تعامل و همکاری غیرقابل انکار است/ کلی‌گویی در این زمینه چاره کار نیست

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مطرح کرد:

عماد عزتی

استفاده از ظرفیت‌های مختلف دنیای صفر و یکی در عصر ارتباطات باعث شده تا رسانه‌ها نیز دستخوش تحولاتی غیرقابل انکار شده و به قول معروف از شیوه‌های سنتی خبررسانی فاصله قابل توجهی‌ گرفته باشند به صورتی که امروز وقتی صحبت از رسانه می‌کنیم، قطعا شیوه‌های سنتی آن مد نظر نیست؛ بلکه قرار است در فضایی بی‌انتها با امکاناتی نا محدود سخن بگوییم.

شیوه‌ای که  اگرچه امروز می‌توانند امتیازی در اختیار فعالان عرصه رسانه‌ها برای جذب بیشتر مخاطبان باشد، اما نیازمند برنامه‌ریزی و تدوین نقشه راهی منطقی برای استفاده حداکثری از امتیازات و کاهش هرچه بیشتری مشکلاتش خواهد بود.

این درحالی است که ایران علی‌رغم تعداد کاربران بالای فضای مجازی و پوشش مناسب اینترنت در سراسر کشور همواره در این فضا بخصوص رسانه‌های نوین دیجیتالی مثل آی پی تی وی‌ها درگیر موازی‌کاری‌ و مشکلاتی است که امتیازات اقتصادی، فرهنگی و ... این عرصه نوین رسانه‌ای را کمرنگ کرده و به حاشیه رانده است.

با فضایی چند بعدی روبرو هستیم

جمشید جعفرپور، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره شرایط فعلی آی پی تی وی‌ها به ... گفت: اهمیت و همچنین جایگاه رسانه‌های نوین در عصر ارتباطات برهیچ کس پوشیده نیست و مسئولان هم در این زمینه برای ارتقاء سطوح مختلف این شیوه نوین ارتباطی علاوه بر تامین زیرساخت‌های مشغول تعیین سیاست‌های کلان و مدیریت آن هستند، به همین دلیل از آنجا که با موضوعی چند بعدی مواجه هستیم، بحث تقسیم کار و تعیین نحوه نظارت نهادهای مسئول در این زمینه مدت‌هاست در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شده است.

جعفرپور در ادامه با اشاره به جلسات متعددی که در کارگروه رسانه کمیسیون فرهنگی مجلس انجام شده افزود: هنگام بررسی چگونگی تقسیم کار نهادها در این فضا، نظرات مختلفی مطرح شده که اغلب دارای استدلال‌ها و مستنداتی قابل توجه است، از این رو لازم است کاملا با حوصله و منطقی درباره آنها بحث و بررسی صورت گیرد. به این دلیل که اگر بخواهیم با عجله در این عرصه وارد شده و سیاست‌گذاری کنیم، قطعا در آینده نه چندان دور با چالشی بزرگتری غیر از موازی‌کاری مواجه خواهیم شد.

وی با تاکید براینکه جهت سیاست‌گذاری در عرصه ارتباطات نوین بخصوص موضوع آی پی‌ تی‌ وی‌ها لازم است ابتدا مرز بندی دقیقی میان نهادهای درگیر صورت پذیرد تصریح کرد: هرکدام از نمایندگان و مسئولان نهادهای درگیر، براساس برداشت‌ها و تعریفی که از این فضا دارند، نگاه خاص خود را برای آینده استفاده از فضای نوین رسانه‌ای مطرح می‌کنند، اما از آنجا که سه نهاد مرتبط یعنی سازمان صدا و سیما، وزارت ICT و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درگیر موضوع هستند؛ می‌بایست براساس قانون و درنظر گرفتن سهم مسئولیت‌ها، مرزبندی مشخصی میان این دستگاه‌ها صورت پذیرد.

این نماینده مجلس در ادامه به خبرنگار ما گفت: در کمیسیون اجماع کامل وجود دارد که مسایل مربوط به سخت‌افزار و  توسعه چنین امکاناتی در کنار زیرساخت‌های لازم برای حضور منطقی آی پی تی وی‌ها یا هر رسانه دیگر با ویژگی‌های مشابه، مربوط به وزارت ICT است و هیچ جای بحثی برای چگونگی حضور این وزارتخانه در کلان موضوع وجود ندارد، اما آنچه اکنون محل بحث و گفت‌وگو قرار گرفته چگونگی همکاری رسانه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این فضا است.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: درنگاه اول براساس قانون موضوع صوت، تصویر، رادیو و تلویزیون انحصارا در اختیار سازمان صدا و سیما قرار گرفته؛ ولی همانطورکه قبلا اشاره شد فضایی که درباره آن سخن می‌گوییم، تک بعدی نیست که بخواهیم همچون گذشته همه کارها را انحصاری انجام دهیم. از این رو تاکید نمایندگان براین است که بتوانیم براساس متن قانون به شیوه‌ای تعامل میان نهادهای درگیر ایجاد کنیم که منافع ملی حفظ شود.

وی معتقد است از آنجایی که متولی مباحث فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و این فضای نوین رسانه‌ای هم بخش قابل توجهی کارکردهای فرهنگی را به خود دیده، می‌بایست میان سازمان و صدا و سیما و همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری جدی، دقیق، اصولی و منطقی ایجاد شود تا علاوه بر اجرای دقیق قانون اساسی کشور فضای کلی ایران برای استفاده بهینه از این نوع رسانه‌های نوین آماده باشد.

جعفرپور در ادامه تصریح کرد: نکته‌ای که بسیاری از نمایندگان برای تقسیم بندی کار میان دو نهاد یاد شده درباره آن تامل داشتند، موضوع تولید محتواهای مورد نظر در این نوع رسانه‌ها بود. نکته‌ای که هرگز نباید مشمول دیدگاه‌های شخصی یا ارگانی شود، بلکه می‌طلبید براساس منافع ملی و همچنین فرمایشات مقام معظم رهبری تصمیم‌گیری انجام شود. به این دلیل که ما مستندات و دیدگاه‌های مقام معظم رهبری را مشخصا در این زمینه داریم.

نماینده مردم خنج، لارستان و گراش تاکید کرد: از این رو جهت تعیین تکلیف و مشخص شدن مسیر اصلی تصمیم‌گیری در آینده طی یک ماده قانونی کمیسیون مصوب کرد، مساله صوت و تصویر فراگیر انحصاری به صدا و سیما سپرده شود، اما مصوبه کمیسیون لازم است در صحنه علنی مجلس نیز مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. از سوی دیگر کمیسیون تصمیم‌گرفته به جای اینکه در قانون کلی‌گویی داشته باشد موارد رامشخصا مورد بررسی قرار دهد تا بخش بخش مصوبه‌های آتی در این زمینه براساس اصول اجرایی، علمی، عملی و منافع ملی کشورمان صورت پذیرد.

 به گفته این نماینده مجلس، اثرگذاری رسانه‌های نوین فعلی در کلان جوامع مختلف به‌گونه‌ای است که نباید هرگز دچار کلی‌گویی در زمینه قوانین مربوطه باشیم، چون کلی‌گویی مشکلاتی را در آینده به جامعه تحمیل می‌کند که هزینه‌ای به مراتب سنگین خواهد داشت. پس هرچه بیشتر امروز سختگیری و دقت عمل داشته باشیم در آینده بهره بالاتری از امتیازات این رسانه‌ها در راستای منافع ملی و ارتقاء فرهنگ کشورمان خواهیم داشت.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس به خبرنگار ما گفت: برهمین اساس یک پیشنهاد داریم که در آن موضوع صدور مجوزهای مورد نیاز راه‌اندازی‌ آی پی تی وی‌ها را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بسپاریم. درست همانطور که سایر رسانه‌ها مثل روزنامه‌ها، سایت‌های خبری و ... از طریق این نهاد مجوز دریافت می‌کنند؛ اما صداوسیما با توجه به آن نکاتی که مقام معظم رهبری فرموده‌اند، چارچوب‌ها و شاخص‌های مورد نیاز دریافت مجوز از وزارت ارشاد را تعیین کند.

وی تاکید کرد: به این ترتیب ضمن اینکه زمینه همکاری دو نهاد مرتبط را در فضایی کاملا شفاف و بدون حاشیه زیر سایه قانون اساسی کشورمان مهیا کرده‌ایم؛ همزمان  توانسته‌ایم هر یک از نهادهای یاد شده را  متناسب با تخصصی که دارند  درباره مدیریت فضای نوین رسانه‌ای موجود درگیر و دخیل کنیم تا بهره حداکثری در جامعه داشته باشیم.

نهادی مستقل برای رگولاتوری مورد نیاز است

جعفر‌پور درباره بحث نظارت و تطبیق محتوای تولید شده این رسانه‌ها با قانون به ... گفت: کمیسیون به این نتیجه رسیده که تقسیم بندی قبلی اگرچه کارآمد و تعیین کننده همکاری منطقی میان نهادهای درگیر این موضوع است؛ اما وقتی صحبت از نظارت و کنترل محتوای تولید شده می‌کنیم نمی‌توانیم به کارکردهای این شیوه تکیه کنیم؛ چون اتفاق نظر درباره محتوا وجود ندارد و دیدگاه‌ها کاملا متفاوت است. بنابراین تاکید داریم رگولاتوری باید برعهده نهادی مشخص و مستقل باشد.

این نماینده مجلس معتقد است، بهترین مرجع رگولاتوری در امر محتوای تولید شده در آی پی‌تی وی‌ها یا رسانه‌های مشابه  صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است به این دلیل که تجهیزات، دانش، توانمندی و اشراف کامل به خطوط قرمز در این نهاد وجود دارد و می‌تواند رصد دقیق و کاملی از تمامی جهات بر رسانه‌های مورد نظر داشته باشد، هرچند یقین داریم همفکری وزارت ارشاد با مدیران صدا و سیما در این امر کارگشا بوده و زمینه‌ای مساعد ایجاد می‌کند.

وی تصریح کرد، هم اکنون براساس موارد مطرح شده کمیسیون مشغول رایزنی و بررسی‌های نهایی است تا با رسیدن به یک جمع‌بندی دقیق و اصولی موضوع تکمیلی و نهایی را تقدیم هیات رئیسه مجلس جهت بررسی در صحن علنی کند.

جعفرپور بدون اینکه اشاره‌ای به زمان بررسی موضوع یاد شده در صحن علنی مجلس داشته باشد به خبرنگار ما گفت: فکر کنم اگر در این فضا با رعایت نکات یاد شده وارد شویم، امکان جمع‌بندی منطقی در صحن علنی مجلس و تصویب قانون مناسب فضای رسانه‌های دیجیتالی وجود داشته باشد؛ به همین دلیل نمی‌توان گفت دقیقا چه زمانی موضوع براساس دستور هیات رئیسه در نوبت بررسی در صحن علنی قرار خواهد گرفت.

این نماینده مجلس تاکید کرد: البته نکته‌ای که اعضای کمیسیون فرهنگی بسیار به آن توجه دارند اهمیت زمان در اینباره است چون سرعت توسعه رسانه‌های اینچنینی در دهکده جهانی آنچنان بالاست که اگر ما بستر و شرایط مناسبی برای فعالیت‌ها رسانه‌های دیجیتالی داخلی نداشته باشیم، دشمنان و بدخواهان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از فرصت استفاده کرده و بهره‌برداری سوء از این امکانات به نفع خود داشته باشند. از این رو نمایندگان خود نیز زمان را درنظر دارند و در تلاشند با حداکثر سرعت بدون کوچکترین کاهش دقت تصمیم‌گیری کنند، به صورتی که دقت فدای سرعت نشود.