عجایب خلقتی دیدم در این بازار!

رنگ و وارنگ از همه رنگ میوه

بدوبدو باغت آباد ...

برخی میوه‌های عجیب از گوشه و کنار جهان

نویسنده: عماد عزتی

همه ما درباره فواید خوردن میوه‌ و اهمیت آن در سلامت بدن مطالب بسیاری شنیده یا خوانده‌ایم و بدون تردید نام بسیاری از این نعمات الهی را متناسب با محل سکونت خود یا حتی کمی دورتر در ذهنمان ثبت کرده‌ایم اما دور از ذهن نیست اگر نام بسیاری از میوه‌هایی که مردم دیگر مناطق جهان می‌خورند را ندانیم و حتی تصوری از مزه‌ آنها نداشته باشیم. پس آماده باشید چون جام جم این هفته برای شما بشقابی پر از رنگ و طعم از میوه‌های ناشناخته تدارک دیده است هرچند بازهم هنوز تعداد بیشمار دیگری باقی خواهد ماند.

کارامبولا؛ ستاره‌ای در سبد میوه

دیدن ستاره‌ها در آسمانی صاف و پاکیزه شب همیشه یکی از تجربیات زیبای بشر بوده و هست اما وقتی ستاره‌ای در بشقاب میوه باشد کمی جای تعجب است و حس کنجکاوی ناخودآگاه دستمان را به سمت آن برای تجربه طعمش دراز می‌کند. استار فروت یا کارامبولا میوه‌ای با 5 پره که وقتی برشی عمودی به آن ستاره‌ای در دست داریم که معمولا به رنگ سبز است و گاهی با رنگی زرد در سبد میوه دیده می‌شود. استارفروت بیشتر در کشورهای گرمسیری مثل تایلند، هندوستان، مالزی و اندونزی رشد و تولید می‌شود هرچند در برخی از مناطق کشورمان نیز قابل پرورش است اما هنوز در سبد غذایی کشورمان جایی به خود ندیده است. مزه ترش و شیرین این میوه گرمسیری که بیانگر وجود مقادیر قابل توجهی از آنتی اکسیدان و ویتامین C است باعث شده تا در بسیاری  از کشورها به عنوان بخشی از سالادهای تابستانی یا سبد میوه را به خود اختصاص دهد. بد نیست بدانیم برای نوش جان کردن این میوه نیازی به پوست کندن نداریم و هسته‌ای هم درکار نیست اما فراموش نکنید آنهایی که لکه دارند و کمی پوستشان به رنگ قهوه‌ای تبدیل شده قابل مصرف نیستند و با توجه به توصیه پزشکان افرادی که از بیماری نارسایی کلیه رنج می‌برند باید مزه و طعم این میوه را فراموش کنند.

ساپادیل؛ معجونی از طعم

میوه‌ای که زادگاهش مکزیک ، برخی از کشورهای کارائیب و آمریکای مرکزی بوده هم اکنون در بسیاری از کشورهای گرمسیری بخصوص جنوب شرق آسیا کشت شده و در اقص نقط جهان مصرف می‌شود. این  میوه که از تیره سیب کاستر است پوستی سبز رنگ که با رسیدن بیش از حد به زرد رنگ تبدیل می‌شود طعمی از توت فرنگی و آناناس را همراه با کمی لیموترش به خود  گرفته است و باید برای تجربه طعم منحصربفرد آن پوستش را جداکنیم تا میوه سفید رنگی با دهها هسته سیاه نمایان شود هرچند تعداد زیاد هسته‌ها کمی خوردنش را سخت کرده اما تجربه معجونی از طعم‌ها در یک میوه واقعا لذتبخش است.

جالب است بدانیم این میوه به دلیل طعم خاص و منحصربفردش استفاده بسیاری در صنعت ژله، شیرینی پزی و بستنی سازی دارد و یکی از دسرهای بسیار محبوب در کشور مکزیک که مخلوطی از ساپادیل همراه با شیر ، خامه و شکر است. بومیان مکزیک معتقدند آب این میوه یا چای آن می‌تواند برای انواع دردهای معده مفید بوده و پوره شده ساپادیل مرحمی بر زخم‌هاست. این درحالی است که این میوه مقادیر قابل توجهی کربوهیدارت داشته و سرشار از ویتامین C و انواع ویتامین B است.

پشن فروت ؛ ضد سرطان

این میوه که به میوه اشتیاق نیز معروف شده زادگاهش در جنوب آمریکاست اما با توجه به نوع آب و هوایی که برای رشد و تکثیر نیاز دارد امروزه در بسیاری نقاط جهان چون هندوستان، جزایر کارائیب، پرو، هاوایی، اندونزی، برزیل ، مالزی و استرالیا با دو رنگ ارغوانی و زرد رنگ تولید می‌شود که رنگ زرد آن بزرگ‌تر و اسیدی تر از نوع ارغوانی آن است. پشن فروت دارای پوستی همانند چرم با دانه‌های ریز سفید رنگ که طعم اصلی آن مربوط به ماده لزج با دانه‌های سیاه داخلی آن است این میوه با طعمی بین پرتغال و لیموترش به عنوان یکی از میوه‌های محبوب سراسر جهان شناخته شده که هم به صورت خام مصرف می‌شود و هم برای تهیه انواع دستر کاربردهای فراوانی دارد در مناطق گرمسیری عصاره (پوره شده بدون پوست) میوه پشن فروت را همراه یخ به عنوان آب میوه‌ای گوارا در هوای گرم استفاده می‌کنند.

 این درحالی است که براساس تحقیقات علمی میوه اشتیاق دارای کربوهیدرات ، پروتئین، فیبر، کلسیم ، پتاسیم ، فسفر و آهن است و از این رو درمانی برای فشار خون . هرچند دربرخی کشورها مثل هندوستان جوشانده برگ گیاه اصلی این میوه به عنوان دمنوشی آرامش بخش و درمان بر آسم و اختلالات گوارشی شناخته شده است اما به تازگی دانشمندان دریافتند مهمترین خاصیت میوه اشتیاق ضد سرطان بودنش، است.

رامبوتان؛ میوه ای پر از مو

شاید خواندن نام این میوه کمی خاطر شما را تلخ کرده باشد اما فریب ظاهر و نام چندش آور این میوه را نخورید چون تجربه طعم و مزه آن می‌تواند نظر شما را 180 درجه تغییر داده و شما را به عنوان یکی از مشتری‌های دایم آن تبدیل کند. این میوه مودار با دو رنگ قرمز و زرد که زادگاهش مناطق گرم و استوایی بوده، هم اکنون به میزان انبوهی در کشورهای مالزی، اندونزی ، ویتنام و تایلند تولید می‌شود.

طعم این سرخالوی مژکی چیزی شبیه به انگور با دانه‌ای بزرگ در میانش است و برای نوش جان کردن این میوه نیازی نیست نگران صدمه دیدن دستتان باشید چون پرزهای رامبوتان بسیار نرم و با دست می‌توان غلاف میوه را باز کرد تا به میوه اصلی رسید. برای انتخاب میوه خوشمزه کافی است به رنگ آن خوب دقت کنید چون هرچه تیره‌تر (زرد و قرمز) باشد نشانه رسیده شدن کاملش خواهد بود. اما فراموش نکنید رامبوتان زرد رنگ کمی ترش‌تر از نمونه قرمز آن است.

بطور کلی رامبوتان را هم به صورت خام و هم کنسروی مصرف می‌کنند اما از هرنوع که باشد سرشار از ویتامین C و کلسیم است گرچه مقادیر بالای آهن باعث شده تا این میوه را درمانی برای در افراد کم‌خون بشناسند از سوی دیگر رامبوتان ضد کرم است و برای رفع اسهال، میوه‌ای مفید است و جوشانده پوستش برای درمان برفک مفید است.

دوریان ؛ بدبویی سرشار از ویتامین

بطور کلی همه ما انتظار داریم وقتی میوه‌‌ای را دربشقاب مقابلمان پوست می کنیم یا اینکه آن را نزدیک دهان خود می‌بریم عطر و بویی خاص و خوب داشته و ذائقه ما را تحریک کند اما اینبار نه تنها بشقاب بلکه از چندمتری این میوه پر از خاصیت هم نمی‌توان گذشت چون دوریان به عنوان بدبوترین میوه جهان شناخته شده و برخی رستوران‌ها ، هتل‌ها و تمامی شرکت‌های هواپیمایی از ورودش به داخل محوطه بسته جلوگیری می‌کنند. این میوه گرمسیری که هم اکنون به عنوان یکی از مهمترین میوه‌های صادراتی تایلند به شمار می‌رود دارای  شکل ظاهری شبیه به هندوانه اما خاردار با پوستی بسیار سخت است که برای رسیدن به میوه داخلی باید با وسیله‌ای این پوست سخت و خاردار را بشکنیم ؛ فراموش نکنید اگر از زیر درخت این میوه عبور می‌کنید کاملا احتیاط کنید چون در صورت سقوط یکی از آنها ممکن است جراحاتی به شما وارد شود، هرچند در اندونزی مشهور شده در صورت سقوط این میوه روی فردی نشانه خوششانسی اوست. میوه داخل دوریان در دو رنگ زرد و قرمز وجود دارد که در میانش هسته‌ای بزرگ قرار گرفته است.

 اگر از بوی بسیار بد این میوه (شبیه پیاز گندیده) بگذریم درباره مزه آن یک قانون کلی وجود دارد که می‌گوید اگر فردی این میوه را امتحان کنید یا واقعا عاشقش می‌شوید یا اینکه بطور کلی از کرده خود پشیمان خواهد شد چون طعم شیرین مخصوص آن واقعا با هیچ میوه‌ دیگری که تاکنون امتحان کرده‌اید شباهت ندارد. این میوه هم به صورت خام مصرف می‌شود و هم به صورت پخته شده در برخی از غذاهای محلی و دسرهای بین المللی.

اما این بدبوی بزرگ دارای مقادیر قابل توجهی از قند و چربی است و از این رو برای بانوان باردار و افرادی که دارای دیابت یا فشار خون هستند بسیار مضرر تشخیص داده شده است. این درحالی است که عصاره بدبوترین میوه جهان اکنون در بسیاری از نوشابه‌های انرژی‌زا استفاده شده و تولیدکنندگان آمریکایی نوعی مکمل غذایی از آن تهیه می‌کند البته فراموش نکنید هرگز این میوه را با قهوه میل نکنید چون سوءهاضمه در کمین شماست.

پی‌تایا؛ اژدهای میوه‌ها

یکی از میوه‌های عجیب در جهان اطراف ما با توجه شکل بسیار خشن و سرخ رنگش به  میوه اژدها یا گلابی توتفرنگی معروف شده که منشاء کاکتوسی داشته و زادگاهش کشور مکزیک است، هرچند اکنون در بسیاری از کشورهای گرمسیری مثل تایوان ، ویتنام ، تایلند ، فیلیپین ، سریلانکا ، مالزی ، بنگلادش، اوکیناوا ، هاوایی ، شمال استرالیا و جنوب چین در حجم انبوهی تولید و روانه بازار می‌شود. اگر اژدها میوه را به صورت عمودی برش دهید میوه اصلی (قسمت خوراکی) شامل ماده نرم و آبادار با دانه‌های سیاه رنگ ظاهر می‌شود که عطر و بویی منحصربفرد دارد. پی‌تایا در 5 رنگ متفاوت در بازار با طعمی شبیه گلابی موجود است که میوه قرمز شیرین ترین و سفید رنگش طعمی ترش تر به خود گرفته است. اژدها میوه گرچه ظاهری ترسناک به خود گرفته اما سرشار از ویتامین و املاح معدنی است و به عقیده پزشکان طب سنتی برای جلوگیری از سرطان روده و دیابت بسیار مفید است این درحالی است که املاح معدنی این میوه می‌تواند درمانی برای آسم ، فشار خون و کاهش کلسترول خون باشد و چون دارای اکسیدان‌های قوی است از تجمع سلول‌های سرطانی در دیگر نقاط دستگاه گوارشی نیز جلوگیری کند.

دست بودا؛ میوه‌ای ترسناک

این میوه که در خانوده مرکبات جای گرفته در کشورهای معتدل کشت و تولید می‌شود اما هندوستان و چین جزو تولید کنندگان برتر آن هستند. این میوه سنگین که دارای پوست بسیار زخیمی است و بیشتر به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد هرچند آنتی اکسیدان مناسبی برای جلوگیری از بیماری چربی خون است اما مردم چین و ژاپن به دلیل عطر بسیار خوش این میوه آن را برای معطر کردن فضای داخلی خانه و لباس‌هایشان به کار می‌برند. فراموش نکنید میوه اصلی آن با طعمی شیرین در بخش‌های انگشت مانندش قرار گرفته و بیشتر بدون آب است که برای رسیدن به آن باید از شر پوست زخیم آن خلاص شوید. میوه شیرین مزه دست بودا بیشتر برای تهیه دسر و به صورت کمپوت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خیار آفریقایی؛ ظاهری متفاوت

شاید با دیدن نام خیار همان طعم همیشگی و ظاهر عادی این میوه پرخاصیت را به خاطر آورده باشید اما اینبار این میوه به خربزه شاخدار نیز شهرت یافته است و ظاهری کاملا متفاوت با آنچه شما تصور کرده‌اید روانه بازار شده است. همانطور که از نام این میوه مشخص می‌شود مخصوص منطقه آفریقاست و کمتر در کشورهای دیگر دیده شده اما آمریکای مرکزی، استرالیا و هندوستان نیز به عنوان تولید کننده آن هستند. خیار آفریقایی بیضی شکل به اندازه مشت دستتان با خارهایی اطرافش با رنگ زرد یا سبز است که برای رسیدن به میوه اصلی باید پوست کنده شود و تازه شبیه بافت داخلی همان خیار خودمانی خواهد شد اما باطعمی شبیه به لیموترش و موز گرچه برخی معتقدند مزه آن همانند خیار نمک زده است.  این میوه هم به صورت خام مصرف می‌شود هم برای تهیه انواع دسرهای محلی کاربرد فراوانی دارد. این میوه به دلیل سرشار بودنش از آب به عنوان میوه‌ای برای رفع عطش بسیار مفید است.

آکه ؛ میوه‌ای با رنگ خطر

بسیاری از جانداران و گیاهان موجود روی کره زمین با استفاده از رنگ‌های متفاوت به دیگران این هشدار را می‌دهند که باید مراقب خطرات اطراف خود باشیم و میوه آکه نیز یکی از آنهاست این میوه که به عنوان میوه ملی جامائیکا از آن یاد می‌شود دارای پوستی چرمی و قرمزرنگ بسیار سمی است که گنجی پر از ویتامین و پروتئین را درخود جای داده. نشانه رسیدن این میوه این است که باید غلاف قرمز رنگ میوه اصلی روی درخت از هم باز شده و سه دانه سیاه همراه پوششی سفید رنگ که دور آن پیچیده شده نمایان شود و در واقع قسمت خورکی آکه همان غلاف سفیدرنگ دور دانه‌های سیاه داخلی آن است و باید با احتیاط کامل به آن رسید بنابراین بهتر است برای لذت خوردن آن از دستکش استفاده کنید. گوشت داخل این میوه که طعم مغزهای گیاهی را می‌دهد، اغلب در آب نمک یا شیر جوشانده شده و سپس کمی در کره سرخ می‌شود. این میوه، همچنین با ماهی و روغن زیتون یا در خورشت‌ها به همراه برنج خورده می‌شود.

 آکه سرشار از اسیداستئاریک، پالمیتیک و لینولئیک و روغن‌های امگا 6 است که جزو میوه‌های انرژی‌زا قرار گرفته است اما این پایان خاصیت این میوه نیست چون کربوهیدرات‌ها و ویتامین‌های ب، ث و پتاسیم و کلسیم بسیار زیاد آن می‌تواند برای بدن بسیار مفید باشد.

مونسترا دلیسیوسا؛ بمبی از انرژی

این میوه‌که زادگاهش در جنگل‌های بارانی آمریکای مرکزی است تقریبا منحصر بفرد باقی مانده و هنوز در دیگر نقاط جهان زیاد دیده نشده است. شکل ظاهری آن چیزی شبیه به خوشه ذرت است اما با پوستی سخت و فلس‌دار بد نیست بدانید تنها بخش غیرسمی این گیاه، قسمت داخلی این غلاف چیزی شبیه به آناناس است که یکسال برای خوردنش باید تحمل داشته باشید؛ است و نشانه رسیده شدن میوه فاصله گرفتن فلس‌ها از یکدیگر است. مونسترادلیسیوسا بیشتر برای تزئین سالادها و دسر استفاده می‌شود و طعمی بین موز و آناناس دارد. توجه داشته باشید میوه کال می‌تواند سمی و برایتان دردسرساز باشد در حالی که میوه رسیده سرشار از ویتامین ث است درحالی که بافتن مولکولی آن به نوعی است که انرژی بالای میوه را هنگام خوردن به سرعت در بدن آزاد می‌کند و به نوعی انرژی‌زاست از این رو به آن بمب انرژی نیز می‌گویند.

منگوستین؛ ملکه میوه‌های استوایی

زادگاه واقعی این میوه هنوز دقیقا معلوم نشده اما همه محققان و گیاهشناسان یکصدا آنرا جزو میوه‌های استوایی می‌دانند و به دلیل ویتامین‌های متعددی که در آن وجود دارد به آن لقب ملکه میوه‌های استوایی داده‌اند.

ترگیل یا منگوستین میوه‌ای شبیه بادمجان دلمه‌ای اما کوچکتر با پوستی هم رنگ بادمجان و  وقتی پوست آن‌را بگیرید، داخل آن لطیف‌ترین میوه دنیا که شیرین، آبدار و بسیار لذیذ است را مشاهده خواهید کرد. موقع خرید این میوه دقت کنید، ابتدا پوست آن‌را کمی با انگشت فشار دهید اگر نرم بود سالم است ولی اگر سفت بود و اثر انگشت شما در آن معلوم نشد داخل آن خراب شده است.

این میوه که در واقع محصولی از جنوب شرق آسیاست در کشورهایی چون کامبوج، چین، اندونزی، مالزی، سنگاپور، تایوان  و تایلند تولید و روانه بازارهای جهانی می شود.

منگوستین از دوران باستان برای درمان بیماری‌هایی که با تب‌ همراه است ، استفاده شده است. گمان می‌رود به دلیل خاصیت آنتی باکتریالی و ضد التهابی آن باعث کاهش عفونت و در نهایت از بین رفتن علایم تب در بن خواهد شد. این درحالی است که از این میوه می‌توان در درمان اسهال، عفونت‌های مجاری ادراری و اگزما نیز بهره برد. هرچند پژوهش‌ها نشان داده است انواع گوناگونی از ترکیبات بیولوژیکی فعال، به نام «گزانتون‌ها» در پوسته‌ این میوه وجود دارند که می‌توانند فواید متعددی برای بدن داشته باشند. این مواد بیولوژیکی کارایی سلول‌ها را بالا می‌برند و به آن‌ها انرژی می‌بخشد.

همچنین با بررسی‌هایی که روی بیماران دیابتی به انجام رسید، اثبات شد که این بیماران با مصرف پودر پوست این میوه توانسته‌اند انرژی بیشتری داشته باشند و وزن‌شان را کاهش دهند. همچنین گردش خون در بدن‌شان سرعت یافته، قند خون‌شان پایین آمده است. افراد مبتلا به دیابت نوع اول و دوم که از التهاب بافت‌ها رنج می‌برند، با مصرف این میوه بهبودی را در درجات مختلف تجربه کرده‌اند.

اما خاصیت اصلی این میوه تنها از چهل سال پیش نمایان شده است چون دانشمندان با بررسی این میوه خواص شگفت انگیزی را برای آن کشف کرده‌اند. خواصی که  مدیون مقدار بالایی از گزانتون‌هاست (ترکیبی ضد سرطان) و گفته می‌شود میزان گزانتون‌ها در این میوه بیش از مقدار آن در هر خوراکی‌ دیگری است. بنابراین ملکه میوه‌های استوایی برای درمان بیماری‌هایی چون آلزایمر - پارکینسون - اضطراب - آلرژی - افسردگی - بیماری‌های لثه - میگرن - حساسیت‌های پوستی - فشار خون بالا - دردهای عصبی - تومورها - زخم معده - پوکی استخوان - آب مروارید و دیابت نیز استفاده می‌شود.