یازدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری ایران

ارایه تخفیف راهکار جذب گردشگر نیست

برگزاری نمایشگاههای بین المللی گردشگری در چند دهه اخیر فکر بسیاری از کشورهای گردشگر پذیر را به خود مشغول کرده و فواید و اثرات مثبت آن در صنعت سبز گردشگری باعث شده تا بسیاری از کشورها در برگزاری اینگونه نمایشگاهها از یکدیگر سبقت بگیرند و البته از سوی دیگر تب تند شرکت در اینگونه نمایشگاهها نیز در سراسر این دهکده جهانی بالا گرفته و بسیاری از کشورها که قصد سرمایه گذاری کلان در صنعت گردشگری خود دارند را روانه این نمایشگاهها در جای جای این کره خاکی می کند.

هر سال یا هر هفته و هر فصل خبری از برگزاری یکی از این نمایشگاهها در گوشه و کنار دهکده جهانی را می خوانیم یا می بینیم که برخی از آنها بسیار مشهور هستندو بزرگ ولی برخی دیگر کوچک و محلی برگزار می شوند، یکی از آخرین نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری و صنایع وابسته آن نمایشگاهی به نام ماتا MATTA در کشور گردشگرپذیر مالزی بوده که همین چند روز قبل یعنی 10 سپتامبر سال 2012 میلادی به کار خود پایان داد این نمایشگاه هر سال دوبار در این سرزمین سرسبز برپا می شود و هزاران شرکت و البته دهها هزار علاقمند سفر و گردشگری را از سراسر جهان به کوالالامپور می کشاند اینبار این نمایشگاه با حضور وزیر گردشگری مالزی و بسیاری از مسئولان دولتی وخصوصی کشورهای مختلف از جمله کشور ایران در مرکز تجاری پوترا افتتاح شد.

هرچند وزیر گردشگری مالزی هنگام بازدید از غرفه ایران بسیار هیجان زده بود و با ابراز خرسندی از حضور ایران در این نمایشگاه به جایگاه بسیار مناسب گردشگری ایران نزد مردمش اشاره کرد اما باید دید که آیا اینگونه اظهار نظرها و تصمیمات هیات ایرانی در جهت رشد و رونق این صنعت بسیار درآمدزا در کشورمان صورت گرفته یا فقط نسخه هایی تکراری و بدون حاصل بلند مدت است.

نمایشگاه ماتا 2012 در مالزی امسال از اهمیت ویژه ای برای کشورمان برخوردار بود که عبارتند از

1.        نزدیکی زمان برگزاری این نمایشگاه با اتمام اجلاس سران کشورهای جنبش عدم تعهد در تهران :

همانطور که می دانیم حدود 60 کشور جهان در سطوح مختلف سیاسی ، اقتصادی و گردشگری طی برگزاری این اجلاس از ایران بازدید کردند و در این هنگام اکثر رسانه های جهانی و معتبر نیز به انعکاس اخبار مربوط به این اجلاس در سراسر جهان مشغول بودند بنابراین ذهن بسیاری از گردشگران و البته ماجراجویان دیگر نقاط جهان با نام ایران و توانایی های گردشگری آن بسیار آشنا بوده است

2.        برگزاری این نمایشگاه در کشوری اسلامی: با توجه به پتانسیل بالای گردشگری بین کشورهای اسلامی از جمله ایران و اشتراکات آئینی آنها می توان این گونه نمایشگاهها را یکی از تاثیرگذار ترین نمایشگاهها برای توسعه گردشگری بین این کشورها دانست.

3.        اما یکی از پر اهمیت ترین و البته بحث برانگیزترین ویژگی های این نمایشگاه برای ایران اعلام شرایط بسیار جالب برای حضور گردشگران مالایی در کشورمان توسط مسئولان ایرانی بود

بنابراین با توجه به این امتیازات باید دید که ایران چگونه از آنها به نفع خود استفاده کرد و آیا در تجمیع این فواید به نفع رونق اقتصادی کشور در زمینه گردشگری موفق عمل کرده یا خیر؟

ایران با حضور تعدادی از مقامات مرتبط با صنعت گردشگری از جمله منوچهر جهانیان ، معاون گردشگری کشورمان و سفیر ایران در کشور مالزی و البته تعدادی از آژانس های مسافرتی و هیات های گردشگری از استانهای تهران، اصفهان، شیراز،  خراسان رضوی و کرمان و خطوط هواپیمایی ایران ایر که مجموعا 36 غرفه را در اختیار داشتند به این کارزار بین المللی در زمینه گردشگری گام نهاد.

 شاید بتوان گفت که مقامات ایرانی با اعلام این خبر که روادید برای گردشگران مالایی که قصد سفر به ایران را دارند حذف شده سنگ تمام گذاشتند و بهترین نتیجه را از این نمایشگاه به دست آورند و با طعم خوش غذاهای ایرانی از آنهایی که علاقمند به ایران بودند پذیرایی کردند و به قول معروف گل کاشتند اما نکته جالب توجه این بود که در کنار این خبر بسیار خوش آیند برای خارجی ها و داخلی ها امتیاز ویژه دیگری نیز به گردشگران مالایی اعطا شد آن هم تخفیفی بین 30 تا 50 درصدی ایرلاین ایرانی حاضر در این نمایشگاه و البته مراکز اقامتی از تاریخ 15 آبان تا 27 اسفند امسال بود که بیشتر گردشگران و ماجراجویان مالایی را که قصد سفر به ایران را داشتند شوکه کرد.

ناگفته نماید که اعلام این خبر توسط مسئولان دولتی ایران آنچنان با اطمینان خاطر و بدون تردید به عنوان یک دستاورد بزرگ صورت گرفت که برای بسیاری از کارشناسان گردشگری در داخل ایران نیز جالب و البته شوک آور بود. هرچند این تخفیفات صرفا برای آن دسته از گردشگران مالایی لحاظ می شود که از طریق آژانس های مسافرتی و در قالب تورهای گردشگری وارد ایران می شوند اما بازهم اعلام این خبر اینقدر جالب توجه بوده که بسیاری را به خود مشغول کرده است.

 لازم به یادآوری است که منوچهر جهانیان در این نمایشگاه اعلام کرده مالزی در کنار چین به عنوان یکی از بازارهای هدف جذب گردشگری برای ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است  هرچند این گفته جهانیان بیانگر این است که ایران و البته مسئولان گردشگری ایران برنامه های بلند مدتی برای جلب گردشگران خارجی را از این دو کشور تدوین کرده اند. که شاید در آینده نزدیک شاهد ارایه اینگونه تخفیف های شگفت انگیز برای جلب نظر گردشگران چینی در بازار هدف این کشور نیز از سوی مقامات گردشگری ایرانی باشیم که هم اکنون همه چیز به غیر از گردشگر به ایران صادر می کند.

 اما آیا واقعا ارایه اینگونه تخفیف ها در نمایشگاههای گردشگری بین المللی، نسخه لازم و باید برای جلب گردشگران خارجی به ایران است؟ این سئوالی بود که ذهن بسیاری از کارشناسان گردشگری و حتی گردشگران را به خود مشغول کرده است.

به عقیده بسیاری از کارشناسان گردشگری بحث ارایه بسته های تخفیف را می توان به عنوان یکی از سیاست های تبلیغی بسیار مناسب برای جذب گردشگران در گوشه و کنار این دهکده جهانی دانست اما در اکثر مواقع این سیاست نمی تواند مفید واقع شود و بخصوص در مورد کشورهایی که در ابتدای راه جهانی شدن در صنعت سبز گردشگری هستند. این گروه می گویند: باید اینگونه سیاست ها بسیار محتاطانه اعمال شود تا نتیجه معکوس نداشته باشد.

این دست اندرکاران صنعت گردشگری بارها اینگونه ابراز عقیده کرده اند که  تخفیفات ویژه ارایه شده در قالب پکیج های گردشگری همانند شمشیری دولبه برای صنعت گردشگری منطقه مورد نظر هستند که در صورت عدم کنترل تبعات آن می توانند خسارات جبران ناپذیری به صنعت گردشگری منطقه مورد نظر وارد کند. این کارشناسان اینگونه ابراز عقیده می کنند که نمی توان بازار صنعت گردشگری را با دیگر صنایع معمول در بازار مثل پوشاک یا اتومبیل مقایسه کرد ، این صنعت یعنی صنعت گردشگری دقیقا با سلیقه و علاقه انسان درگیر است و همین ارتباط مستقیم با سلیقه وعلاقه گردشگران است که برای ارایه اینگونه بسته خطرساز است چون هرچند که هزینه سفر برای بسیاری از گردشگران مهم است اما این امتیاز هرگز نمی تواند سلیقه آنها تغییر دهد بنابراین ممکن است که بسیاری از گردشگران بدون هیچ آگاهی از امکانات ایران بار سفر به این کشور باستانی را ببنند و به پشتوانه اینگونه تخفیفات وارد مرزهای ایران شوند اما با توجه به خدمات ارایه شده کاملا ناراضی از این تور به خانه بازگردند و ثبت خاطرات ناخوشایند خود در دنیای مجازی و البته بازگو کردن آن برای دیگران زمینه عدم موفقیت گردشگری ایران را پایه گذاری کنند و بطور کلی این خاطرات بد در این سفر برای آینده گردشگری ایران بسیار مضر خواهد بود.

از سوی دیگر حتی در بهترین شرایط و خوشبینانه ترین حالت این گروه از گردشگران مالایی بسیار شاد و خوشحال از سفرشان به ایران به خانه بازگردند و هزینه این سفر را در مقابل اینهمه شادی ناچیز پندارند و آن را به خاطر بسپارند هرگز حاضر نیستند برای تجربه این سفر شیرین بیش از قبل هزینه کنند و در توصیه های خود به دوستان و بستگان با همان هزینه قبلی انتظار سفر وبازدید از جاذبه های ایران را خواهند داشت بنابراین پاک کردن این خاطره شیرین اما ارزان از ذهن آنها که قیمت واقعی سفر به ایران را نپرداختند کاری بسیار دشوار و البته سرنوشت ساز خواهد بود.

پس به همین دلیل این گروه از گردشگران که با استفاده از این بسته های تخفیف وارد ایران شده اند هرگز به عنوان گردشگران وفادار به جاذبه های ایران شناخته نخواهند شد بلکه با استفاده از این امتیاز فقط یک بار وارد ایران شده اند که تمام شد. در صورتی که صنعت گردشگری ایران با ارایه اینگونه امتیازها قصد سرمایه گذاری و بهره برداری بلند مدت از این تبلیغ را در ذهن می پرورانده است. در صورتی که به عقیده محمد خالد هارون ، رئیس اتحادیه آژانس های مسافرتی مالزی بر این عقیده است که ایران از نظر جلب گردشگران مالایی بخصوص در زمینه گردشگری ورزشی امتیازات ویژه ای را دارد و می توان در این زمینه سرمایه گذاری های جالبی در زمینه تبادل گردشگر بین دو کشور انجام داد که یکی از آنها اعزام هیات های اسکی از مالزی به ایران است.

بنابراین ، به گفته بسیاری از دست اندرکاران و فعالان عرصه گردشگری این بهتر است که ایران به عنوان کشوری نوپا در صنعت گردشگری با ایجاد امتیازاتی جذاب اما با قیمت واقعی کاری کند که گردشگر هم برای سفر به ایران تشویق شود ، هم با هزینه واقعی سفر به ایران آشنا شود به عنوان مثال می توان با دریافت هزینه کامل اقامت از این گروه طی سفرشان به ایران یک شب رایگان یا یک گشت رایگان را برایشان تدارک دید یا اینکه اگر این گردشگران از ایرلاین های ایرانی استفاده کردند قیمت کامل را پرداخت کنند اما یک بلیت داخلی رایگان برای سفر داخل ایران نیز دریافت کنند . این نسخه امتحان عملی خود را در دوران بحران اقتصادی در قاره اروپا بسیار کارآمد بود بصورتی که بسیاری از کشورهای گردشگر پذیر معروف جهان هرگز حاضر به کاستن قیمت هزینه سفر به کشورشان نشدند تا این ذهنیت اشتباه را در ذهن گردشگران خود ایجاد نکنند.

به گفته بسیاری از این کارشناسان نسخه پیچیده شده برای ایران نوپا در صنعت گردشگری بسیار خطرناک است بلکه می توانست بسیار مفید تر از حال نسخه پیچیده شود. به هر حال با ارایه این گونه بسته ها بدون شک تعدادی از گردشگران مالایی را در آینده ای نزدیک و در این بازه زمانی یعنی از آبان ماه تا اواخر اسفندماه در ایران خواهیم دید که می توان گفت حاصل و دسترنج تلاش مسئولان دولتی و خصوصی در نمایشگاه 2012 ماتا بوده هرچند حضور این دسته از گردشگران مالایی  باعث شادی و خوشحالی بسیاری از دست اندرکاران گردشگری خصوصی و دولتی ایران خواهد شد اما با این توضیحات و البته با توجه به دولبه بودن این تیغ که قابلیت ضربه زدن به بدنه نوپای صنعت گردشگری ایران را دارد چگونه می توان جلوی تصور غلط آنها از هزینه سفر به ایران باستانی را گرفت و آنها را با هزینه واقعی اینگونه سفرهای تفریحی و گردشگری ایران آشنا کرد تا در آینده شاهد تغییر مقصد گردشگری آنها نباشیم.

حاکمیت سیستم آزمون و خطا

برگزاری نمایشگاههای بین المللی گردشگری در چند دهه اخیر فکر بسیاری از کشورهای گردشگر پذیر را به خود مشغول کرده و فواید و اثرات مثبت آن در صنعت سبز گردشگری باعث شده تا بسیاری از کشورها در برگزاری اینگونه نمایشگاهها از یکدیگر سبقت بگیرند و از سوی دیگر تب تند شرکت در اینگونه نمایشگاهها نیز  سراسر دهکده جهانی بالا گرفته و بسیاری از کشورها که قصد سرمایه گذاری کلان در صنعت گردشگری دارند را روانه این نمایشگاهها در جای جای کره خاکی می کند.

همین کارکرد سوژه ای شده که بسیاری از فعالان گردشگری امسال در هفته گردشگری کشورمان از آن به عنوان نقطه ضعف گردشگری کشورمان یاد کرده و حضور ایران را در نمایشگاههای بین المللی گردشگری کمرنگ اعلام نمایند.

بطوری که عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافری تهران در این زمینه می گوید: اگر می خواهیم گردشگر به کشور بیاید باید جاذبه های گردشگری ایران را در خارج از کشور به هر نوعی تبلیغ کنیم اما اکنون مدتی است که حضورمان در نمایشگاه های بین المللی کمرنگ شده است.

تصویر سازی دقیق از ایران

بسیاری از فعالان عرصه گردشگری از جمله آرش نورآقایی ضمن تاکید بر برنامه ریزی برای حضور در این گونه نمایشگاهها معتقدند حالا که با تغییر رویکرد ایران نسبت به صنعت گردشگری فضای مناسب حضور گردشگران خارجی در کشور فراهم شده باید با حضور هدفمند و دقیق در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری در بازار های هدف ذهنیت منفی علیه گردشگری ایران را از تفکر گردشگران خارجی پاک کرده و زمینه ساز حضور گسترده گردشگران در کشورمان باشیم.

 از سوی دیگر علی اکبر غمخوار عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافری می گوید: متاسفانه در کشورهای اروپایی و غربی تبلیغ می شود که به ایران سفر نکنید. وقتی چنین فضا و ذهنیتی در میان کشورهای دور به وجود می آید شرکتهای بیمه ای، گردشگران ورودی به ایران را محاسبه نمی کنند در حالی که باید تلاش شود تا عبارت « به ایران سفر نکنید» را از فضاهای مجازی حذف کنیم.

غمخوار گفت: زمینه ورود گردشگر به ایران میسر نمی شود مگر این که زمینه ارائه محصولات متنوع گردشگری در کشور فراهم شود. در ایران ظرفیت طبیعت گردی، گردشگری سلامت و مذهبی وجود دارد. همه محصولات آماده است اما باید دید چقدر دولت و سازمان میراث فرهنگی توانسته در عرضه این محصولات موفق شود.

وی ادامه داد: اکنون تقاضا برای ورود گردشگر به ایران زیاد است اما باید زمینه عرضه را هم فعال کنیم. با این وجود، در حالی که هنوز ایران برای صنعت گردشگری خود  شعار و لوگو ندارد؛ کشورهای خارجی در تمام عناصر تبلیغاتی خود این آرم و شعار خود را به گردشگر معرفی می کنند.

حضور در نمایشگاه فقط پخش آش و سوهان نیست

این در حالی است که به گفته برخی از فعالان خصوصی گردشگری هم اکنون کشورمان اگر هم در بعضی از نمایشگاههای گردشگری بین المللی شرکت می کند متاسفانه همچون لشگر بدون فرمانده وارد میدان کارزار می شود و بدون هیچ برنامه ای صرفا به پخش شیرینی و شکلات یا سوهان همراه با چند پوستر از ویرانه های تخت جمشید بسنده می کند.

به عنوان مثال می توان به نمایشگاه ماتا (یکی از نمایشگاههای بسیار معروف گردشگری که هر سال در کشور مالزی برگزار می شود) در سال گذشته میلادی اشاره کرد که ایران علی رغم در اختیار داشتن بیش از 30 غرفه و وعده های مسئولین وقت سازمان میراث فرهنگی مبنی بر حضور گسترده گردشگران مالایی در کشورمان پس از خاتمه این نمایشگاه به جز هزینه ای سربار و آشفتگی حضور صنعت گردشگری ایران درنمایشگاه ارمغان دیگری برای کشورمان نداشت.

اما اگر از سال گذشته و مالزی بگذریم به کشور آلمان و نمایشگاه ITB خواهیم رسید که متاسفانه مسایلی از جمله ضعف استراتژی، برنامه ریزی نا مناسب ، عدم اطلاع رسانی به موقع و سیاستگذاری غیر اصولی و غیر واقعی باعث شد تا دوباره تجربه تلخ بی حاصلی حضورگردشگری ایران در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری تکرار شود.

این در حالی است که محمد حسن کرمانی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی کشور در این زمینه اعتقاد دارد تا زمانی که حضور در نمایشگاههای بین المللی را دولتی ها مدیریت کنند اوضاع کشور و صنعت گردشگری ایران همین است که می بینیم و صرفا در این نمایشگاهها مقداری آش و سوهان از ایران پخش خواهد شد.

بخش خصوصی توان مدیریت بهتری دارد

از سوی دیگر این فعال عرصه گردشگری می گوید: عدم هماهنگی مجریان امور نمایشگاهی با بخش خصوصی در گزینش نمایشگاههای سراسر جهان ، تاخیر و تعلل در زمینه اطلاع رسانی این گروه در ایجاد فضای نا مناسب حضور صنعت گردشگری ایران در اینگونه نمایشگاهها را فراهم می کند .

کرمانی در این زمینه می افزاید : جای تردید نیست که همگان درباره خصوصی بودن صنعت گردشگری اطلاع دارند و از دولت فقط انتظار حمایتی دارند اما در کشورما کاملا برعکس عمل می شود این دولتی ها هستند که تصمیم می گیرند ایران در کدام نمایشگاه شرکت کند یا نکند ، این موضوع واقعا بدون برنامه ریزی و غیر کارشناسی است  و امیدواریم که دولت یازدهم با توجه به رویکرد مناسب خود در گردشگری در این زمینه نیز همکاری های لازم به بخش خصوصی را فراهم کند تا علاوه بر شناخت دقیق از بازارهای هدف برای حضور گسترده در نمایشگاههای مربوطه نیز برنامه ریزی کنیم.

رئیس هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی ایران در این زمینه ادامه می دهد : باید با استفاده از امکانات دولتی و فضای مناسبی که دولت یازدهم در سطح بین المللی ایجاد کرده و با همکاری نزدیک و گسترده بخش خصوصی نقشه راهی دقیق و هدفمندی از حضور گسترده ایران در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری سطح جهان ترسیم کنیم تا در آینده شاهد رشد حضور گردشگران خارجی در کشور باشیم و از منافع حاصل آن بهرمند شویم.

این در حالی است که علی اکبر غمخوار ، ضمن تاکید بر شناسایی دقیق از بازارهای هدف گردشگری کشورمان نیز در این زمینه می گوید: این پرسش همواره مطرح بوده است که بازارهای هدف گردشگری ایران براساس چه برنامه و معیاری مشخص شده‌اند، چون کشورها همواره برنامه‌ای جامع برای بازارها و نمایشگاه‌های خود دارند. 

وی با بیان این‌که برنامه‌ریزی برای انتخاب بازارهای هدف و نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری همواره در کشورمان براساس آزمون و خطا بوده است، می افزاید: در ایران معمولا فهرستی از نمایشگاه‌هایی که تاکنون در آن‌ها حضور داشته‌ایم یا بازارهایی که نمایندگان کشور برای شرکت در نمایشگاه‌های آن اعلام آمادگی کرده‌اند،‌ تهیه می‌شود و در اختیار بخش خصوصی برای انتخاب قرار می‌گیرد، بدون این‌که به بازخورد حضور در این نمایشگاه‌ها توجه شود. 

این عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تصریح می کند: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیش از برنامه‌ریزی برای نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری باید از آژانس‌های شرکت‌کننده در این نمایشگاه‌ها تعداد گردشگر جذب‌شده و اثربخشی این حضور را استعلام کند و در این‌باره تحقیقاتی انجام شودتا در صورت عدم موفقیت حضور در یکی از نمایشگاهها دوباره این اشتباه را سال بعد تکرار نکنیم و با صرف هزینه ای هنگفت در آن شرکت نکنیم یا اینکه راهکار مناسبی برای آن و استفاده بهینه از حضورمان در آن نمایشگاه بیاندیشیم.

غرفه ایران در آی تی بی

هرچند مسئولان گردشگری یکصدا از حضور گسترده صادرات نامرئی کشورمان در تمام نمایشگاههای مطرح جهان جهت معرفی توانمندی ها و جاذبه های ایران زمین سخن می گویند و وعده های زیادی در این زمینه داده اند اما ظاهرا روند غیبت ایران یا کمکاری ناموفق بودن کشورمان در نمایشگاههای گردشگری همچنان ادامه دارد که به تازگی ITB هم به کارنامه نا موفق سازمان میراث فرهنگی افزوده شده است چون میراثی ناخوشایند از دوره قبل به این دوره رسیده است .

جای تردید نیست حضور در نمایشگاههای گردشگری یکی از راهکارهای موفق در توسعه گردشگری و البته تبادل اطلاعات و تجربه های متفاوتی از صنعت گردشگری است اما اگر بتوان از این فرصت به خوبی استفاده که تا کنون ایران هیچگاه نتوانسته از فرصت نمایشگاههای بین المللی در این زمینه استفاده بهینه کند و هنگام حضور هم به جز صورتحسابی سنگین ارمغانی دیگر برای گردشگری ایران نیاورده است .

از سالها پیش این روند ادامه داشته و در خوشبینانه ترین حالت تعدادی بروشور یا کاسه ای آش و یک قطعه گز دست متقاضیان سفر به کشورمان را گرفته و دست اندرکاران گردشگری ایران هم در مقابله و البته رقابت با دیگران همواره همچون لشگری شکست خورده دوباره به کشور بازگشتند .

عده ای متعقدند این گردشگری دولتی بوده که نتوانسته نتیجه کار را مثبت کند و دیگران می گویند سیاست های دست و پا گیر دولت است که گردشگری ایران را با توجه به این همه جاذبه زمین گیر کرده اما هرچه هست مربوط به خودمان است چون همیشه نتیجه یکسان بوده و این بار در آلمان هم دوباره در شرف تکرار شدن.

شاید اینبارهم با لابی کردن و پا درمیانی برخی فعالان عرصه خصوصی ایران در نمایشگاه آلمان غرفه ای داشته باشد اما باید دید این صورتحساب ها تا کی گریبان گردشگری ایران را خواهند گرفت و اینبار در کدام گوشه دهکده جهانی گردشگری ایران در فهرست بدهکاران قرار گرفته است کشوری که به اعتقاد بسیاری از سازمان های بین المللی فعال در گردشگری می تواند درآمدی هنگفت از صادرات نامرئی داشته و به عنوان گل سرسبد منطقه در گردشگری بین المللی خوش آوازه باشد؟!

به هر حال گردشگری صنعتی خصوصی است و نباید دولت یا حتی شبه دولتی ها در آن نقش داشته باشند تا بتوانیم کم کم شاهد رشد و رونق گردشگری باشم ولی بد نیست این بار و برای همیشه دولت صورتحسابش را به بخش خصوصی بپردازد تا بتوانیم توانمندی بخش خصوصی را در عمل ببینیم .

نمایشگاه فیتور

اوایل هفته جاری اکثر اخبار صادرات نامرئی در جهان به نمایشگاه بین المللی «فیتور2014» اسپانیا مربوط می شد و صنعت گردشگری ایران باستانی هم از این قاعده مستثنی نبود بطوری که شاهد برگزاری نشست های متفاوتی از سوی مسئولان دولتی گردشگری ایران با مسئولان اسپانیایی یا دیگر کشورها و همچنین بخش خصوصی فعال در صنعت گردشگری نقاط مختلف جهان بودیم، اما دیروز پرونده نمایشگاه صنعت گردشگری فیتور در اسپانیا تا سال اینده بسته شد .

 هرچند این نمایشگاه دیروز به کار خود پایان داد و شرکت کنندگان با دستاوردهای متفاوتی تا سال بعد با این رویداد بزرگ در صنعت گردشگری خداحافظی کردند و از دیروز مشغول جمع زدن هزینه و فایده حضورشان در فیتور 2014 بودند اما ظاهرا گروهی تازه کارشان را در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری کشورشان به گردشگران بین المللی بخصوص گردشگران اسپانیایی شروع کرده اند.

همانطور که می دانیم سفارتخانه های کشورهای مختلف در اقصی نقاط دهکده جهانی به عنوان اولین نقطه ارتباطی با گردشگران خارجی  هستند و مهمترین تاثیر را می توانند در این زمینه داشته باشند؛ از این رو جای تردید نیست که با توجه به این موقعیت پس از اتمام رویدادهای اینچنینی در صنعت گردشگری فعالیت کارکنان سفارتخانه ها دو چندان خواهد شد به این دلیل که همواره پس از برگزاری اینگونه نمایشگاه ها در جهان سفارتخانه های کشورهای شرکت کننده تازه وارد عمل می شوند و با استفاده از موج رسانه ای ایجاد شده به واسطه برگزاری نمایشگاه در کشور میزبان به ادامه تبلیغات برای جذب گردشگران به دیدنی های کشورشان می پردازند.

به هر حال نمی توان حضور کمرنگ بخش خصوصی گردشگری ایران در نمایشگاه امسال اسپانیا را به هر دلیل انکار کرد اما جای تردید نیست که ایران هم اکنون امتیازات ویژه ای در اختیار دارد که مهمترین آنها شبکه تلویزیونی اسپانیایی زبان به عنوان ویتریون گردشگری ایران در این کشور است. امتیازی که شاید اینبار در صورت برنامه ریزی و همکاری بین دستگاههای مرتبط بتوانیم به خوبی از آن استفاده کنیم .

پس بجاست حالا که ایران در فیتور 2014 با سه چراغ روشن به واسطه مدیریت نجفی ، ریاست سازمان میراث فرهنگی کشورمان وارد مرحله بعد شده است نسبت به فعالتر کردن بخش فرهنگی سفارتخانه کشورمان از همین امروز برنامه ریزی کند تا در آینده نزدیک شاهد حضور بیشتر گردشگران اسپانیایی در کشورمان باشیم .

جای تردید نیست جو مثبت سیاسی و البته امکان برقراری پرواز مستقیم بین دو کشور در کنار ایجاد شرایط برگزاری تورهای ترکیبی بین ایران و اسپانیا می تواند بهترین فرصت برای فعالیت های گسترده رایزن فرهنگی ایران در خاک اسپانیا باشد تا با استفاده از شرایط ایجاد شده توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و البته توجه به منافع ملی کشورمان زمینه ساز رونق گردشگری یا همان صادرات نامرئی ایران باستانی باشد.

نمایشگاه گردشگری تایلند

چهارصد سال رابطه بازهم کارساز نشد

نویسنده : عماد عزتی

هر سال چهاردهم تا شانزدهم خردادماه بزرگترین رویداد گردشگری در کشور تایلند با استقبال گسترده دست اندرکاران گردشگری برگزار می شود که امسال نیز چهاردهمین نمایشگاه با حضور 180 هلدینگ بزرگ و معتبر گردشگری از کشورهای مختلف دهکده جهانی عصر جمعه گذشته به کارش بدون حضور کشور ایران پایان داد.

همانطور که می دانیم ایران کشوری است که هرسال حدود دویست هزار نفر گردشگر را با دلارهای نفتی خود به تایلند روانه کرده و در ازای آن تنها حدود سه هزار نفر تایلندی را پذیرایی می کند؛ این در حالی است که با توجه به ارتباط گسترده تاریخی ایران و تایلند در چهارقرن گذشته و با استفاده از امتیازات ویژه سرزمین لبخندها برای توسعه کردشگری کشورمان ،  می توانست این مسیر متفاوت یا حداقل در تعادل قرار گیرد.

این فرصت سوزی دوباره درحالی اتفاق افتاد که چندی پیش مسئولان گردشگری کشورمان با توجه به رویکرد جدید خود در صنعت گردشگری خبر از حضور هدفمند و البته گسترده گردشگری ایران در نمایشگاه های گردشگری سطح جهان دادند و حتی قرار شد نمایشگاه گردشگری مهمی در ایران تدارک دیده شود.

اما با گذشته حدود سه ماه از اعلام این تصمیم و اراده مسئولان گردشگری ایران دوباره هفته گذشته تکرار مکررات شد و فرصتی مناسب جهت ایجاد تعادل در ارسال گردشگر بین دو کشور یاد شده از دست رفت هرچند این اتفاق نیز خالی از انتظار نبود و می توانستیم پیش بینی این اتفاق را داشته باشیم.

به هر حال نمی توان به گذشته ها فکر کرد و در دوران گذشته زندگی کرد چون زندگی گردشگری به سرعت در جریان است بخصوص اگر پای توسعه و رونق صادرات نامرئی برای کشورمان در میان باشد. بنابراین  بد نیست بدانیم تایلند به عنوان کشوری گردشگر پذیر برای ایران همانند گوهری درخشان و بازار هدفی مناسب به واسطه کمکاری های مسئولان و البته بی توجهی دست اندرکاران گردشگری در بخش خصوصی هنوز ناشناخته باقی مانده و فرصت های بسیاری با ارسال گروه های گردشگری از ایران به دو مقصد مشخص در تایلند همواره از بین می رود.

این در حالی است که تنها یکی از امتیازات مهم این کشور برای جذب گردشگران تایلندی را به ایران می توان در جمعیت 5 درصدی مسلمانان این کشور دانست ، جمعیتی که گروه اندکی از آنها هم اکنون هم در حوزه علمیه قم و بسیاری از دانشگاه های علوم دینی ایران مشغول به تحصیل هستند و هرسال خاطراتی خوش از اقامت در میهن اسلامی ما برای خانواده به ارمغان می برند.

این تنها یک دلیل از صدها دلیل حضور ایران در نمایشگاه یاد شده بود که متاسفانه به خاطر نبود اراده کافی در جذب گردشگران تایلندی به ایران از نظرها دورمانده و به آن توجه نشد تا اینکه ایران به عنوان کشوری با ده ها جاذبه مذهبی و هزاران جاذبه طبیعی برای تایلندی ها هیچ حضوری در نشست های تخصصی این نمایشگاه نداشته و بازهم درب ورودی بازار هدف تایلند برای صنعت گردشگری ایران بسته باقی بماند. پس بجاست مسئولان با دنبال کردن امتیازات ویژه بازار هدف تایلند از هم اکنون برای حضور گسترده در نمایشگاه سال آینده تایلند برنامه ریزی کنند تا اینکه مبادا بازهم مغلوب رقبای سنتی خود در بازارهای هدف گردشگری سراسر جهان باشیم.

غرفه خالی نشریات در گردشگری

کسب و کار جایگاه صنعت نشر در نمایشگاه های گردشگری ایران را بررسی می کند

غرفه خالی نشریات در گردشگری

نویسنده عماد عزتی

هر ساله در تمامی کشورهای صاحب صنعت نمایشگاهی دنیا، نمایشگاههایی به منظور ترویج صنعت سفر و گردشگری برگزار میگردد که به عنوان ابزاری مناسب جهت به رخ کشیدن داشته های فرهنگی، تاریخی، طبیعی یا صنعتی آن کشور به کار گرفته میشوند.

شناساندن ظرفیتهای توریستی در کشورهایی که در این زمینه موفق عمل نموده اند موجب شده است تا صنعت گردشگری به یکی از مهمترین و یا حتی در بعضی، به اصلی ترین منبع درآمدهای ارزی این کشورها بدل شود. ولی آنچه در این بین مسلم و مسجل است اینکه این کشورهای موفق، در شناسایی و یافتن پتانسیلهای گردشگری سرزمین خود صحیح عمل نموده و در شناساندن آنها به سایر کشورها نیز از هیچ تلاشی فرو گذار نکرده اند و در راستای این حرکت خود از نمایشگاهها نیز به عنوان یک ابزار بسیار مهم که در سطح بین المللی رسماً پذیرفته شده اند بهره می جویند.

در کشوری همچون ایران که تنها سابقه تاریخی و فرهنگی تعداد انگشت شماری از کشورهای جهان با آن برابری میکند هنوز اهمیت برگزاری نمایشگاه بین المللی صنعت گردشگری در حدود لازم و مکفی برای بسیاری از دست اندر کاران این صنعت عیان نشده و یا به تعبیری میتوان گفت که تاکنون ابزار و امکان لازم برای شکل گیری گسترده آن مهیا نبوده است. هرچند هر ساله تعدادی نمایشگاه در این زمینه در کشورمان برگزار می شود و پس از آن اطلاعات و آماری امیدوار کننده از آنها منتشر می شود اما با نگاهی کاملا سطحی حتی به وب سایت های این نمایشگاهها در می یابیم که چقدر این نمایشگاهها با نمایشگاه های مطرح جهان فاصله دارند و اگر تمام نقایص موجود آنها بگذریم به مهمترین آنها بحث مشارکت نشریات تخصصی و البته جراید در این نمایشگاه ها خواهیم رسید . موضوعی که شاید به اندازه کل صنایع وابسته برای صادرات نامرئی کشورمان اهمیت داشته باشد.

امید کریمخان زند ، مدیر مسئول انتشارات زند در این زمینه می گوید: از آنجا که بازار نشر کشورمان همواره درگیر مسایلی از قبیل گرانی کاغذ و زینک یا دیگر مسایل بوده است، کمتر ناشری اقدام به انتشار کتاب های گردشگری کرده است چون این کتاب ها به اصطلاح بازار پرفروش نیستند و کاملا از روی علاقه مخاطب خریداری خواهند شد همین موضوع باعث شده تعداد ناشران و شرکت کنندگان در این نمایشگاهها بسیار کم و در واقع انگشت شمار باشد.

این فعال حوزه نشر کتابهای گردشگری ضمن تاکید بر ایجاد امکانات و تسهیلات برای حضور گسترده ناشران در نمایشگاهها می افزاید : هرچند همه مسئولان اهمیت حضور ناشران و جراید تخصصی در زمینه صنعت نشر را همواره اعلام می کنند اما هیچ اقدام عملی درا ین زمینه صورت نگرفته و گشایشی هم انجام نشده است و تمام برنامه ها و البته پیشنهاد ها در حد یک سخنرانی باقی مانده است. در حالی که اگر به دیگر کشورهای موفق مثل مالزی ، ترکیه یا تایلند نگاه کنید همانند صنایع اصلی درگیر در صنعت گردشگری به ناشران و صاحبان جراید تخصصی در صادرات نامرئی نیز توجه کرده اند و تسهیلات ویژه ای در اختیار آنها قرار می دهند . به عنوان مثال برخی از این کشورها حتی برای شرکت ناشران و مجلات تخصصی کشورشان در نمایشگاههای دیگر مناطق جهان یارانه به آنها می دهند در حالی که ناشران ایرانی و جراید داخلی حتی برای حضور در نمایشگاههای داخلی مشکلات عمده ای را متحمل می شوند.

زند در ادامه به نمایشگاههای مطرح جهان مثل نمایشگاه آلمان و اسپانیا اشاره می کند و می گوید: اگر به لیست ناشران شرکت کننده در این نمایشگاه و البته جراید تخصصی گردشگری حاضر توجه کنید کاملا متوجه خواهید شد صنعت نشر گردشگری ایران چقدر با استانداردهای بین المللی فاصله دارد و یا اصلا جایگاهی در این زمینه ندارد. چون ناشران و صاحبران جراید خارجی گاها اینقدر قدرتمند هستند که حتی به صورت اسپانسر نمایشگاه فعالیت می کنند حال آنکه ما در ایران به دنبال دریافت تسهیلات جهت حضور در نمایشگاه های مرتبط هستیم و در مراحل تولید کتاب گرفتار شده ایم.

وی در ادامه می افزاید اگر مسئولان گردشگری و دولت به اهمیت حضور گسترده ناشران در توسعه گردشگری ایران پی برده بودند قبل از ثبت نام فعالان مرتبط گردشگری در این گونه نمایشگاه ها ، از ناشران و جراید مرتبط برای حضور دعوت می کردند چون محصولات و بسته های گردشگری عمر مفیدی کوتاه دارند اما این صنعت نشر است که با ماندگاری محصولاتش می تواند همواره به یاری توسعه گردشگری کشورمان بیاید.

از سوی دیگر، همایون ذرقانی ، مدیر مسئول نشریه سفر نیز تقریبا نظرهای مشابهی درباره حضور صنعت نشر و جراید در نمایشگاههای بین المللی دارد و می گوید: به دلیل مسایل مالی کمتر ناشر یا نشریه ای به دنبال حضور گسترده در صنعت نشر رفته در حالی که این صنعت، برای صاحبان جراید منبعی سرشار از درآمد است در صورتی که مدیران بتوانند با مدیریت و برنامه ریزی در آن فعالیت داشته باشند.

وی که برنده یکی از جوایز معتبر نمایشگاه مالزی در سال 2013 میلادی بوده است می گوید: کشورهای موفق در صنعت گردشگری همیشه از جراید و نشریات تخصصی خود در این صنعت حمایت می کنند و با روشهای مختلف آنها را تشویق به حضوری قدرتمند تر در گردشگری دارند به عنوان مثال هر ساله در نمایشگاه مالزی یکی از نشریات یا ناشران شرکت کننده که محصولات فرهنگی مرتبط با موضوع گردشگری تولید می کنند ، با توجه به کیفیت و خدمات خود انتخاب شده و از آن تقدیر می شود حال آنکه در ایران هرگز چنین اتفاقی رخ نداده و غرفه نشریات همواره در نمایشگاههای گردشگری کشورمان خالی است و در حد نمادین بوده است.

این فعال مطبوعاتی در گردشگری ضمن تاکید بر توجه مسئولان به حضور گسترده والبته هدفمند نشریات تخصصی در گردشگری کشورمان می گوید: فارغ از تمام مشکلات و معضلات و کاستی های نمایشگاههای برگزار شده داخلی مسئولان باید بدانند هرچه حضور مطبوعات، نشریات و کتب تخصصی در این نمایشگاهها گسترده تر باشد زمینه فعالیت و البته سرمایه گذاری بیشتری صورت خواهد گرفت چون این مطبوعات هستند که می توانند در دراز مدت امکانات و پتانسیل های سرمایه گذاری و البته جاذبه های گردشگری یک منطقه را به مخاطبان خود انتقال دهند نه یک نمایشگاه دو یا سه روزه بنابراین مطبوعات و کتب گردشگری به عنوان کالایی بادوام برای این صنعت یا همان صادرات نامرئی جزئی ضروری است.

سکوت تدبیر جدید دولت در میراث فرهنگی!؟

آخر هفته گذشته بود که رئیس جمهور جلوی دوربین های سازمان و صدا و سیما حاضر شد و درباره بسیاری از مشکلات و البته اقدامات دولت یازدهم با مردم سخن گفت و خبر از روزهای پرامید داد اما جای یک بخش در سخنان وی کاملا خالی والبته معنی دار بود.

حسن روحانی در این برنامه تلویزیونی علی رغم توضیح درباره مسایل مختلف و ارایه راهکارهای مناسب آنها حتی کلمه ای از سازمان میراث فرهنگی و تحولات آن به زبان نیاورد در حالی که انتظار می رفت با توجه به شعار های انتخاباتی وی و البته رویکرد دولت یازدهم حداقل چند دقیقه ای از این برنامه را درباره آینده سازمان میراث فرهنگی و البته صادرات نامرئی کشورمان سخن می گفت.

اگرچه می توان انتظار داشت که مشکلات جاری کشور بسیار مهمتر از برنامه های بلند مدت و میان مدت سازمان میراث فرهنگی هستند و دولت قصد دارد با ارایه توضیحات درباره آنها مردم را به آینده امیدوار کند و بحث گردشگری و حاشیه هایش در اولویت های بعدی هستند اما دولت تدبیر و امید ظاهرا تدبیر سکوت را درباره سازمان میراث فرهنگی درنظر گرفته است.

با کمی دقت در سیاست های خبری دولت یازدهم در می یابیم این دولت زیاد از هیاهوی خبری خرسند نیست و بیشتر تصمیمات خود را در سکوت خبری و دور از چشم خبرنگاران و دست اندرکاران خبر می گیرد؛ که ظاهرا این هم سیاست درباره سازمان میراث فرهنگی هم صدق می کند و توسط دولت به عنوان راهکاری مناسب درنظر گرفته شده است .

به هر حال حتی در سکوت خبری تغییر ریاست سازمان میراث فرهنگی و حضور یکی از افراد شورای شهر در این مقام به عقیده برخی تصمیم درستی از سوی رئیس جمهور نبوده و در رسانه ها انتقادهایی نیز برآن وارد شد که شاید دلیل مناسبی برای سکوت خبری آقای روحانی در این زمینه بوده است چون ایشان قصد داشتند بدون ایجاد حساسیت و ایجاد مسئولیت های بی مورد برای ریاست جدید سازمان میراث فرهنگی اجازه فعالیت به وی داده و چشم امید به آینده داشته باشند و از حاشیه پردازی دوری کنند.

اما نمی توان این را هم دلیل محکمی برای تدبیر سکوت دولت یازدهم دانست چون هم اکنون این کشتی به گل نشسته در سازمان میراث فرهنگی نیازمند جریانسازی های گسترده است تا بلکه بتواند با استفاده از نظرهای کارشناسی آن را به راه انداخت و دوباره به مسیر خود بازگرداند همانطور که نجفی با استعفای معنادارش قطار گردشگری را در مسیر واقعی خود قرار داد نه اینکه در سکوت کامل آن را به دست فراموشی سپرد چون سیاست سکوت درباره صادرات نامرئی سیاستی کاملا شکست خورده است و نمی توان به آینده آن امیدوار بود .

همه می دانیم صادرات نامرئی یا همان گردشگری زیر سایه شور و هیجان خبر رشد می کند و نیازمند حضور قوی رسانه درآن کاملا الزامی است. بنابراین تدبیر سکوت در سازمان میراث فرهنگی محکوم به فناست و نمی توانداز آن انتظار پیشرفت داشت بیاییم جریان خبری مدیریت شده را فراهم کنیم نه سکوت.

ایران با سه چراغ روشن وارد مرحله بعد شد

ایران با سه چراغ روشن وارد مرحله بعد شد

نویسنده:  عماد عزتی

دکتر نجفی ریاست سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری ایران پس از شرکت در مراسم ضیافت نهار وزیر خارجه اسپانیا و بازدید از شهر کوردوبا دیروز این کشور را با دستاوردی قابل قبولی از سفرش به مقصد تهران ترک کرد.

هرچند حضور بلندپایه ترین مقام گردشگری در نمایشگاه فیتور 2014 اسپانیا دیگر مسایل مربوط به کشورمان را تحت الشعاع خود قرار داده بود و غرفه های ایران زیاد به چشم نیامدند، اما به نظر می رسد نجفی همانطور که انتظار می رفت حضور ایران در این نمایشگاه را در سطح قابل قبولی مطرح کند در حالی که نمایندگان بخش خصوصی کشور یا همان 9 شرکت کننده در نمایشگاه نتوانستند حتی در رقابت با همکاران منطقه ای خود پیروز میدان باشند .

به هر حال امروز پرونده نمایشگاه بین المللی فیتور اسپانیا برای همگان بسته شد و آمار و ارقام بسیاری طی چند روز اینده در رسانه ها از این رویداد بزرگ گردشگری جهان اعلام می شود اما نکته اصلی برای کشورمان ایران که با توجه به سیاست های جدید دولت یازدهم به توسعه و رشد صادرات نامرئی چشم دوخته این است که ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری توانست با استفاده راهکارهای مناسب و البته بهینه استفاده کردن از شرایط خاص سیاسی ایجاد شده برای کشورمان علی رغم حضور یکهزارمی گردشگری ایران در فیتور 2014 از این نمایشگاه با دست پر خارج شود .

اگر از اخبار معمول اینگونه نمایشگاهها که همواره اخباری امیدوار کننده هستند بگذریم سه نکته بسیار مهم در سفر نجفی به عنوان ریاست سازمان میراث فرهنگی و معاون گردشگری کشورمان نهفته است که می توان با استناد به آنها آینده بسیار مناسب برای گردشگری ایران باستانی متصور شد .

اول اینکه نجفی در دیدارهای خود با مقام ها و فعالان گردشگری اسپانیا با تاکید بر عملی کردن قراردادهای گذشته بخصوص ایجاد خط پروازی مستقیم بین دو کشور زمینه تبادل گردشگر یا حتی برگزاری تورهای مشترک بین ایران و اسپانیا را برای فعالان بخش خصوصی فراهم کرد و در صورت ایجاد این خط پروازی می توانیم شاهد حضور گسترده گردشگرانی که به واسطه بحران مصر و سوریه یا حتی ترکیه راهی اسپانیا شده اند در کشورمان باشیم .

از سوی دیگر دومین نکته را می توان نشست سرمایه گذاران خارجی با وی دانست ؛ نشستی که می تواند زمینه ورود تکنولوژی های نوین در توسعه گردشگری، بخصوص حمل و نقل ریلی یا تجهیزات اقامتی را برای صادرات نامرئی کشورمان به ارمغان آورد.

اما مهمترین و طلایی ترین فصل این سفر دیدار سکاندار گردشگری ایران با رئیس سازمان جهانی گردشگری بود ، دیداری که به ظاهر کاملا معمول و رسمی بود اما زمین ساز استفاده صنعت گردشگری ایران از دانش و امکانات همکاری با سازمان بین المللی گردشگری شد، امکانات و امتیازاتی که تا کنون علی رغم پرداخت حق عضویت ایران به این سازمان تقریبا دست نخورده باقی مانده بود .

هرچند در نگاه اول این نمایشگاه همانند گذشته برای صادرات نامرئی ایران  کم هزینه نبود اما اینبار نجفی و هیات همراهش توانستند ایران را با سه چراغ روشن وارد مرحله بعدی مسابقات نفسگیر گردشگری بین المللی در دهکده جهانی کنند.

ایران بهشتی برای گردشگران

در حاشیه بازدید نجفی از نمایشگاه فیتور عنوان شد

نویسنده: عزتی

چهارشنبه گذشته بزرگترین رویداد گردشگری سال 2014 میلادی یعنی سی و چهارمین نمایشگاه صنعت گردشگری «فیتور» در کشور اسپانیا با حضور ولیعهد کشور اسپانیا درکنار بسیاری از مقام های بلند پایه این کشور ، طالب ریفاعی ریس سازمان جهانی گردشگری و دیگر مقام های دولتی و گردشگری کشورهای مختلف از جمله ایران باستانی کار خود را آغاز کرد.

هرچند سالهای گذشته هم مسئولان دولتی ایران در این افتتاحیه حضور داشتند اما اینبار با توجه به تغییر رویکرد دولت یازدهم و همچنین تغییر ایجاد شده در فضای سیاسی بین المللی نسبت به ایران باعث شد حضور دکتر نجفی ریس سازمان میراث فرهنگی کشورمان در کنار مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری و مرتضی صفاری سفیر جمهوری اسلامی ایران در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه نقطه امیدی برای آینده گردشگری ایران باستانی بود.

تاکید بر اجرای تفاهم نامه های قبلی

پس از مراسم افتتاحیه نمایشگاه دکتر نجفی به همراه هیات ایرانی همراهش از نمایشگاه گردشگری فیتور 2014 بازدید کرد و سری هم به غرفه های ایران در سالن 6 این نمایشگاه زد. اما مهم ترین رویداد این روز دیدار دکتر نجفی با خوزه مانوئل سوریا لوپز وزیر صنعت، انرژی و گردشگری اسپانیا بود .

اهمیت این دیدار از سوی دکتر نجفی اینگونه علام شد که تفاهم نامه های متعددی از 12 سال پیش بین ایران و اسپانیا منعقد شده که هنوز اجرایی نشده اند بنابراین باید قبل از هر تصمیمی نسبت به اجرایی کردن تفاهم نامه های سالهای پیش توجه ویژه داشته باشیم و پس از آن به فکر امضای یا انعقاد تفاهم نامه های تازه باشیم .

ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشورمان در این دیدار عنوان کرد : همانطور که می دانیم کشور اسپانیا یکی از کشورهای بسیار پیشرفته در صنعت گردشگری جهان شناخته شده است و همین امتیاز می تواند دلیل برقراری و ایجاد همکاری بسیار گسترده با ایران باشد بگونه ای که می توانیم از تجربه ها و امکانات اسپانیا در صنعت گردشگری برای پیشرفت و توسعه صادرات نامرئی ایران نیز استفاده کرد.

وی با تاکید بر زاویه فرهنگی صنعت گردشگری افزود: گردشگری علاوه بر فعالیت اقتصادی یک فعالیت فرهنگی بوده و با ایجاد ارتباط و گسترش آن با دیگر کشورها می توان زمینه ساز همکاری بزرگ فرهنگی بین دو کشور شد. این در حالی است با ارتباط دو ملت با یکدیگر و آشنایی آنها با فرهنگ دو ملت می توان زمینه ساز صلح شد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری ایران در ادامه با اشاره به توانمندی های گردشگری ایران و همچنین جاذبه های منحصر بفرد کشورمان ، ایران را بهشتی برای گردشگران خارجی خواند و از خوزه مانوئل سوریا لوپز دعوت کرد تا در اولین فرصت ممکن از کشورمان بازدید کنند تا زمینه همکاری های بیشتر در سه حوزه یاد شده فراهم شود.

این در حالی است که خوزه مانوئل سوریا لوپز با اشاره به برخی مشکلات مالی در کشورهای اروپایی گفت: این مشکلات برطرف شده و هم اکنون شاهد رونق در برخی از صنایع بخصوص صنعت گردشگری در این کشورها هستم به صورتی که کشور اسپانیا حتی در بحران اقتصادی خود میزبان 60 میلیون گردشگر خارجی بوده است.

وزیر صنعت، انرژی و گردشگری اسپانیا با اشاره به ظهور مقاصد جدید گردشگری در جهان بخصوص در منطقه آسیا و خاورمیانه، اظهار داشت: اسپانیا باید در مقاصد گردشگری خود تجدید نظر کند و ایران نیز یکی از این مقاصد خواهد بود.

لوپز ضمن ابراز امیدواری برای فراهم آمدن فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌ها و منافع دوجانبه یادآور شد: اسپانیا آمادگی دارد تا در زمینه‌های انرژی بازیافتی، خورشیدی و پنلی، زیرساخت‌های ریلی، خودروسازی و گردشگری تجارب مفید خود را به ایران ارائه کند.

وزیر صنعت، انرژی و گردشگری اسپانیا با اعلام آمادگی برای سفر به ایران اظهار داشت: فرصت خوبی پیش آمده تا مفاد تفاهم نامه هایی که سال‌ها پیش بین دو کشور منعقد شده، احیاء و اجرایی شود.

تهران - مادرید ؛ بدون توقف

اولین روز نمایشگاه با نشست خبری رئیس سازمان میراث فرهنگی کشورمان همراه با رحمانی موحد و سفیر ایران کامل شد و در این نشست اخبار امیدوار کننده ای از سوی مقام های ایرانی مطرح شد که مهمترین آن تصمیم گیری درباره برقراری مجدد پروازهای مستقیم تهران – مادرید بود.

از دیگر بخشهای مهم این نشست خبری می توان به بحث حضور سرمایه گذاران اسپانیا در صنعت گردشگری ایران اشاره کرد به صورتی که نجفی در این نشست گفت: با توجه به ناآرامی ها و نا امنی های اطراف ایران و البته وجود جاذبه ها و ظرفیت های بالای گردشگری کشورمان در کنار وجود منابع عظیم و ارزان قیمت انرژی در ایران باستانی فرصت مناسبی برای حضور گسترده سرمایه گذاران خارجی بخصوص اسپانیایی در زمینه گردشگری و حمل و نقل و انرژی ایران فراهم شده که در دیدار های مختلفی طی این نمایشگاه درباره آن صحبت شده است.

نجفی به اقتصادی بودن از سرگیری پرواز مستقیم تهران – مادرید اشاره کرد و گفت: با توجه به تجربه های بالای کشور اسپانیا در زمینه حمل ونقل و حرکت قطارهای سریع السیر در این کشور می توان درباره توسعه ناوگان ریلی ایران روی همکاری های آینده کشورمان با اسپانیا حساب بازکرد و به آن امیدوار باشیم.

وی به سفر قریب الوقوع وزیر خارج اسپانیا به ایران اشاره کرد و افزود: علی رغم کارشنکنی های متفاوت برخی کشورهای غربی درباره ایران و روابط بین المللی آن ، ایران و اسپانیا همواره روابط بسیار مناسبی داشته و دارند که با این سفر اخبار بسیار خوشی از همکاری ها و توسعه روابط تجاری دو کشور به گوش خواهد رسید.

اما نجفی به عنوان سکاندار گردشگری به برخی از مشکلات جذب گردشگران بین المللی در ایران اشاره کرد و آنها را به دوگروه تقسیم بندی کرد. وی دسته اول مشکلات را سیاسی دانست و ابراز امیدواری کرد با تغییر فضای بین المللی نسبت به ایران این مشکلات هم به خودی خود برطرف شوند.

اما دسته دوم مشکلات را مدیریتی دانست و ابراز امیدواری کرد با توجه به راهکارها و مدیریت جدید سازمان این بخش نیز به مرور زمان برطرف شود.

ایران یکهزارم فیتور را به خود اختصاص داده

ایران یکهزارم فیتور را به خود اختصاص داده

فردا «نمایشگاه فیتور» یکی از بزرگترین رویدادهای صادرات نامرئی سال 2014 میلادی در کشور اسپانیا افتتاح می شود و همه فعالان عرصه گردشگری به این نمایشگاه چشم دوخته اند تا با داشته و نداشته های خودشان سهم بیشتری از صادرات نامرئی بین المللی را به خود اختصاص دهند.

کشورهایی چون آمریکا و حتی کشور میزبان با درنظر گرفتن این امتیاز در بهترین شرایط ممکن برای حضور در این نمایشگاه برنامه ریزی کرده و حضوری پررنگ خواهند داشت در حالی که ایران به عنوان یکی از ده کشور پرجاذبه گردشگری در جهان تنها با 9 شرکت کننده به استقبال این رویداد مهم صنعت گردشگری در جهان رفته است .

با کمی دقت و بهره گیری از اطلاعات و آماری که توسط سازمان برگزارکننده این نمایشگاه متوجه می شویم حدود 9 هزار شرکت فعال در زمینه های مختلف گردشگری در فیتور سال 2014 شرکت کرده اند و با دودوتا چهارتای خودمانی سهم یکهزارمی ایران را از این نمایشگاه در می یابیم.

هرچند برای نتیجه گیری حضور ایران در این نمایشگاه و رویداد مهم گردشگری جهان زود است هنوز تا اختتامیه آن و اعلام آمار و ارقام ارایه شده توسط کشور میزبان و البته مسئولان ایرانی حاضر در این نمایشگاه وقت باقی مانده و باید منتظر بود اما جای تردید نیست که این تعداد شرکت ایران که در فیتور امسال حاضر هستند به نوعی در هیاهوی بزرگ دیگر کشورها مثل ترکیه که با حدود 50 شرکت گردشگری در فیتور حاضر شده راه به جایی نخواهد داشت و به ناچار همانند گذشته با صورتحسابی سنگین دوباره راهی وطن خواهد شد .

اما اگر بخواهیم به نیمه پر لیون بنگریم همین که ریاست سازمان گردشگری ایران به عنوان سکاندار صادرات نامرئی کشورمان در این نمایشگاه حاضر است جای بسی خوشحالی است می توان به جای چشم امید داشتن به فعالیت پراکنده نه شرکت کننده ایرانی در نمایشگاه به سخنرانی ها و جلساتی که معاون رئیس جمهور ایران به عنوان بالاترین مقام گردشگری کشورمان در آنها حضور دارد چشم امید داشت .

امید است مدیریت نجفی در فیتور هم کارساز شده و با دستی پر از اخبار خوش به کشورمان بازگردد و فعالان عرصه گردشگری ایران را با اخبار خود به آینده روشن در صادرات نامرئی ایران نوید دهد

«امیت» ترکیه محلی برای جذب سرمایه نه گردشگر

مدتی است که بحث شرکت ایران و کمرنگی حضور گردشگری ایران در نمایشگاههای مختلف گردشگری سراسر جهان مورد بحث دست اندرکاران گردشگری ایران است و بسیاری این امر را با عث از بین رفتن فرصت معرفی توانمندی های جذب گردشگری کشورمان می دانند .

شاید به عقیده بسیاری از مسئولان دولتی کمبود بودجه  اصلی ترین مانع حضور گردشگری ایران در جامعه بین المللی صادرات نامرئی جهان بوده است اما ظاهرا می توان با استفاده از فرصت های به وجود آمده در اطراف ایران این موضوع یعنی کمبود بودجه را نادیده گرفت و آن را به فرصتی برای جذب سرمایه های سرگردان در این صنعت مستعد کشورمان تبدیل کرد.

هرچند هربار که صحبت از نمایشگاه صنعت گردشگری در گوشه و کنار جهان به میان آمده همواره مسئولان و بخش خصوصی به امید دست یابی به بازار هدفی مناسب جهت جذب حداکثری گردشگران راهی آن رویداد مهم می شوند اما اینبار شاید بد نیست در کشور ترکیه و نمایشگاه صنعت گردشگری «امیت EMITT» کمی دیدگاه متفاوتی داشته باشیم و به جای اعزام آژانس های مسافرتی و فعالان عرصه جذب گردشگران با ارایه اطلاعات دقیقی از فرصت های سرمایه گذاری در صنعت گردشگری کشورمان را به ترکیه بفرستیم

بدون تردید اگر این نمایشگاه بتواند به خوبی انجام وظیفه کند و به جای گردشگران نظر سرمایه گذاران صنعت گردشگری دیگر نقاط جهان را به ایران و فرصت هایش جلب کند می توانیم امیدوار به آینده صنعت گردشگری به مراحل دیگری از توسعه صادرات نامرئی کشورمان فکر کنیم .

این درحالی است که همه فعالان عرصه اقتصاد گردشگری معتقدند در صورت حضور شرکت های چندملیتی در منطقه ای خاص از جان این گروه برای رسیدن به منافع مالی خودشان با جریان سازی های مناسبی که انجام می دهند باعث رونق گردشگری و زیرشاخه های مربوطه می شوند.

بنابراین بیاییم اینبار در امیت ترکیه به جای پخش گز، آش یا نبات ایرانی به معرفی امتیازات ویژه ای که دولت برای سرمایه گذاری خارجی در این زمینه تدارک دیده اقدام کنیم و نگذاریم صادرات نامرئی کشورمان از ترکیه نیز مانند دیگر نمایشگاهه دست خالی و با صورت حساب های میلیاردی بازگردد.

جای تردید نیست نظر گردشگران با توجه به اخبار مثبتی که از مذاکرات ایران منتشر شده و البته تغییر رویکرد دولت یازدهم به کشورمان و دیدنی هایش جلب شده و خواهد شد اما اصل کار جلب نظر صاحبان سرمایه های سرگردانی است که در خاورمیانه به دنبال سرمایه گذاری در صنعت گردشگری به بررسی اوضاع  پرداخته اند .

اکسپوی دبی فرصتی برای گردشگری ایران

اوایل این هفته بود که خبرها از انتخاب امارات متحده عربی برای میزبانی نمایشگاه اکسپوی سال 2020 میلادی حکایت کردند خبری که در سواحل جنوبی خلیج فارس باعث برپایی جشن های مختلف و شادی ساکنان آن شد. اگرچه می توان ناراحتی را در چهره برخی دید که از خود می پرسند چرا ایران با توجه به امکانات و تمدن خود نتوانسته در این رقابت نقش داشته باشد اما باز هم می توان به نیمه پر لیوان توجه داشت و تصور کرد ، باید از فرصت ایجاد شده به بهترین شکل ممکن برای توسعه گردشگری کشورمان بهره برداری کنیم نه اینکه در پی پاسخ این پرسش از فرصت های پیش رو بازهم غافل شویم.

هرچند به خاورمیانه آمدن نمایشگاه اکسپو خبری نوید بخش برای اقتصاد این امارت عرب نشین بوده است اما بدون تردید حضور گسترده شرکت کنندگان در این نمایشگاه شش ماهه می توان فرصتی برای توسعه اقتصاد گردشگری ایران زمین باشد . اقتصادی که هنوز در ابتدای راه است و به دنبال یافتن راهکارهایی مناسب برای دست یابی به بازارهای هدفش در دیگر نقاط جهان است.

همه از اهمیت حضور گردشگری در نمایشگاهها ی بین المللی دیگر نقاط جهان مطلع هستم و می دانیم صنعت گردشگری ایران به واسطه کمبود بودجه و منابع مالی طی سال های گذشته  و البته سال جاری بسیاری از نمایشگاههای مربوطه را از دست داده و یا اگر هم حضور داشته نتوانسته آنطور که شایسته تمدن ایران زمین بوده در این نمایشگاهها ظاهر شود.

 بنابراین به جاست طی فرصتی که تا زمان برگزاری این نمایشگاه، چند ده کیلومتر آنطرف تر از مرزهای جنوبی کشورمان باقی است مسئولان امر برنامه ریزی دقیقی داشته و با بهره گیری از توان بخش خصوصی کشور، مخصوصا آنهایی که دراین منطقه مشغول به انجام امور تجاری هستند به بهترین شکل ممکن از جایگاه واقعی گردشگری ایران پاسداری نموده و توامندی های گردشگری ایران را در اکسپوی یاد شده به دیگر نقاط جهان معرفی نماید.

هرچند طی این مدت نباید بیکار بود و به این نمایشگاه دل بست اما اگر واقع بینانه بنگریم طی یک یا دو سال آینده بدون تردید نمی توان انتظار معجزه ای در صادرات نامرئی برای کشورمان را داشته باشیم بنابراین حدود شش سال وقت داریم تا از همین امروز با برنامه ریزی دقیق و البته جامع؛ جای گشتن به دنبال بازار هدفی ناشناس در نقاط مختلف جهان، روی حضور گسترده و تجمع تمامی کشورها در نقطه ای بسیار کوچک آنهم نزدیک ایران تمرکز کنیم و با استفاده از توانایی های منحصربفرد جاذبه های گردشگری کشورمان آینده طلایی و البته دائمی برای تمدن ایران زمین رقم بزنیم .

این در حالی است که می توانیم طی فرصت باقی مانده با استفاده با از بازارهای سنتی گردشگری ایران که بدون دردسر در دسترس هستند به سرمایه گذاری مناسب و تجهیز زیرساخت های لازم گردشگری ضمن به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد گردشگری کشورمان برای حضوری گسترده از گردشگران خارجی پس از برگزاری اکسپوی دبی آماده شویم.

اولین غیبت غیر موجه نجفی ؟

تقریبا از اواسط شهریور ماه امسال بود که تب و تاب گردشگری با حضور نجفی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بالا گرفت و با به صدا در آمد زنگ گردشگری در مدارس نجفی هم راسما در کلاس درس گردشگری ایران حاضر شد.

حضور نجفی در سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری نوید تحولات و رویکردی جدید در این صنعت پولساز قرن حاضر کشورمان را داد و بسیاری از فعالان و دست اندرکاران صادرات نامرئی را پای میز درس وی کشاند تا اینکه شاید آخر سال نمره ای قابل قوب از درس گردشگری نجفی بگیرند .

حضور مستمر ایران در محافل گردشگری جهان، برگزاری نمایشگاههای گردشگری ، لغو روادید برای برخی کشورها، تعامل با جامعه مذهبی کشورمان، تشویق سرمایه گذاران گردشگری در کشور و از همه مهمتر برطرف کردن ذهنیت منفی برخی گردشگران بین المللی نسبت به ایران جزو دروسی بود که سرفصل آنها را نجفی گفت و قرار بود به خوبی به آنها بپردازد.

وی با به خدمت گرفتن معاونان و مدیران والبته تجربه مدیریتی خود در این کلاس ها اگرچه پیامدهای مثبتی هم تا کنون به دست آورده اما ظاهرا درگیری ها و مشکلات داخلی صنعت گردشگری کشورمان آنقدر وقت رئیس سازمان میراث فرهنگی را گرفته که به فکر بازارهای هدفی که مدتی پیش از آنها سخن گفته بود نیست و از مزیت شرکت در نمایشگاهها و کنفرانس های بین المللی در آن کشورها غافل شده است.

همگان می دانیم که مهمترین فرصت خودنمایی کشورهای گردشگر پذیر در کنفرانس های بین المللی که در این زمینه برگزار می شود خواهد بود که البته کم هزینه ترین آنهاست لازم به یادآوری نیست که در اینگونه مراسم وقتی نمایندهای از یک کشور شرکت می کنند و از اهداف و برنامه ریزی ها و البته پتانسیل های موجود در کشورش سخن می گوید کاری چه بسا بزرگتر ومفید تر از حضور پرخرج در نمایشگاههای بین المللی گردشگری انجام داده است ؛ آنهم به این دلیل که در این کنفرانس ها مدیران ارشد فارغ از هر گونه هیاهوی نمایشگاهی و البته کاملا علمی و تخصصی به این سخنان توجه دارند و خبری از رویا پردازی و غیر واقع بینی نیست و تبلیغات رنگارنگی مقابل چشمانشان رژه نخواهد رفت بلکه هر چه هست واقعیت و علم و تخصص است که سخن می گوید و مدعوین با شنیدن کلمه به کلمه آن برای آینده ارتباط با آنچه شنیده اند یا دیده اند برنامه ریزی می کنند.

یکی از این کنفرانس ها که علی رغم اهمیت محل برگزاری آن به عنوان بازار مهم هدف گردشگری ایران ، کنفرانس بین المللی و جهانی مالزی در شهر «ملاکا» بود که 15 کشور جهان در آن شرکت داشتند و با توجه به دستور کار آن که «گفت و گو در مورد دستاوردهای صنعت گردشگری و بهره گیری از ظرفیت های بلقوه آن، کشف نوآوری ها و پیشرفت پایدار موثر در رشد گردشگری جهان و ضرورت همکاری سازمان های علمی در مقابله با تاثیرات گردشگری به منابع طبیعی و فرهنگی» انتخاب شده است، اهمیت بسیار زیادی برای آینده گردشگری ایران که تازه قصد تجربه مدیریتی عقلانی را در سر می پروراند ، داشت. اهمینی که به تمام نیازهای صنعت نوپای گردشگری ایران پاسخ می داد و می توانست چراغ راهی برای مدیریت نجفی در این سازمان باشد .

اما متاسفانه ایران در این کنفرانس که کره جنوبی، سریلانکا، آفریقای جنوبی ، چین و انگلستان از سخنران اصلی آن بودند هیچ نماینده ای نداشت و اولین غیب غیر موجه نجفی در کارنامه اش ثبت شد تا بازهم غافله گردشگری ایران از دیگر کشورها جابماند هرچند این اتفاق زیاد هم بی سابقه نبوده است.