دور دنیا با سفر 80 دقیقه‌ای رادیویی
اقتصاد فرهنگی از رادیو اقتصاد صنعت گردشگری ایران را بررسی می‌کند
شیدا رمزی‌شهره
از روزی که صدای رادیو در گوشمان طنین‌انداز شد، زندگی ما تحت تاثیر برنامه‌های این رسانه قرار گرفت و گاه الهام‌بخش تصمیم‌گیری‌های ما شد. بسیاری از ما، دوران کودکی خود را با داستان‌های کودکانه رادیویی سپری کرده‌ایم و بسیاری هم، هنگام استراحت از آوای خوش موسیقی آن لذت می‌بریم، اما آن روزها، کمتر تصور همسفر شدن با رادیو را داشتیم. شاید هم به این عادت رانندگان تاکسی دقت نداشتیم که اولین کاری که پس از استارت زدن به خودرو انجام می‌دهند، چرخاندن پیچ رادیو است! آنها تا گرم شدن موتور اتومبیلشان کمی با موج‌های مختلف رادیو سر و کله می‌زنند و در نهایت موجی را انتخاب می‌کنند و طی ساعت کارشان با برنامه‌هایش همسفر خواهند شد. اگر از آنها دلیل این کار را بپرسید، می‌گویند: رادیو همدم و همسفرمان در طول روز است و راهی برای دوری از هیاهوی شهری و ترافیک اعصاب خردکن خیابان‌ها.
بدون تردید همگی ما این ضرب‌المثل را شنیده‌ایم که می‌گوید: «شنیدن کی بود مانند دیدن» و این‌گونه تصور می‌کنیم شاید برای درک بهتر مسائل و منظور برنامه‌سازان بهتر است که تصویری از سوژه برنامه را ببینیم و تنها شنیدن صدای آنها برای درک کامل موضوع کافی نمی‌دانیم، اما این ضرب‌المثل با برنامه‌ای بسیار متنوع تحت عنوان «80 دقیقه دور دنیا» به چالش کشیده شده است. این برنامه به مخاطبان خود این نوید را می‌دهد که با امواج رادیویی هم می‌توان بار سفر بست و از آن لذت برد، اگر بتوان حال و هوای سفر را در شنوندگان زنده نگهداشت.
ستاره جوادی، سردبیر و تهیه‌کننده برنامه «80 دقیقه دور دنیا» که روزهای دوشنبه از برنامه اقتصاد فرهنگی رادیو اقتصاد روی آنتن می‌رود، درباره این برنامه می‌گوید: اهمیت و جایگاه اقتصادی صنعت گردشگری در عصر حاضر بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ به صورتی که تمام کشورهای دهکده جهانی با داشته‌ها و نداشته‌های خود در تلاش برای جذب حداکثر گردشگران به داخل مرزهایشان هستند. این حرکت و کوشش در کشور ایران به عنوان یکی از ده کشور برتر از نظر جاذبه‌های گردشگری بتازگی سرعت بیشتری به خود گرفته و هرچه در گذشته با مدیریت سنتی و به آهستگی حرکت می‌کرد، امروزه با استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود روبه جلو حرکت می‌کند. یکی از ظرفیت‌هایی که در این زمینه یعنی رشد و رونق صنعت گردشگری بسیار تاثیرگذار است، استفاده بهینه از ظرفیت رسانه‌هاست؛ به طوری که بسیاری از مسئولان دولتی و خصوصی در این عرصه یعنی صنعت گردشگری معتقدند بدون همکاری رسانه‌ها هرگز نمی‌توان تصور موفقیت را در این صنعت نوظهور و البته پولساز را داشته باشیم.
او ادامه می‌دهد: اهمیت اقتصادی گردشگری و فرهنگ‌سازی برای رونق این صنعت دستمایه‌ای برای تولید برنامه اقتصاد فرهنگی در رادیو اقتصاد که از یکم اردیبهشت 1392 با نام «صنعت گردشگری» پخش می‌شود، شد؛ برنامه‌ای که با بررسی ابعاد مختلف اقتصاد صنعت گردشگری سعی کرده همواره فرهنگ سفر و گردشگری صحیح و منطبق با شرایط کشورمان را نیز به مخاطبانش ارائه کند.
جوادی همچنین درباره رویکرد این برنامه می‌گوید: از همان ابتدا دست‌اندرکاران این برنامه با رویکرد حضور فعال بخش خصوصی در صنعت گردشگری سعی کرده‌اند برای رشد و رونق این صنعت نقش پررنگ‌تری به بخش خصوصی در برنامه خود بدهند و با استفاده از تجارب و راهکارهای ارائه شده توسط این گروه، زمینه‌ساز حرکت چرخ اقتصاد گردشگری در کشورمان باشند. بررسی چگونگی همکاری هرچه نزدیک‌تر ارگان‌های دولتی با بخش خصوصی که درواقع این گروه موتور محرکه صنعت گردشگری هستند، مهمترین سوژه برنامه‌ای در اقتصاد فرهنگی رادیو اقتصاد است و این نکته را یادآوری می‌کند که بدون در نظر گرفتن جایگاه و البته منافع بخش خصوصی در صنعت گردشگری نمی‌توان گردشگری کشورمان را به سرمنزل مقصود رساند.
به گفته دکتر ایمانی‌خوشخو، ریاست دانشگاه علم و فرهنگ به عنوان یکی از مراکزی که در زمینه گردشگری مشغول آموزش کادر متخصص در این صنعت است، بحث آموزش نیروی انسانی که در برنامه 80 دقیقه دور دنیا مورد بررسی قرار گرفته، یکی از بهترین و مفیدترین بخش‌های دوشنبه‌های برنامه اقتصاد فرهنگی است، چون به عقیده این فعال عرصه آموزش صنعت گردشگری، مبحث آموزش فقط مخصوص کادر هتل‌ها نیست؛ بلکه از مهمانداران خطوط حمل و نقل هوایی گرفته تا مسئولان مراکز تفریحی و حتی رستوران‌ها در مقصد باید طبق استانداردهای روز جهان آموزش ببینند تا به آینده صنعت گردشگری آن مقصد گردشگری در دهکده جهانی امیدوار باشیم.
این برنامه که با رویکردی اقتصادی سعی کرده فرهنگ سفر و گردشگری جامعه ایران را طبق سیاست‌های نوین مسئولان و البته متناسب با عرف جامعه اسلامی تغییر دهد، اما از تکرار مکررات و موازی‌کاری در این عرصه همیشه فاصله گرفته و با رویکردی نوین وارد کارزار رسانه‌ای برای رونق گردشگری ایران زمین شده است.
کارشناس برنامه «80 دقیقه دور دنیا» در این زمینه می‌گوید: این برنامه هرگز همانند دیگر برنامه‌های مربوط به صنعت گردشگری که صرفا به معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران می‌پردازند، سوژه‌های خود را انتخاب نمی‌کند؛ بلکه با ابتکار عمل سعی در جریان‌سازی برای رشد و رونق حضور گردشگران داخلی در نقاط کمتر معرفی شده ایران‌زمین دارد.
وی ادامه می‌دهد: برنامه دوشنبه‌های اقتصاد فرهنگی با نام 80 دقیقه دور دنیا، با این اندیشه که تقاضا همیشه ایجاد عرضه‌ای مناسب خواهد کرد، سوژه‌های خود را دنبال می‌کند و معتقد است هرچه گردشگران داخلی در مناطق معرفی شده، حضوری پررنگ‌تر داشته باشند، بی‌تردید زیرساخت‌های مناسب‌تری نیز ساخته و شرایط حضور گردشگران خارجی نیز به خودی خود مهیا می‌شود. بنابراین اقتصاد فرهنگی طی 80 دقیقه سعی می‌کنند علاوه بر معرفی دیدنی‌های نوین میهن اسلامی ایران به مخاطبان عام خود، نظر مسئولان و دست‌اندرکاران را به مشکلات و امتیازات منطقه مورد نظرش جلب کند و در نهایت با گشودن پرونده‌ای خاص توسط تورگردانان متخصص و دلسوز ایران در این زمینه و بحث و بررسی آن پرونده در بخش مدیریت دولتی و خصوصی آن را به نتیجه رساند و مقصود نظرش که همواره ترقی جایگاه گردشگری ایران با استفاده از فرهنگ‌سازی و مدیریت نوین در این عرصه است، به دست آورد.
آرش نورآقایی، به عنوان رئیس هیات مدیره کانون راهنمایان گردشگری سراسر کشور نیز درباره نقش این برنامه در تبیین فرهنگ سفر ارزانقیمت در جامعه این‌گونه اظهارنظر می‌کند: در این برنامه، مبحث اقتصاد سفر و بخصوص سفرهای ارزانقیمت می‌تواند در جهت تغییر فرهنگ سفر در گردشگران ایرانی اقدامی مناسب و مفید باشد و می‌توان این‌گونه گفت که با به‌کارگیری روش‌ها و راهکارهای علمی و تائید شده در این برنامه می‌توان همیشه و همه‌وقت مقوله سفر را در سبد خانواده ایران گنجاند.
نکته بسیار جالب برنامه 80 دقیقه دور دنیا که توسط سردبیر و تهیه‌کننده آن در نظر گرفته شده، این است که اگر این برنامه قصد معرفی یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران را داشته باشد، این جاذبه را با نمونه‌ای مشابه در خارج از مرزهای ایران و کشوری که توانسته بخوبی از آن جاذبه کسب درآمد کند، مقایسه کرده و دلایل موفقیت یا عدم توفیق نمونه ایرانی را با مشارکت مسئولان امر به بحث و بررسی می‌نشیند. دست‌اندرکاران این برنامه معتقدند این نوع معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران ناخودآگاه باعث قیاس دو جاذبه توسط مخاطبان می‌شود و نتیجه این قیاس از سوی مخاطبان و البته درک دلایل موفقیت یا عدم موفقیت جذب گردشگر در این جاذبه ایرانی توسط آنها باعث ثبت و ضبط نام این منطقه در ذهن آنها می‌شود و به قول معروف می‌توان با یک تیر دو نشان را هدف گرفت؛ یکی بررسی مزایا، معضلات و مشکلات جاذبه معرفی شده و دیگری ایجاد انگیزه حضور گردشگران داخلی و به دنبال آنها خارجی در آن محوطه مورد نظر است.
80 دقیقه دور دنیا همان‌طور که از نامش پیداست، صرفا داخل مرزهای ایران سفر نمی‌کند؛ بلکه با توجه به رویکرد رونق گردشگری بین‌المللی ایران سعی کرده با دعوت از گردشگران خارجی برای حضور در برنامه و انتشار خاطرات سفرهایشان در خاک ایران، این موضوع یعنی تبلیغ برای ورود گردشگران خارجی به کشورمان را نیز دنبال کند.
این بخش از برنامه رادیویی 80 دقیقه دور دنیا، قصد زنده نگه‌داشتن شور هیجان عبور و مرور تجار و گردشگران دوران جاده ابریشم در ایران را داشته و یادآور اهمیت ایران در اتصال شرق و غرب خواهد بود. دعوت از دوچرخه‌سواران خارجی که ایران را رکاب زده‌اند یا اتومبیلرانانی که مسیر شهر پاریس تا پاسارگاد را طی کرده‌اند، گوشه‌ای از فعالیت ترویجی گردشگری در ایران توسط اقتصاد فرهنگی بوده که نقطه عطف آن با دعوت از سفرای خارجی که در ایران سفر کرده‌اند و خاطرات خوشی از این سفرها به ارمغان آورده‌اند، نمایان می‌شود. سردبیر برنامه معتقد است بدون تردید این بخش از برنامه علاوه بر بازتاب بین‌المللی، می‌تواند دلگرمی خاصی در دل دست‌اندرکاران عرصه گردشگری ایران ایجاد کند و آنها را تشویق به استفاده از شیوه های نوین مدیریتی و البته آموزشی در این زمینه کند.
از مبحث ایجاد انگیزه سفر با شنیدن سفرنامه‌های داخلی یا خارجی که بگذریم، در 80 دقیقه دور دنیا بخش آموزش و اهمیت آموزش نیروی انسانی فعال در عرصه گردشگری نیز مورد توجه قرار گرفته و با حضور استادان دانشگاهی و مسئولان آموزشی گردشگری چه در بخش خصوصی و چه دولتی، شیوه‌های نوین و علمی آموزشی در زمینه صنعت گردشگری را به مخاطبان خاص خود یعنی دست‌اندرکاران گردشگری ایران معرفی می‌کند تا شرایط حضور میلیونی گردشگران خارجی در کشورمان مهیا شود.
برنامه‌ریزی و مدیریت سفر، اخبار داخلی و خارجی، ارتباط با کمیسیون گردشگری مجلس، ارتباط به اصناف و اتحادیه‌های مرتبط، ترویج سفرهای ارزانقیمت و راهکارهای آن همه و همه از بخش‌های متنوع و شنیدنی دیگر 80 دقیقه دور دنیاست که هر هفته به صورت زنده، روزهای دوشنبه از رادیو اقتصاد روی موج اف.ام ردیف 98 مگاهرتز از ساعت 11 و 30 دقیقه تا 12 و 50 دقیقه همسفر شماست.
این برنامه آموزنده رادیویی در زمینه رشد و رونق صنعت گردشگری با سردبیری و تهیه‌کنندگی ستاره جوادی، گویندگی نسیم خواجه‌نوری، صدابرداری حمید نیکوقدم و کارشناسی عماد عزتی تهیه و پخش می‌شود و پل ارتباطی برنامه 80 دقیقه دور دنیا با شنوندگان 22652525 و پیامک 300003637 است.
