چطور در سفر سلامت بمانیم

با توجه به نزدیک شدن فصل تابستانی و فصل سفرهای تفریحی در بیشتر کشورها بخصوص کشورهای ساحلی مسافران در معرض بسیاری از بیماری ها قرار می گیرند. این مشکل باعث شده تا بسیاری از مسافران تابستانی نتوانند از تعطیلات خود به نحو احسن استفاده کنند.

به همین دلیل دکتر روای شانکار Dr. Ravi, Shankar سعی کرده توصیه هایی برای بهداشت و سلامتی در سفرهای تابستانی را به مسافران این فصل داشته باشد تا اینکه یک سفر تابستانی خوب را برای خودمان تدارک ببینیم و از تعطیلات تابستانی خود در کنار خانواده لذت ببریم.

شاید گرمای تابستان در کنار سواحل بسیار لذت بخش باشد، اما این گرمای دلچسب می تواند گاهی خطرات بسیاری را به همراه داشته باشد یا اینکه در شهری کوهپایه ای از خنکای هوای این منطقه لذت ببریم اما هر کردام از این آب و هواها خطراتی برای سلامتی ما به همراه دارد که بهتر است این خطرات را جدی بگیریم و با رعایت کردن مواردی بسیار ساده و پیش و پا افتاده از این گرمای دلچسب واقعا لذت برد نه اینکه روی تخت بیمارستان از بدی این فصل و مشکلاتش سخن گفت.

البته شاید تعدادی از موارد یاد شده در برخی از سفرهای قرن بیست و یکمی کاربرد نداشته باشد به عنوان مثال سفرهای امروزی با هواپیما و اقامت در هتل های 5 ستاره از این قوانین مستثنی هستند، این در حالی است که به اعتقاد برخی از کارشناسان صنعت گردشگری و توریستی معنی و مفهوم سفر کردن در بسیاری از کشورها تغییر کرده بطوری که بسیاری از مسافران از خانه خود و استفاده از خطوط هواپیمایی به هتلی 5 ستاره عزیمت می کنند و از  امکانات فوق پیشرفته آن هتل استفاده می کنند که این معنی سفر نیست. بلکه ماجرا جویی های هنگام سفر است که باعث شادابی و تقویت روحیه انسان می شود . به همین دلیل این گونه قوانین بیشتر برای کمپ ها و سفرهایی غیر از تورهای سیاحتی امروزی بکار خواهند آمد.

به هرحال تغییرات آب و هوایی یا درجه حرارت هوا عامل اصلی بسیاری از مسافرت ها خواهد بود و هستند. بسیاری از افراد ، ترجیح می دهند تابستان خود را در مناطق خنک تر بگذرانند و برخی دیگر ترجیح می کند از گرمای هوا استفاده کنند و تنی به آب بزنند اما اصلی ترین موضوع در این سفرها سلامتی انسان خواهد بود.

بهداشت سفر با اتوبوس

اتوبوس یکی از اصلی ترین وسایل نقلیه برای مسافران تابستانی در برخی از کشورهاست. اما مسافرت با این وسیله نقلیه با توجه به کیفیت و امکانات آنها در تابستان ممکن است کمی ناراحت کننده باشد. حتما مقداری آب خنک و پاکیزه همراه داشته باشید و در صورت امکان مقداری غذای غیر قابل فساد یا حاضری نیز همراه داشته باشید.

اما بزرگترین مشکل یا اساسی ترین مشکل به خصوص برای بانوان نبودن لوازم و وسایل بهداشتی مناسب دستشویی (توالت) خواهد بود که همین مشکل بظاهر کوچک توان ایجاد مشکلاتی اساسی را دارد. بسیاری از بانوان برای غلبه بر این مشکل از نوشیدن مایعات و آب خودداری می کنند تا شاید بتوانند این مشکل را به حداقل خود کاهش دهند اما غافل از اینکه با این کار ضربه بسیار مهمی به بدن خود وارد می کنند.

با توجه به تعریق و از دست دادن آب بدن بر اثر گرمای تابستان کمبود آب می توانند مشکلاتی چون سنگ کلیه یا از هوش رفتن را برای آنها به ارمغان بیاورد. از مشکل کمبود آب که بگذریم آویزان بودن پاها هنگام مسافرات با اتوبوس برای ساعت ها، خود نیز باعث جمع شدن خون در پا خواهد شد که شما باید این مشکل با قدم زدن هنگام ایستان اتوبوس برطرف کنید و در صورت امکان کمی پاهای خود را دراز کنید و جریان خون را در پاهای خود طبیعی نگهدارید.

خوردن یا نوشیدن در طول سفر

هنگام سفر و در طول مسیر بسیار مراقب چیزی که می خورید باشید. بهترین روش دوری از خوردن غذاهای رستوران های کنار جاده و ساندویچ هاست. شرایط پخت و نگهداری اینگونه غذاها به روشی است که با توجه به درجه حرارت بالای روزهای تابستان به سرعت روبه فساد خواهند بود و مدت زمان کوتاهی قابل استفاده اند این درجه حرارت بالا باکتری های مضرر موجود در این مواد را فعالتر کرده و سرعت فساد مواد را افزایش می دهد. به عقیده متخصصین بهداشتی بهترین و سالمترین راه، استفاده از غذاهای حاضری مثل نان و پنیر به همراه گوجه یا هندوانه و امثال این غذاهاست به گفته این کارشناسان بهتر است از غذاهای چرب و پختنی دوری کنید.

عاملی نگران کننده دیگری که تابستان باعث آسیب به کیفیت غذاها و آشامیدنی ها  می شود، خاک و ذرات معلق در هواست. به دلیل درجه حرارت بالا در تابستان بسیاری از آب های سطحی و رودخانه های فصلی خشک می شوند و گردو غبار و یا اینکه میکروب های موجود در بستر خشک آنها با هر بادی در هوا پراکنده می شود به همین دلیل بیشتر آلودگی ها شیوع خواهد داشت و باعث بیماری های همگیری در منطقه می شوند.

اگر قصد استفاده از آب رودخانه یا چشمه ها را دارید به یاد داشته باشید که حتما آن را به مدت 15 دقیقه بجوشانید جوشاندن آب به مدت 15 دقیقه بسیاری از میکروب ها را از بین خواهد برد به گونه ای که پس از خنک شدن آن شما آبی کاملا بهداشتی و سالم دارید، پس از خنک شدن آب را در یک بطری بهداشتی و تمیز نگهداری کنید تا دوباره آلوده نشود. البته استفاده از قرص های تصفیه آب که امروزه در تمام داروخانه های سطح شهرها در دسترس است نیز کارآمد خواهد بود.

از سوی دیگر میوه های تازه و سبزیجات یکی از مهترین عوامل انتقال بیماری های انگلی هستند. بنابراین، بهترین روش برای سالم ماندن شستن آنها قبل از مصرف خواهد بود. همانطور که می دانیم باغداران برای آبیاری مزارع خود از آب های روان و رودخانه  استفاده می کنند که بسیاری از آنها روباز هستند و در معرض انواع آلودگی های انگلی. بنابراین این نوع بیماری ها بسادگی از طریق آب به میوه ها و سبزیجات منتقل می شود و در صورت عدم ضد عفونی کردن آنها به بدن انسان وارد خواهد شد.

سالادها در سفرهای تابستانی نقشی اساسی دارد و خوراکی های خوشمزه ای نیز هستند. که البته این نقش پررنگ در بروز بیماری ها نیز بسیار قوی و پررنگ خواهد بود. بهترین روش برای داشتن یک سالاد سالم و بدون میکروب شستن و ضدعفونی کردن مواد اولیه این سالاد (سبزیجات) خواهد بود. اما به یادداشته باشید که پس از پایان شستشو و ضدعفونی کردن حتما یکبار دیگر این مواد را با آب بهداشتی یا آشامیدنی دوباره آبکشی کنید.

مراقب انواع گوشت باشید

غذاهای گوشتی یا غیر گیاهی می توانند خطراتی به مراتب بدتر از سبزیجات برای شما به همراه داشته باشد. همگی به کباب کردن انواع فراورده های گوشتی علاقمندیم و از لذت باربیکیو کردن مطلع هستیم. بنابراین بیشتر مسافرها مشغول کباب کردن گوشت مرغ، گوسفند و یا فرآورده های گوشتی هستند، که بسیار هم لذت بخش خواهد بود اما این لذت می توانند به بیماری و ناراحتی های بسیار دردناکی منتهی شود.

فقط در صورتی از گوشت و محصولات گوشتی استفاده کنید که از سلامت آنها باخبر باشید. به هیچ عنوان از گوشت مرغ یا گوسفند که به صورت سنتی ذبح شده اند استفاده نکنید . اگر به گوشت بهداشتی دسترسی نداشتید در قدم اول از خیر خوردن آن بگذرید، اما اگر چاره ای نبود بهترین راه آبپز کردن آن همراه با سبزیجات خواهد بود و از کباب کردن آن بپرهیزید چون اگر میکروبی در گوشت باشد با کباب کردن از بین نخواهد رفت .

همگی می دانیم که گوشت تازه برای پختن کامل تقریبا بین 1.5 تا دوساعت زمان نیاز دارد، همین امر بسیاری از میکروب ها و یا انگل های احتمالی موجود در گوشت را از بین خواهد برد. هنگام این گونه سفرها سعی کنید با دوغ آشتی کنید و برای نوشیدنی از دوغ بدون نمک استفاده کنید و یک بطری دوغ را سر سفره داشته باشید. طبق نظر کارشناسان بهداشتی و تغذیه دوغ حاوی برخی باکتری ها است که همانند مواد ضدعفونی کننده در بدن ما عمل می کنند و از آن مراقبت خواهند کرد این باکتری ها ی مفید میکروب های مضر احتمالی موجود در غذا را ضعیف کرده و باعث جلوگیری از آسیب رساندن به بدن ما و از بیماری های سخت عفونی احتمالی جلوگیری خواهد کرد.

بدن خود را خنک نگهدارید

نوع پوشش و لباس ما مهترین نقش را در تنظیم درجه حرارت بدن ما را برعهده دارد بهترین گزینه به پیشنهاد ما پوشیدن و استفاده از لباس هایی با رنگ روشن و مواد اولیه طبیعی مثل کتان خواهد بود . از لباس با الیاف پلاستیکی بخصوص برای لباس زیر جدا خودداری کنید چون حتما دچار مشکلات پوستی خواهید شد .

 که ساده ترین آن ها عرق سوز شدن پوست خواهد بود. اما مهتمرین وسیله برای سفرهای تابستانی کلاه لبه دار با رنگ روشن است . از آنجایی که بیشرین نقطه تبادل انرژی (از دست دادن یا دریافت ) گرمایی سر انسان است، پس پوشاندن این عضو بدن و جلوگیری از تابش مستقیم خورشید روی آن مانع از دریافت انرژی گرمایی اضافه به بدن خواهد شد. بنابراین تا آنجا که امکان دارد در سایه باشید و از تابش مستقیم نور خورشید روی بدن و پوست خود دوری کنید، با توجه به تحقیقات گسترده پزشکی ثابت شده که تابش مستقیم نور خورشید به مدت طولانی و گرمای تابستان صدمات شدیدی به پوست انسان می زدن همچنین این امر باعث از دست دادن مقدار زیادی آب بدن خواهد شد ، کم آبی و گرما زدگی در تابستان می توانند بسیار خطرساز باشد.

استفاده از کرم های تایید شده ضد آفتاب به شدت توسط این متخصصان توصیه شده و این موضوع به سلامت پوست شما بسیار کمک خواهد کرد. به توصیه پزشکان و متخصصان پوست استفاده از کرم های ضد آفتاب با حداقل 30 SPF کمترین خدمتی است که شما می توانید برای پوستتان انجام دهید. اما در تابستان توجه زیادی به قلب دومتان داشته باشید که این عضو نیاز به مراقبت های بیشتری خواهد داشت. پاها آسیب پذیرترین عضو بدن در هنگام تابستان هستند. استفاده از کفش های مناسب در سفر و رعایت بهداشت فردی مهمترین توصیه پزشکان برای پاهاست. همانطور که بارها و بارها گفته شده استفاده از کفش های نامناسب باعث ناراحتی های بسیار ناراحت کننده مثل قارچ های پوستی برای پاها خواهد شد.

استفاده از کفش های راحتی یا تابستانی و کفش های کتانی بهتر ین انتخاب شما در هنگام سفرهای تابستانی خواهد بود، همچنین پزشکان و متنخصصان پوست معتقدند که در فصل تابستان حداقل باید روزی دوبار پاهای خود را با آب و صابون شستشو دهید و خوب خشک کنید تا از تجمع باکتری ها و یا قارچ ها بین انگشتان پا جلوگیری کرد از سوی دیگر این متخصصان می گویند خنک نگهداشتن پاها یعنی خنک ماندن کل بدن بنابراین در تنظیم درجه حرارت بدن خود با استفاده از کفش مناسب کوشا باشید.

 استفاده از عینک های آفتابی نیز توسط پزشکان توصیه شده البته از عینکی استفاده کنید که چشم را به طور کامل بپوشاند و زیاد به زیبایی آن توجه نکنید چون بهداشت و سلامتی چشم شما بسیار واجب تر از زیبایی آن خواهد بود. سعی کنید هرگز از عینک های  بی کیفیت یا پلاستیکی استفاده نکنید که بیشتر به چشم خود آسیب می رسانید تا اینکه کمک سلامتی آن کنید.

سطح آب بدن را با نوشیدن مقدار کافی آب بالا نگهدارید. با توجه به حرارت و گرمای تابستان بدن انسان به طور اتوماتیک جهت تنظیم درجه حرارت خود با تعریف درجه حرارت داخلی خود را تنظیم می کنند. بنابراین بیشترین افت سطح آب بدن این زمان اتفاق  می افتد. بهترین راه برای جبران آن نوشیدن مقدار کافی آب سالم و آشامیدنی خواهد بود البته با تعریق میزان زیادی از املاح مفید بدن نیز دفع می شود . پس خوردن کمی نمک نیز مفید خواهد بود.

برخی از بیماری های تابستانی

بیماری های گوارشی مثل اسهال، تب های ویروسی، ناراحتی های پوستی ، گرما زدگی و مسمومیت غذایی از شایع ترین نوع بیماری های تابستانی است. البته بیماری های عفونی دستگاه گوارش و اسهال در بین آنها اولین مقام را به خود اختصاص داده به همین دلیل سعی کنید همیشه یک یا دوبسته پودر ORS را در جعبه کمک های اولیه خود داشته باشید.

پس از بیماری های عفونی در تابستان بیماری های پوستی در جایگاه دوم ایستاده که با توجه به تعریق بیش از حد بدن در این فصل بسیار هم شایع است. بنابراین بسیاری از مناطق ساحلی که عمدتا مقصد بسیاری از گردشگران نیز هستند با توجه به درجه حرارت و رطوبت بالای آنها محل بسیار مناسبی برای ابتلا به اینگونه بیماری ها خواهد بود.

از مهمترین  این بیماری ها می توان از  ناراحتی های پوستی بین انگشتان پا و یا زیر بغل نام برد که البته اینگونه مشکلات در بانوان به دلیل فیزیک بدنشان بیشتر خود نمایی خواهد کرد. پس این گروه از گردشگران باید بیشتر مراقب بهداشت فردی خود باشند.

طبق نظر پزشکان ، رعایت بهداشت فردی و استحمام حداقل روزی دوبار بهترین راه مبارزه با اینگونه بیماری ها خواهد بود. این متخصصان می گویند پس از هر بار استحمام یا شستشو باید بدن را با یک حوله نخی خوب خشک کنید تا رطوبت در بین انگشتان و دیگر نقاط بدن که بطور مستقیم در معرض هوا نیستند باقی نماند .

اما گرمازدگی که آشناترین بیماری فصل تابستان است در اثر از دست دادن میزان زیادی آب بدن به وجود می آید و عامل اصلی آن قرار گرفتن بیش از حد زیر نوری شدید آفتاب و گرمای تابستان خواهد بود که مهمترین نشان های آن را می توان بی حالی، تب و اسهال نام برد .

دکتر راوی شانکار معتقد است که رعایت کردن همین دستورالعمل های بسیار ساده و پیش پا افتاده می تواند سفری خوب و با خاطرات بسیار شیرینی را برای شما فراهم کند و سلامتی شما در هنگام سفر را تضمین خواهد کرد.

Dr. Rvi Shankar

Health time. Jun 2011

عماد عزتی