتر، فروش نان سنگک کنجدی با افزودن کنجد به نرخ 1500تومان را نیز در دستور کار قرار داده‌اند؛ موضوعی که در برخی نانوایی‌های بربری نیز رایج شده و نرخ 650تومانی مصوب این نوع نان با وزن چانه 600گرمی را به هزار و 200تومان افزایش داده‌اند اما در سایر انواع نان سنتی مانند تافتون و لواش، کاهش وزن چانه خمیر و کم فروشی رواج بیشتری دارد.

رئیس کارگروه آرد و نان و معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران با بیان اینکه تعیین نرخ انواع نان با افزودن کنجد یا سایر افزودنی‌ها را قبول نداریم اعلام کرد، اتحادیه نانوایان اعلام می‌کند برخی مردم متقاضی خرید نان با افزودنی‌ها هستند و مشکلی برای عرضه این نوع نان وجود ندارد.

به گفته نعمت‌الله ترکی نرخ نان سنگک 800تومانی در نانوایی‌های یارانه‌ای با افزودن کنجد با حداکثربین 100تا 200تومان افزایش بیش از هزار تومان نخواهد بود. اگر نانوایی یارانه پز نان سنگک کنجدی را به نرخ 1500تومان عرضه می‌کند تخلف محرز بوده و مردم نیز باید گزارش دهند. لازم به یادآوری است در این ماه میزان مصرف انواع نان‌های حجیم یا همان فانتزی‌های خودمانی به حداقل خود رسیده و بیشترین تقضا در نان‌های سنتی خواهد بود.

زولبیا و بامیه صدر تداخل صنفی

بدون تردید هر زمان از سال که صحبت ماه مبارک رمضان با تمام برکاتش می‌شود ناخودآگاه تصویری از سفره‌ افطار که گوشه‌ای از آن ظرفی پر از زولبیا و بامیه به عنوان پای ثابت سفره قرار دارد؛ زنده می‌شود. بنابراین زیاد دور از ذهن نیست که بگوییم یکی از اقلام پرمصرف خوراکی در این ماه زولبیا و بامیه است و هر سال با نزدیک شدن این ماه پرفیض و برکت اتحادیه‌ مربوطه با درنظر گرفتن شرایط تولید اقدام به اعلام قیمت‌های مصوب برای آن می‌کند.

علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه قنادان و فروشندگان شیرینی در این زمینه به جام جم می‌‌گوید: مصرف زولبیا و بامیه از گذشته در ماه رمضان رواج داشته و ما نیز در این ماه علاوه بر افزایش تولید بر حجم نظارت‌های خود نیز اضافه می‌کنیم .
این مقام صنفی با اشاره به بالا رفتن هزینه‌های تولید درباره قیمت مصوب سال 1394 این خوراکی رمضانی می‌افزاید: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید زولبیا و بامیه بخصوص درباره دستمزدها در سال جاری، نرخی که ما برای این محصول به مسئولان مربوطه ارائه دادیم 11 هزار تومان بود؛ اما ستاد تنظیم بازار با درنظر گرفتن شرایط و سیاست‌های دولت آن را تصویب نکرد و نهایتا نرخ زولبیا و بامیه بین 9100 تا 9600 تومان تعیین شد این در حالی است که سال گذشته هر کیلوگرم زولبیا و بامیه 8200تومان به فروش می‌رسید .

بهره‌مند اصلی‌ترین مشکل در این صنف را تداخل صنفی عنوان کرده و تصریح می‌کند: متاسفانه بازار ماه مبارک رمضان با توجه به افزایش حجم تقاضا فرصتی شده برای سودجویی و تخلف برخی افراد که این موضوع باعث بروز تداخل صنفی نیز در بسیاری از صنوف درگیر مثل شیرینی فروشان است.

وی در ادامه به حضور برخی تولیدکنندگان زیرزمینی خارج از شهر تهران در زمینه تولید آش، حلیم، زولبیا و بامیه اشاره می‌کند که بدون رعایت اصول بهداشتی و بدون هیچ نظارتی در این ایام محصولات خود را حتی در گوشه و کنار خیابان می‌فروشند.

این درحالی است که بهره‌مند با فروش زولبیا و بامیه در فروشگاه‌های نان فانتزی اشاره می‌کند و می‌افزاید: بارها از مسئولان امر خواستیم نسبت به این موضوع رسیدگی کنند اما همانطور که می‌دانید بازار رمضانی با توجه به گستردگی و اهمیتش زیاد قابل کنترل نیست و مسئولان علی‌رغم انجام وظیفه بازهم دچار مشکلاتی در این امر هستند اما اتحادیه در این ایام بر میزان بازرسی‌ها و کنترل کیفیت تولید افزوده و سعی در رعایت حقوق مصرف کننده را دارد.

بهره‌مند تقاضای موجود از سوی برخی اصناف غیر مرتبط مثل سوپرمارکت، اغذیه فروشی، نان فانتزی در زمینه خرید زولبیا و بامیه ارزان‌تر را عامل اصلی رونق کسب و کار متخلفان عنوان می‌کند و می‌گوید: اکنون متاسفانه برخی صنوف غیر مرتبط صرفا برای سودجویی و با استفاده از ارایه محصولات ارزان‌تر (بی کیفیت) به متقاضیان محصولات مربوط به رمضان سعی در سوء استفاده دارند چون قیمت‌های ارزان‌ می‌تواند عاملی برای جذب مشتری باشد درحالی که از نظر سلامت این محصولات واقعا قابل تایید نبوده و باید از فروشگاه‌ها جمع آوری شوند.

این مقام صنفی با اشاره به مسولیت اداره بهداشت و شورای اصناف در این زمینه می‌گوید: واقعا این ارگان‌ها باید با افزایش کنترل و بازرسی خود نسبت به جلوگیری از فعالیت این واحدهای صنفی غیرمجاز اقدام کنند چون این محصول با سلامتی جامعه سروکار دارد و نباید به آن بی تفاوت بود. به عقیده وی هرچند نظارت این ارگان‌ها در مواردیاد شده وجود دارد اما با توجه به کمبود نیرو یا خلاء‌های قانونی هنوز کامل انجام نشده و باید بیش از پیش در این زمینه اقدام کنیم.

رئیس اتحادیه قنادان و فروشندگان شیرینی به مصرف‌کنندگان اقلام یاد شده توصیه می‌کند برای رعایت بهداشت و سلامتی خود از فروشگاه‌های معتبر برای تهیه اقلام مورد نیاز خود خرید کرده و هرگونه تخلفی را به مسئولان 124 یا حتی خود اتحادیه گزارش دهند و یقین داشته باشند که به آنها رسیدگی خواهد شد.

حبوبات افزایش چشمگیر ندارند

براساس عرفی نانوشته اما مفید همواره با فرارسیدن ماه مبارک رمضان مصرف حبوبات به دلیل طبخ خوراکی‌هایی مثل آش و حلیم افزایش خواهد داشت که همین موضوع می‌تواند در تنظیم بازار و همچنین قیمت‌های این مدت تاثیرگذار باشد.

حمید خداداد، نایب رئیس اتحادیه اسبق حبوبات ایران که اکنون از لحاظ صنفی در اتحادیه دیگری ادغام شده است در این زمینه از جایگاه یک فعال صنفی به جام جم می‌گوید: با توجه به افزایش قیمت برخی اقلام حبوبات به تازگی بعید است که در ماه رمضان نیز شاهد افزایش مجدد قیمت‌ها باشیم هرچند نمی‌‌توان فراموش کرد به هرحال بازار عرضه و تقاضا می‌تواند در تعیین قیمت تاثیرگذار باشد بخصوص اینکه ایران با توجه به میزان تولید در برخی از تولیدات مثل عدس و لپه به میزان قابل توجهی به واردات وابسته است.

این فعال صنفی در این زمینه می‌افزاید: ایران در زمینه عدس کاملا به واردات از کشور کانادا وابسته است و همین موضوع یعنی واردات باعث شد تا چندی پیش قیمت این حبوب افزایش یکباره تجربه کند چون واردات بنا به دلایلی کاهش چشمگیری به خود دیده است.

خداداد درباره خرید حبوبات به صورت بسته بندی و بهداشت آنها نیز معتقد است: اگر به واقعیت حمل و بسته بسته‌بندی این محصولات توجه داشته باشیم درخواهیم یافت محصولاتی که به صورت فله فروخته می‌شوند امکان آلودگی بالاتری دارند چون بسته بندی به این معنی نیست که محصول داخل کیسه کاملا از آلودگی مبراست اما میزان کمتری خطر متوجه مصرف کننده است چون برخی نظارت‌های بهداشتی برای شرکت‌های تولیدی اجباری است و نباید فراموش کرد این نظارت‌ها برای محصولات وارداتی و فله هنگام ورود به کشور نیز وجود دارد ولی فروشگاه‌هایی که اقدام به فروش محصولات به صورت باز می‌کنند بدون تردید شرایط آلودگی بیشتر را برای محصولات خود فراهم کرده‌اند.

قیمت برخی اقلام حبوبات در میادین تره‌بار (20/3/1394)
نام محصول		قیمت هر کیلوگرم محصول درجه یک(ریال)		قیمت هر کیلوگرم محصول درجه دو(ریال)
باقلا خشک		۳۴۰۰۰		۳۰۰۰۰
جو بلغور		۱۹۰۰۰		۱۵۰۰۰
جو پوست کنده		۱۹۰۰۰		۱۵۰۰۰
جو پرک		۲۱۰۰۰		۱۶۰۰۰
دال عدس		۵۰۰۰۰		۴۵۰۰۰
ذرت خشک وارداتی (پاپ کورن)		۳۷۰۰۰		۳۲۰۰۰
زرشک پفکی		۱۹۸۰۰۰		۱۷۰۰۰۰
زرشک دانه اناری		۱۷۰۰۰۰		۱۵۰۰۰۰
سویا		۳۴۰۰۰		۲۹۰۰۰
عدس درشت		۵۲۰۰۰		۴۲۰۰۰
عدس ریز		۴۵۰۰۰		۳۸۰۰۰
گندم بلغور		۱۹۰۰۰		۱۵۰۰۰
گندم پوست کنده		۱۹۰۰۰		۱۵۰۰۰
لپه آذر شهر		۴۳۰۰۰		۳۸۰۰۰
لپه وارداتی		۳۵۰۰۰		۳۱۰۰۰
لپه باقلا زرد		۳۲۰۰۰		۲۷۰۰۰
لپه باقلا سبز		۱۷۰۰۰۰		۱۵۰۰۰۰
لوبیا چشم بلبلی		۳۹۰۰۰		۳۵۰۰۰
لوبیا چیتی ممتاز داخلی		۶۳۰۰۰		۵۴۰۰۰
لوبیا چیتی وارداتی		۵۰۰۰۰		۴۲۰۰۰
لوبیا سفید		۶۸۰۰۰		۶۲۰۰۰
لوبیا قرمز جگری داخلی		۵۸۰۰۰		۴۸۰۰۰
لوبیا قرمز قمی		۶۸۰۰۰		۶۲۰۰۰
لوبیا قرمز کپسولی		۹۲۰۰۰		۸۵۰۰۰
لوبیا کشاوزی		۷۲۰۰۰		۶۸۰۰۰
لیمو عمانی		۱۶۰۰۰۰		۱۴۵۰۰۰
ماش سبز		۶۰۰۰۰		۵۰۰۰۰
نخود		۲۹۵۰۰		۲۶۰۰۰
نخود و لوبیا		۴۲۰۰۰		۳۶۰۰۰

خانگی‌ها محبوبتر، گرانتر!

عطر خوش آش‌ و حلیم بدون تردید یکی از نشانه‌های ماه مبارک رمضان است که در هرکوی و برزنی به مشام می‌رسد که هرگز گرمای هوای رمضان تابستانی نمی‌تواند از حرارت بازارش ‌بکاهد چون میل کردن یک کاسه حلیم و یا یک کاسه آش می‌تواند به میزان قابل توجهی از نیازهای مواد غذایی بدن روزه‌داران را تامین نماید از این رو همواره این بازار چه در مواد اولیه و چه در محصول نهایی پرمتقاضی است.

هرچند هنوز مدتی تا آغاز ماه مبارک رمضان باقی است اما برپا شدن برخی فروشگاه‌های موقت در این زمینه می‌تواند رونق این بازار را دوباره هم به مسئولان و هم به مردم یادآوری کند با کمی گشت و گذار در میان منوهای انواع مختلف آش و حلیم درخواهیم یافت امسال نیز قیمت این خوراکی‌های مخصوص رمضان افزایش به خود دیده و باید کمی گرانتر از پارسال آنها را تهیه کنیم.

براساس بررسی‌های میدانی خبرنگار ما قیمت هر کیلوگرم آش در انواع مختلف به طور معمول بین 8000 تا 8500 هزار تومان و حلیم بسته به نوع و کیفیت از 9000 تا 9500 تومان فروخته می‌شود اما جالب اینجاست که امسال ظاهرا پدیده‌ای به نام (خاله یا عمه) که حکایت از خانگی بودن این خوراکی‌ها دارد بر بازار مصرف رمضانی سایه افکنده و باعث شده قیمت آش‌های خانگی چیزی حدود 9500 تومان و حلیم خانگی هم نزدیک به 10 هزار تومان با مخلفات گوناگون به فروش برسد هرچند آشکده‌های متفاوتی در سطح تهران اکنون خود را برای پذیرایی از روزه‌داران هنگام سحر وافطار آماده کرده تا هر پرس آش را نزدیک به 5000 هزار تومان و هر پرس حلیم را 6000 تومان مقابل خریداران قرار دهند.