گردشگری داخلی در خطر

جایگاه سفرهای ارزان در گردشگری ایران از نگاه کسب و کار

اردشیر اروجی: گردشگری داخلی در خطر رکود

نویسنده : عماد عزتی

یکی یا دو سال پیش بود که با افزایش نرخ ارز بسیاری از فعالان و دست اندرکاران عرصه گردشگری با اعلام افزایش سفرهای داخلی کشور بسیار خرسند مشغول برنامه ریزی برای کنترل و مدیریت تقاضای بالای سفرهای داخلی گردشگران بخصوص در فصل های پرسفر مثل تعطیلات نوروز و تابستان بودند .

همه اخبار حکایت از رونق گردشگری داخلی داشت و در جای جای کشورمان ستادی برای مدیریت سفرهای داخلی شکل می گرفت اما امروز با توجه به افزایش هزینه خانوار آیا واقعا گردشگری داخلی ایران رونق گرفته  یا اینکه سفر با توجه به این موضوع کم کم در حال حذف شدن ازسبد خرید خانوار ایرانی است؟ اینها سئوالهایی است که کسب و کار به دنبال پاسخ آنها ست.

اول فرهنگ سازی بعد ارزان سازی

دکتر ایمانی خوشخو رئیس انجمن علمی گردشگری ایران ضمن تاکید بر توجه به سفرهای ارزان در راستای همگانی کردن سفر در کشورمان می گوید: سفرهای ارزان قیمت در کشورهای توسعه یافته ، به سفرهایی اطلاق می‌شود که با توجه به فصل رکود در مقصدهای گردشگری و تخفیفات گسترده در قیمت مراکز اقامتی، بلیت‌های وسایل حمل و نقل همراه حراجی‌های فصلی مراکز خرید صورت می گیرد.

ایمانی خوشخو با اشاره به گروه بندی اینگونه سفرها خارج از مرزهای کشورمان می گوید: بیشتر کشورهای توسعه یافته سفرهای ارزان را برای نوجوانان و دانشجویان درنظر گرفته اند ولی در ایران ما هنوز ترجمه درستی از گردشگری ارزان نداریم چون هنوز فرهنگ درست آن و زیرساخت های لازمه را در اختیار نداریم.

رئیس انجمن علمی گردشگری ایران با اشاره به فرهنگ بومی سفر در ایران می افزاید: خطوط هوایی ارزان قیمت ، کارت های اعتباری ، هاستل ها ، تخفیف های اقامتی همه و همه از راهکارهای ارزان سازی سفر برای گردشگران است اما فرهنگ سفر گردشگران ایرانی هنوز همانند سایر کشورها نیست و باید برای ارزان سازی سفر ابتدا به فرهنگ سازی آن نیز توجه کرد چون به قول معروف هنوز سفر در ذهن بسیاری از هموطنان ما یعنی اقامت در هتل 5 ستاره و لوکس.

خوشخو در باره بی برنامه بودن گردشگری ارزان در کشورمان نیز معتقد است ، مدت هاست این کلمه یعنی «سفرهای ارزان» سوژه ای برای رسانه ها و برخی مدیران و فعالان گردشگری بوده و علی رغم فقر فرهنگی در این زمینه برنامه هایی مثل سفرکارت یا ستاد تسهیلات سفر برای آن تدارک دیده شده است که حاصلی به جز هجوم به منابع موجود گردشگری کشور و آشفتگی در ایام پیک سفر مثل تعطیلات نوروز نداشته است حال آنکه اگر سازمان میراث فرهنگی و کلیه فعالان عرصه دولتی گردشگری ابتدا به فرهنگ سازی سفرهای ارزان اقدام و زیرساخت های آن را مهیا می کردند حاصل و نتیجه کار بسیار بالاتر و بیشتر از آنچه دیدیم ، بود.

ارزان سازی سفر نیاز امروز گردشگری ایران

اردشیر اروجی مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی با توجه به افزایش هزینه سفر برای گردشگران داخلی از کاهش میزان گردشگری داخلی می گوید و می افزاید: در شرایط اقتصادی به سر می‌بریم که درآمد سرانه مردم پائین است لذا مردم برای سفرکردن پس اندازی ندارند به همین دلیل با کاهش سفرهای داخلی مواجه هستیم بصورتی که خطر رکود نیز در آن احساس شده و راهکار این است که طرح سفرهای ارزان‌قیمت را به طور جدی مورد توجه قرار دهیم و البته اشکالات آن را برطرف کنیم.

اروجی ضمن تاکید بر توجه مدیران سازمان میراث فرهنگی بر زیرساخت های لازم سفرهای ارزان یادآور شد: یکی از راهکارها که متأسفانه از آن غفلت می‌شود موضوع کاهش هزینه هتل‌ها و سیستم‌های حمل و نقل در زمان‌های غیر پیک سفر است ، این کار باعث ایجاد اشتیاق سفر در ایام غیر پیک شده وبه کاهش تقاضای سفر در ایام  پیک نیز کمک می کند.

وی در این زمینه می افزاید: این موضوع غیر اقتصادی است که ما بخواهیم برای ایام پیک سفر هتل و جاده بسازیم چرا که فقط 2 ماه در سال از این هتل‌ها استفاده بهینه خواهد شد لذا بهترین راه همان مدیریت سفر است که باید از طریق سفرهای ارزان‌ قیمت اعمال شود تا در زمان‌های غیرپیک افراد کم‌تر برخوردار بتوانند به سفر بروند.

اروجی به سفرهای نوروزی اشاره کرد و می گوید: افزایش تقاضای سفر در ایام نوروز را نمی توان به پای برنامه ریزی مدیران و مسئولان سازمان میراث فرهنگی و ستاد تسهیلات سفر گذاشت و شاهد مثال آن آمار اعلام‌شده از سوی مرکز آمار ایران برای تابستان سال 90  است که بر اساس آن 85 درصد سفرهایی که مردم انجام داده‌اند خانوادگی بوده و این افراد در هتل‌ها مستقر نشدند یعنی در چرخه اقتصادی گردشگری قرار ندارند لذا به نظر می‌رسد باید هر چه سریع‌تر به این موضوع یعنی گردشگری داخلی رسیدگی شود چون در دیگر فصول شاهد کاهش تقاضای سفر شده ایم.