(مصاحبه با دکتر سید محمدعلی سید ابریشمی معاون محترم وزیر و مدیر عامل سازمان صنایع کوچک وشهرکهای صنعتی ایران)

پاسخ سوالات روزنامه قانون (مصاحبه با دکتر سید محمدعلی سید ابریشمی معاون محترم وزیر و مدیر عامل سازمان صنایع کوچک وشهرکهای صنعتی ایران)

سوال1و2:جایگاه شهرک های صنعتی و اهمیت آن ها در توسعه اقتصاد و صادرات غیرنفتی کشورمان؟

پاسخ سوال 1 و 2 : یکی از مأموریتها و اهداف سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی، ایجاد و توسعه زیرساختهای مورد نیاز صنایع از طریق احداث شهرکها و نواحی صنعتی است. در شهرک‌های صنعتی ضمن مزیت هم‌جواری با سایر واحدهای صنعتی، زیرساخت‌ها و امکانات زیربنایی ذیل برای واحدهای صنعتی مستقر فراهم شده است:

·        ایجاد زیرساخت‌های حمل‌ونقل نظیر خیابان‌های دسترسی درون و بیرون شهرک؛

·        ایجاد زیرساخت‌های انرژی نظیر شبکه‌های تأمین آب، برق و گاز؛

·        ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی نظیر تلفن و فیبر نوری؛

·        ایجاد امکانات زیربنایی رفاهی نظیر آتش‌نشانی، فاضلاب، فضای سبز، بانک و پست.

از آنجا که ایجاد و توسعه زیرساختها مستلزم صرف سرمایه‌گذاری کلانی می باشد، بنابراین صنایع کوچک نمی‌توانند از پس هزینه‌های توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز واحد صنعتی خود برآیند. درنتیجه سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با احداث و بهره‌برداری از شهرک‌ها و نواحی صنعتی، زیرساخت‌های لازم جهت تأسیس واحدهای صنعتی را در یک موقعیت جغرافیایی مناسب فراهم می‌آورد و با استقرار واحدهای صنعتی کوچک و متوسط در شهرکها و نواحی صنعتی کشور و تولید محصولات صنعتی، یقینا" این واحدهای صنعتی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد و صادرات غیر نفتی و شکوفایی اقتصادی و صنعتی کشور ایفا        می نمایند؛

در پایان از دستاوردهای توسعه زیرساخت­های شهرک­ها و نواحی صنعتی می توان به بهره برداری از 754  شهرک و ناحیه صنعتی نام برد که نقش مهمی در ساماندهی و استقرار واحدهای صنعتی، سرمایه گذاری و اشتغال داشته است که به بعضی از شاخصها و مقایسه آنها در ذیل اشاره می گردد:

الف-مقایسه تعداد جواز تاسیس صادره وزارت صنعت، معدن و تجارت با تعداد قراردادهای منعقده در شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی

نمودار فوق بیانگر این است که از کل جواز تاسیس صادره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت :

1- در سال 90 حدود 25% در شهرکها و نواحی صنعتی قرارداد منعقد نموده اند؛

2- در سال 91حدود 29% در شهرکها و نواحی صنعتی قرارداد منعقد نموده اند؛

3- در سال 92حدود 22% در شهرکها و نواحی صنعتی قرارداد منعقد نموده اند؛

4- درسال 93حدود 25% در شهرکها و نواحی صنعتی قرارداد منعقد نموده اند.

ب- مقایسه تعداد پروانه بهره برداری صادره وزارت صنعت، معدن و تجارت با تعداد واحدهای به بهره برداری رسیده در شهرکها و نواحی صنعتی

نمودار فوق بیانگر این است که از کل پروانه بهره برداری صادره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت :

1- در سال 90 حدود 37% از واحدها در شهرکها و نواحی صنعتی به بهره برداری رسیده اند؛

2- در سال 91حدود 62% از واحدها در شهرکها و نواحی صنعتی به بهره برداری رسیده اند؛

3- در سال 92حدود 74% از واحدها در شهرکها و نواحی صنعتی به بهره برداری رسیده اند؛

4- در سال 93 حدود 69% از واحدها در شهرکها و نواحی صنعتی به بهره برداری رسیده اند؛

ج- مقایسه میزان سرمایه‌گذاری مندرج در پروانه بهره برداری وزارت صنعت، معدن و تجارت با میزان سرمایه‌گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی( میلیارد ریال)

نمودار فوق بیانگر این است که از کل میزان سرمایه گذاری مندرج در پروانه بهره برداری صادره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت :

1- در سال 90 حدود 20% سرمایه گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی انجام شده است؛

2- در سال 91حدود 37% سرمایه گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی انجام شده است؛

3- در سال 92 حدود 50% سرمایه گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی انجام شده است؛

4- در سال 93 حدود 68% سرمایه گذاری واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی انجام شده است؛

د- مقایسه تعداد اشتغال مندرج در پروانه بهره برداری وزارت صنعت، معدن و تجارت با تعداد اشتغال واحدهای به بهره برداری رسیده در شهرکها و نواحی صنعتی(میلیارد ریال)

نمودار فوق بیانگر این است که از کل اشتغال مندرج در پروانه بهره برداری صادره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت :

1- در سال 90 حدود 40% اشتغال در واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی ایجاد شده است؛

2- در سال 91حدود 60% اشتغال در واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی ایجاد شده است؛

3- در سال 92 حدود 71% اشتغال در واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی ایجاد شده است؛

4- در سال 93حدود 77% اشتغال در واحدهای به بهره برداری رسیده شهرکها و نواحی صنعتی ایجاد شده است؛

سوال 3: با توجه به بهبود روابط ایران با کشورهای غربی آیا این شهرکها می توانند در زمینه جذب سرمایه های خارجی فعالیت کنند یا خیر؟

پاسخ سوال 3 : بله -مزایا و مشوقهایی جهت استقرار سرمایه گذاران در شهرکها و نواحی صنعتی توسط سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در نظر گرفته شده است که سرمایه گذاران خارجی نیز می توانند استفاده کنند که به شرح ذیل می باشد:

·        عدم نیاز به کسب مجوز جداگانه از ادارات و سازمانهای مختلف

·        پرداخت نقد و اقساط هزینه های انتفاع از تاسیسات

·        مستثنی بودن شهرکهای صنعتی از قانون شهردار یها

·        صدور مجوز ساخت و ساز بنا و گواهی پایان کار در کوتاهترین زمان ممکن

·        واگذاری اداره شهرک پس از بهره برداری به شرکت خدماتی

·        کاهش هزینه های سرمایه گذاری بدلیل ا ستفاده از خدمات مشترک سازمان دهی شده توسط شرکهای صنعتی از جمله راه دسترسی، آب، برق، مخابرات، گاز طبیعی و تصفیه خانه مرکزی فاضلاب

·        فراهم بودن امکانات جانبی مورد نیاز برای تولید ا ز قبیل بانک،بیمه، درمانگاه، آتش نشانی،مراکز خدمات فنآوری و کسب و کار و ...

·        تسریع در احداث واحد صنعتی با توجه به آماده بودن امکانات زیربنایی در شهرک

·        کاهش قیمت تمام شده به دلیل استفاده از امکانات بصورت مشترک

·        تهیه زمین مناسب برای اجرای طرحهای صنعتی با توجه به مکانیابی و طراحی انجام شده مطابق با اصول فنی و مهندسی و آخرین رو شهای شهرک سازی

·        ایجاد شرایط لازم به منظور هم افزایی صنایع مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی

·        فراهم شدن بستر مناسب برای ایجاد شبکه ها و خوشه های مرتبط به یک صنعت در محدوده

شهرکها و نواحی صنعتی

·        استفاده از خدمات نرم افزاری )مشاوره ای فنی، مهندسی، مدیریتی و ...( مراکز خدمات فناوری

کسب و کار

·        ا مکان خرید و اجاره کارگاه های کوچک و پیش ساخته بمنظور تسریع در بهره  برداری و اشتغال زایی

·        اعطای تخفیف تا سقف پنجاه درصد (50%) در قیمت حق بهره برداری کلیه نواحی صنعتی و شهرکهای صنعتی واقع در مناطق کمتر توسعه یافته و محروم؛

·        در صورت اخذ پروانه بهره برداری پیش از موعد مقرر، سفتهای سررسید نشده متقاضیان واحدهای صنعتی به عنوان مشوق به آنها عودت داده می شود؛

·        کاهش مبلغ نقدی قرارداد حق بهره برداری و افزایش تعداد اقساط بخش تعهدی؛

·        اعمال مشوقات ویژه برای عرصه های بزرگ و ناهموار.

علاوه بر موارد فوق وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت جهت ترغیب صنعتگران به سرمایه گذاری در شهرک ها و نواحی صنعتی کشور موارد ذیل را نیز ابلاغ نموده اند:

v    اعمال 10% تخفیف در واگذاری حق انتفاع و بهره برداری از زمین ، اعیانی و تاسیسات در شهرک ها و نواحی صنعتی واقع در مناطق غیر برخوردار( به استثناء استان تهران)؛

v    اعمال 5% تخفیف در واگذاری حق انتفاع و بهره برداری از زمین ، اعیانی و تاسیسات در شهرک ها و نواحی صنعتی واقع در مناطق برخوردار( به استثناء استان تهران)؛

v    افزایش زمان بازپرداخت اقساط متقاضیان واحدهای صنعتی از 30 ماه به 36 ماه؛

v    اعطای یک سال تنفس برای مناطق غیر برخوردار و شش ماه تنفس برای مناطق برخوردار ( به استثناء استان تهران) بعد از عقد قرارداد مطابق جدول میزان و نحوه دریافت حق بهره برداری از زمین، اعیانی و تاسیسات شهرک ها و نواحی صنعتی دستورالعمل حق بهره برداری مصوب.

سوال 4 : برنامه سازمان برای دوران پسا تحریم چیست؟

پاسخ سوال 4 :

1-    به بهره برداری رساندن  شهرکها و نواحی صنعتی جدید؛

2-    به بهره برداری رسیدن واحدهای صنعتی در شهرک ها و نواحی صنعتی؛

3-    انعقاد قرارداد جدید با متقاضیان سرمایه گذاری در شهرک ها و نواحی صنعتی کشور؛

4-     واگذاری بخش زیادی از شهرکها و نواحی صنعتی مشمول به صنعتگران جهت اداره امور شهرکها ؛

5-    افزایش مساحت زمین صنعتی در شهرک ها و نواحی صنعتی کشور؛

6-    تامین آب، برق، گاز  برای شهرکها و نواحی صنعتی ؛

7-    به بهره برداری رساندن چندین تصفیه خانه فاضلاب  و  ایجاد فضای سبز؛

8-    تهیه دستگاه ماشین آتش نشانی؛

9-     حمایت از توسعه خوشه صنعتی ؛

10-برگزاری دوره آموزشی و تور صنعتی برای شاغلین و صنعتگران؛

11-پیگیری ایجاد شهرک صنعتی ایران – چین؛

12-تامین منابع و توزیع تسهیلات از محل طرح کمکهای فنی و اعتباری و طرح کمک به نوسازی و تجدید ساختار صنایع؛

13-اجرای لوایح و طرحهای پیشنهادی پس از تصویب نهایی آن؛

14-انجام مطالعات ایجاد شهرکهای فناوری؛

16- نظارت بر شکل‌گیری خوشه های همسان و تدوین برنامه توسعه آنها؛

17-اجرای برنامه توسعه پیوند و مشارکت بین صنایع کوچک،‌متوسط و بزرگ؛

18-همکاری در تدوین برنامه راهبردی توسعه صنایع کوچک مبتنی بر رشته صنعت های اولویت دار؛

19- نظارت بر تدوین بسته آموزشی خاص مدیران صنایع کوچک، مشاورین و ارائه دهندگان خدمات کسب و کار؛

20-نظارت کمی و کیفی بر آموزش شاغلین واحدهای صنعتی (مدیریتی- کارشناسی و مهارتی)؛

21- تدوین چارچوب انجام مطالعات توسعه بازار داخلی و خارجی خوشه های همسان.

سوال 5-روند بررسی پرونده متقاضیان برای احداث واحد تولیدی؟

پاسخ سوال5

نحوه عقد قرارداد واگذاری زمین با متقاضیان احداث واحد تولیدی در شهرکها و نواحی صنعتی در 9 گام به شرح ذیل می باشد:

1-    مشاوره و راهنمایی متقاضیان قبل از سرمایه گذاری

2-    اخذ درخواست متقاضی به همراه مدارک مربوطه و ثبت اطلاعات متقاضی در سیستم امور متقاضیان MIS و اختصاص قطعه و تهیه کروکی و اعلام متراژ زمین مورد نظر

3-    معرفی متقاضی به صنایع کوچک جهت طی دوره آموزش کارآفرینی به کلاس های آموزشی بگونه ای که تا قبل از صدور جواز ساخت دوره مذکور را به اتمام برسانند

4-    محاسبه حقوق انتفاع و اعمال تخفیفات مربوطه اخذ تائید ذیحساب ، ثبت در سیستم امور متقاضیان MIS ، صدور صورتحساب توسط معاون و یا مدیر برنامه ریزی

5-    اخذ فیش واریز نقدی واسناد تعهدی و تائید امور مالی و ذیحساب

6-    تنظیم قرارداد

7-    امضاء دفترچه قرارداد توسط مدیر عامل و یکی از اعضای هیأت مدیره (صاحبان مجاز)

8-    تحویل دفترچه قرارداد نسخه متقاضی و ثبت اطلاعات قرارداد در سیستم امور متقاضیان MIS

9-    تحویل زمین به متقاضی ظرف مدت 30 روز

سوال6)آیا اخباری که مربوط به ایجاد رکود در شهرکها است واقعیت دارند یا خیر؟

جواب سوال:

1-    خلاصه تحلیلی از وضعیت واحدهای به بهره برداری رسیده غیرفعال و فعال مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی کل کشور تا پایان اسفند ماه 1393:

آخرین گزارشات ماخوذه از شرکت های استانی تابعه و تحلیل و بررسی آنها حاکی از آن است که  تا پایان اسفند ماه1393 تعداد 34530  واحد صنعتی در شهرکها و نواحی صنعتی کشور به بهره برداری رسیده است که در زیر به بررسی کلی آنها پرداخته شده است.

1-1- واحدهای به بهره بهره برداری رسیده فعال:

از تعداد 34530 واحد صنعتی به بهره برداری رسیده، تعداد28291 واحدصنعتی (معادل 82% از کل واحدها) ‌با اشتغال (610649 نفر بر اساس مجوز صنعتی صادره) فعال می باشند که بر اساس ظرفیت واقعی تولید به شرح ذیل دسته بندی می شوند:

·         10183 واحد صنعتی با ظرفیت کمتر از 50%، (معادل36% از کل واحدهای فعال)

·         9927 واحد صنعتی با ظرفیت بین 50 تا 70%، (معادل35% از کل واحدهای فعال)

·         8182 واحد صنعتی با ظرفیت بالای 70%، (معادل 29% از کل واحدهای فعال)

 که نمایانگر آن است که حدود 64 درصد واحدهای صنعتی فعال با ظرفیت بیش از 50 درصد در حال فعالیت می باشند.

سوال7 ) برخی رسانه ها درباره دریافت تسهیلات برای احداث واحد تولیدی در شهرکهای صنعتی اینگونه می گویند که هیچ یک از این تسهیلات به تولید منجر نخواهند شد آیا شما این موضوع را تائید میکنید ؟

سوال8)  اگر تائید می کنید چطور این سازمان بر روند احداث نظارت دارد؟

سوال9)تسهیلات ارائه شده از سوی این سازمان برای متقاضیان احداث واحد تولیدی چیست؟

جواب سوال 7 و 8 و 9 تسهیلات:

منابع در اختیار سازمان طرح های کمک های فنی و اعتباری، کمک به نوسازی و تجدید ساختار و کمک های فنی و اعتباری به صنایع لبنی بوده که از طریق اعطای تسهیلات به صنایع کوچک منجر به تولید پایدار، تثبیت اشتغال، راه اندازی مجدد واحدهای غیرفعال و .....می گردند:

اثر بخشی طرح کمک‏های فنی واعتباری به صنایع کوچک:

تا پایان سال 92 تعداد 135 واحد صنعتی به مبلغ 252 میلیارد ریال  و تا پایان سال 93  تعداد 352 واحد به مبلغ 756 میلیارد ریال از تسهیلات طرح فوق استفاده نموده اند که جزئیات آن به شرح ذیل می باشد:

استفاده 329 واحد صنعتی کوچک متقاضی تسهیلات جهت تکمیل و راه اندازی طرح و یا اخذ تسهیلات سرمایه در گردش

ایجاد و تثبیت 6094 نفر در واحدصنعتی که از تسهیلات این طرح استفاده نموده اند.

تکمیل 210 طرح نیمه تمام صنعتی و اخذ پروانه بهره برداری.

استفاده 119 واحد صنعتی فعال از تسهیلات سرمایه در گردش که نتیجه آن تامین مواد اولیه، پرداخت حقوق و دستمزد و تثبیت اشتغال و نهایتا جلوگیری از تعطیلی واحدهای صنعتی شده است.

دستاوردهای طرح کمک‏های فنی و اعتباری تا پایان اسفند  ماه 93

عنوان	شاخص (واحد)	اهداف طرح طی کل برنامه پنجم	عملکرد	درصد عملکرد نسبت به اهداف
تعداد طرح	فقره	512	329	64
اشتغال	نفر	12592	6094	48

با توجه به اینکه تنها 48 از اعتبارات مصوب وجوه اداره شده طرح کمک های فنی و اعتباری به صنایع کوچک به این سازمان تخصیص یافته ولی 64 درصد اهداف برنامه پنجم توسعه محقق گردیده است.

اثربخشی طرح کمک به نوسازی و تجدید ساختار صنایع:

تا پایان سال 92 تعداد 406 واحد صنعتی به مبلغ 534 میلیارد ریال  و تا پایان سال 93  تعداد 756 واحد به مبلغ 1198 میلیارد ریال از تسهیلات طرح فوق استفاده نموده اند که جزئیات آن به شرح ذیل می باشد:

·         استفاده تعداد 756 واحد صنعتی به بهره برداری رسیده(دارای پروانه بهره برداری) جهت نوسازی، بازسازی و تامین سرمایه در گردش مورد نیاز .

·         بازسازی و نوسازی تعداد 651 واحد صنعتی به بهره برداری رسیده که موجبات بازسازی خط تولید، ماشین آلات و فناوری و ... را فراهم ساخته است.

·         تامین سرمایه در گردش مورد نیاز105واحد صنعتی به بهره برداری رسیده که تامین مواد اولیه، حقوق و دستمزد از اثرات آن می‏باشد.

·         تثبیت و ایجاد اشتغال برای تعداد 20414 نفر در واحدهای صنعتی به بهره برداری رسیده.

دستاوردهای طرح کمک به نوسازی و تجدید ساختار صنایع تا پایان اسفند ماه 93
عنوان	شاخص(واحد)	اهداف طرح	عملکرد	درصد عملکرد نسبت به اهداف
تعداد بنگاه صنعتی	فقره	240	756	315

اثربخشی طرح کمک های فنی و اعتباری صنایع لبنی به شماره طبقه بندی 40308011 :

طرح کمک های فنی واعتباری صنایع لبنی از سال 92 با هدف کمک به تجدید ساختار زنجیره صنایع لبنی، خدمات مرتبط و ترویج مصرف شیر، تولید و نشر محصولات تبلیغی و ترویجی برای مصرف شیر و توسعه ظرفیت مراکز جمع آوری شیرخام شروع شده است. مجری طرح صنایع لبنی معاونت امور اقتصادی و تولید وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده که در سال 92 اجرای طرح به سازمان واگذار شده ولی ذیحساب طرح هنوز وزارت صنعت ومعدن و تجارت می باشد.

بودجه تخصیص داده شده این طرح در بهمن ماه سال 92 به این سازمان به مبلغ 71 میلیارد ریال بوده است که تا تاریخ 20/10/93 تعداد 13 طرح به میزان مبلغ فوق قرارداد منعقد شده است، که 9 طرح به مبلغ 65 میلیارد ریال تسهیلات اخذ نموده اند و تعداد 4 طرح به مبلغ  6 میلیارد ریال از این اعتبار به عنوان یارانه سود و کارمزد استفاده نموده اند.

تعداد قرارداد منعقده	مبلغ قرارداد منعقده	درصد قرارداد منعقده به تسهیلات قابل پرداخت	اشتغال تثبیت و ایجاد شده
13	70762	۱۰۰	130

جمع کل تسهیلات پرداختی از محل وجوه اداره شده، جهت تکمیل طرح، سرمایه در گردش و بازسازی و نوسازی ماشین آلات تا پایان سال 92 به تعداد 541 فقره به مبلغ 786 میلیارد ریال و تا پایان سال 93 به تعداد 1108 فقره طرح به مبلغ 1290 میلیارد ریال می باشد.

سوال10) یکی از مشکلات عمده تولید ایران دور بودن این شهرکها نسبت به یکدیگر است به این صورت که مثلا یک قطعه ساز در شهر صنعتی نزدیک تهران است و کارخانه خریدار در استان سیستان و بلوچستان و همین موضوع باعث تحمیل هزینه های فراوان می شود آیا برنامه ای برای تجمیع این صنایع متناسب با نیازهای استان وجود دارد یا خیر؟ لازم به یادآوری است این تجربه در کره جنوبی و چین کاملا مهیا است .

جواب سوال 10 دور بودن شهرکهای صنعتی و برنامه برای تجمیع صنایع:

اساسا این پرسش اشتباه است،‌ چراکه لازمه ارتباط بین یک کارخانه به عنوان تولید کننده و یک کارخانه / کارگاه دیگر به عنوان مصرف کننده لزوما در یک منطقه صورت نمی گیرد.

در رقابت‌هاى جهانى عصرحاضر، محصولات را باید با توجه به درخواست مشترى و لو اینکه در آن سوی دنیا باشد در اختیار قرار داد. در این راستا سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در برنامه های خود تقویت همکاری بین صنایع را بر مبنای مدل یونیدو، در قالب ‌الگوی توسعه خوشه ها و شبکه های کسب و کار دنبال می کند.

 در برنامه توسعه شبکه های کسب و کار پیاده سازی مدل پیمانکاری فرعی و برقراری پیوند بین صنایع کوچک و بزرگ در حال انجام است. بر اساس این مدل روابط بین بنگاههای تولیدی که در بخش های متفاوتی از زنجیره ارزش قرار دارند و اغلب مکمل فعالیت های همدیگر محسوب می شوند تقویت می شود. 

در رابطه با توسعه خوشه های کسب و کار تاکنون 423 خوشه کسب و کار در سطح کشور شناسایی شده است. 46 پروژه توسعه خوشه ای در دست اجرا و 58 پروژه توسعه خوشه ای خاتمه یافته است.

 بر اساس مطالعات زنجیره ارزش انجام شده در سالهای گذشته حلقه های مفقوده های خوشه های استانی شناسایی شدند که بر این مبنا بیش از 240 طرح تکمیل حلقه مفقوده در خوشه های شناسایی شده و جهت اخذ تسهیلات به صندوق کارآفرینی امید معرفی شده است اجرای پروژه‏های تکمیل این حلقه ها با هدف ارتقاً رقابت‏پذیری خوشه در کل زنجیره ارزش به اجرا در می‏آید و بر این اساس چنانچه کمبودی در حوزه های تأمین مواد اولیه، طراحی، تحقیق و توسعه ،فناوری و تولید، توسعه بازار،تآمین مالی و توسعه منابع انسانی وجود داشته باشد با اجرای این پروژه برطرف می گردد.

سوال11)آیا برنامه ای برای معرفی واحدهای فروشنده به متقاضیان دارید یا خیر؟ گاهی اوقات سازمان نظام مهندسی در زمینه اعطای موافقت اصولی اظهار نظر می کند آیا موافق این موضوع هستید یا خیر؟

جواب سوال 11 فروش محصولات:

این سازمان به عنوان سازمانی توسعه ای نمی تواند تصرفی در انتخاب مشتری برای واحدهای صنعتی داشته باشد. در این ارتباط سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران با انجام مطالعات بازار و شناسایی بازارهای هدف واحدهای صنعتی را برای توسعه فروش محصولات حمایت می کند. همچنین در جهت توسعه صادرات مطالعاتی در زمینه شناخت بازارهای خارجی صورت گرفته که از طریق شرکت های مدیریت صادرات در اختیار واحدهای صنعتی قرار داده شده است.

سوال 12)آیا زیرساختهای مورد نیاز شهرکهای صنعتی کاملاً مهیا است؟

زیرساختهای شهرکها و نواحی صنعتی کشور دارای وضعیت مناسبی  است علیرغم عدم اجرای ماده 158 برنامه پنجم توسعه توسط دستگاههای متولی اجرای زیرساخت های آب، برق، گاز، تلفن ثابت، راه دسترسی (وزرات نیرو، نفت، ارتباطات و فناوری اطلاعات و راه و شهرسازی) در شهرکها و نواحی صنعتی کشور می باشد ولی تا وضعیت ایده ال به دلیل عدم اجرای موضوع فوق توسط دستگاههای متولی اجرای زیرساختها فاصله دارد و همچنین در اغلب اوقات با توجه به پیگیری ها، جلسات و مکاتبات و اقدامات انجام شده در سطح سازمان صنایع کوچک و شرکت های شهرک های صنعتی استانی همکاری مناسبی در اکثر مواقع از طرف این دستگاهها به صورت نمی گیرد و علت آن را عدم تخصیص منابع مالی از ماده مذکور به آن دستگاهها اعلام می نمایند که طبق برآورد انجام شده برای تکمیل فقط زیرساخت های آب، برق، گاز، تلفن ثابت و راه دسترسی که از مهم ترین زیرساخت های مورد نیاز برای یک فعالیت تولیدی توسط واحدهای صنعتی در شهرک ها و نواحی صنعتی کشور می باشد نیاز به 48.397.794 میلیون ریال اعتبار می باشد و همچنین برای تکمیل کلیه پروژه های عمرانی (شهرک سازی) شهرکها و نواحی صنعتی کشور نیاز به 144.110.611 میلیون ریال تخصیص بودجه می باشد که جداول این اعتبارات به تفکیک استان به پیوست می باشد که به طور مثال بودجه برقرسانی 20.122.409 میلیون ریالی برای تامین کسری برق 18598 مگاواتی  شهرکها و نواحی صنعتی کشور می باشد  و یا بودجه گازرسانی9.565.530 میلیون ریالی برای تکمیل گازرسانی به شهرکها و نواحی صنعتی گازدار و اجرای پروژه های گازرسانی برای 256 شهرک و ناحیه صنعتی در حال بهره برداری بدون گاز می باشد و همچنین برای آبدار نمودن شهرکها و نواحی صنعتی کشور بودجه 1.992.623 میلیون ریالی با توجه به کسری 28697 لیتر بر ثانیه آب در شهرکها و نواحی صنعتی کشور می باشد و بودجه تامین تلفن ثابت به مبلغ 3.342.528 میلیون ریال برای تامین تلفن ثابت برای 181 شهرک و ناحیه صنعتی دارای زمین ولی فاقد تلفن و همچنین تکمیل زیرساخت تلفن ثابت شهرکها و نواحی صنعتی دارای تلفن ثابت می باشد علی ایحال علیرغم این عدم همکاری ها توسط دستگاههای متولی اجرای زیرساخت ها، در سال 1393 عملکرد این زیرساخت ها توسط سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران و همچنین عملکرد تجمعی به شرح ذیل می باشد:

·        میزان برق تأمین شده :   443 مگاوات (عملکرد در سال 1393)

·        میزان برق تامین شده :   6878 مگاوات (عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        تعدا شهرکها و نواحی صنعتی برقدار شده:  33 شهرک و ناحیه صنعتی (عملکرد در سال 1393)

·        تعدا شهرکها و نواحی صنعتی برقدار شده: 787 شهرک و ناحیه صنعتی(عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        میزان آب تامین شده :   729 لیتر بر ثانیه (عملکرد در سال 1393)

·        میزان آب تامین شده :   13173 لیتر بر ثانیه (عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        تعداد شهرک و ناحیه صنعتی دارای آب شده :  58 شهرک و ناحیه صنعتی (عملکرد در سال 1393)

·        تعداد شهرک و ناحیه صنعتی دارای آب شده : 725 شهرک و ناحیه صنعتی (عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی تلفن دار شده:    70 شهرک و ناحیه صنعتی (عملکرد در سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی تلفن دار شده: 650 شهرک و ناحیه صنعتی(عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی فیبر نوری دار شده : 21 شهرک و ناحیه صنعتی(عملکرد در سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی فیبرنوری دارشده :251 شهرک و ناحیه صنعتی(عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی گاز دار شده :  43 شهرک وناحیه صنعتی(عملکرد در سال 1393)

·        تعداد شهرکها و نواحی صنعتی گاز دار شده :  496 شهرک وناحیه صنعتی (عملکرد از ابتدا تا پایان سال 1393)

  سوال13)  به عقیده برخی کارشناسان مکان یابی غیر اصولی در شهرک صنعتی باعث شده تا هزینه تولید بسیار بالا رفته باشد نظر شما بزرگوار چیست؟ (فاصله برخی از شهرکها از یکدیگر و دیر رسیدن قطعه برای تولید نهایی و هزینه حمل و نقل)

پاسخ : مکان یابی شهرک ها و نواحی صنعتی غیر اصولی صورت نگرفته است . زیرا نگرش حاکم بر مکان گزینی شهرک‌ها و نواحی صنعتی، نگرش سیستمی است. به این معنا که تمامی عوامل مهم و تاثیرگذار همچون مسایل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، جغرافیایی، زیست‌محیطی، سیاسی و... در عرصه شهرستان که محدوده مطالعاتی را تشکیل می‌دهد، بررسی می‌شود و در گام بعدی تعاملات بین آنها که فضای شهرستان را ترسیم می‌‌کند شناسایی می‌شود و به دنبال آن، پیش‌بینی‌های لازم صورت می‌گیرد. در صورتی که ضرورت ایجاد یک شهرک یا ناحیه صنعتی به اثبات برسد مرحله مطالعات مکان‌یابی آغاز می گردد. از آنجایی که صنعت به عنوان یک پدیده اقتصادی، مکانی را برای استقرار طلب می‌کند که حداکثر سود و حداقل هزینه تولید را به بار آورد بنابراین قانونمندی‌های خاصی پیرامون مکان‌یابی صنعتی ظهور می‌کند که در نهایت آن را به سمت مجتمع‌های زیستی و به ویژه شهرها سوق می‌دهد. پیش‌نیازهای فعالیت صنعتی، نظیر شبکه حمل‌ونقل، ارزی، آب، خدمات مالی و بانکی، بازار نیروی کار، بازار فروش و نظایر آنکه معمولا در مجتمع‌های زیستی به منظور تامین نیازهای جمعیت ساکن وجود دارد، صنعت را به سمت خود جذب می‌کند.از طرف دیگر، استقرار واحدهای صنعتی در محدوده کارکردی و حوزه عملکردی تاسیسات و تجهیزات شهری نباید به قیمت ایجاد و بروز مشکلات عدیده برای زندگی شهری خودنمایی کند.حاصل این نگرش و این طرز تفکر در مکان‌یابی، مبتنی بر اصول توسعه پایدار بوده که هم‌اکنون در کل کشورهای جهان، اصلی پذیرفته شده است.

سوال 14) آیا انتخاب مناطق محروم برای اینگونه شهرک ها مناسب بوده با توجه با اینکه این مناطق معمولا زیر ساخت های درستی ندارند؟

نظر به اینکه سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، سازمان توسعه ای است لذا یکی از مهمترین رسالتهای متصوره، ایجاد شهرک و ناحیه صنعتی در مناطق محروم با رویکرد محرومیت زدایی از مناطق می باشد. وفق قانون اصلاح تبصره (5) بند (الف) ماده (3) قانون اجرای سیاستهای کلی اصل (44) قانون اساسی و الحاق دو تبصره به آن ، در مناطقی که متقاضی غیر دولتی برای احداث شهرک یا ناحیه صنعتی وجود ندارد واحدهای تابعه استانی وظیفه ایجاد ، خدمات رسانی و تامین زیر ساخت را بر عهده دارند.

سوال 15): دیدگاه و نگرش حاکم بر مکانیابی و ایجاد شهرکهای صنعتی چیست؟

نگرش حاکم بر مکان گزینی شهرک‌ها و نواحی صنعتی، نگرش سیستمی است. به این معنا که تمامی عوامل مهم و تاثیرگذار همچون مسایل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، جغرافیایی، زیست‌محیطی، سیاسی و... در عرصه شهرستان که محدوده مطالعاتی را تشکیل می‌دهد، بررسی می‌شود و در گام بعدی تعاملات بین آنها که فضای شهرستان را ترسیم می‌‌کند شناسایی می‌شود و به دنبال آن، پیش‌بینی‌های لازم صورت می‌گیرد. در صورتی که ضرورت ایجاد یک شهرک یا ناحیه صنعتی به اثبات برسد مرحله مطالعات مکان‌یابی آغاز می گردد. از آنجایی که صنعت به عنوان یک پدیده اقتصادی، مکانی را برای استقرار طلب می‌کند که حداکثر سود و حداقل هزینه تولید را به بار آورد بنابراین قانونمندی‌های خاصی پیرامون مکان‌یابی صنعتی ظهور می‌کند که در نهایت آن را به سمت مجتمع‌های زیستی و به ویژه شهرها سوق می‌دهد. پیش‌نیازهای فعالیت صنعتی، نظیر شبکه حمل‌ونقل، ارزی، آب، خدمات مالی و بانکی، بازار نیروی کار، بازار فروش و نظایر آنکه معمولا در مجتمع‌های زیستی به منظور تامین نیازهای جمعیت ساکن وجود دارد، صنعت را به سمت خود جذب می‌کند.از طرف دیگر، استقرار واحدهای صنعتی در محدوده کارکردی و حوزه عملکردی تاسیسات و تجهیزات شهری نباید به قیمت ایجاد و بروز مشکلات عدیده برای زندگی شهری خودنمایی کند.حاصل این نگرش و این طرز تفکر در مکان‌یابی، مبتنی بر اصول توسعه پایدار بوده که هم‌اکنون در کل کشورهای جهان، اصلی پذیرفته شده است.

سوال  16) بطور کلی هم اکنون چند شهرک صنعتی در کشور درحال بهره برداری است؟

از تعداد کل  941 شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در سراسر کشور، هم اکنون تعداد 754 شهرک و ناحیه صنعتی در حال بهره برداری می باشد. البته لازم به ذکر است که منظور از عبارت  بهره برداری، تکمیل امکانات زیر بنایی و آمادگی جهت واگذاری زمین صنعتی به متقاضیان می باشد.

سوال 17) توسعه شهرکها و نواحی صنعتی چگونه صورت می گیرد؟

 توسه شهرکها و نواحی صنعتی براساس موارد زیر انجام می گردند:   الف) در صورت تکمیل ظرفیت   اراضی شهرک یا ناحیه صنعتی        ب) در صورت وجود قابلیت در اراضی اطراف شهرک یا ناحیه صنعتی       ج)در صورت امکان تامین زیر ساختها در فاز توسعه         د) در صورت وجود تقاضای موثر جهت استقرار در شهرکها و نواحی صنعتی