تولید سنتی زمینه‌ای برای صنعتی شدن

با توجه به اهمیت اشتغالزایی در اکثر کشورهای دهکده‌جهانی مسئولان بیشتر به دنبال استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد کسب و کارهای زودبازده هستند. این درحالی است که کارشناسان دراین زمینه معتقدند استفاده از امتیاز کارگاه‌های زودبازده می‌تواند نه تنها زمینه اشتغالزایی گسترده‌ای به متقاضیان کار هدیه دهد بلکه گردش اقتصادی و ارزش افزوده مناسبی را در این زمینه برای آن منطقه مهیا می‌کند.

این درحالی است که امروز کشورمان ایران چون نیازمند ایجاد فرصت‌های شغلی متعددی است می‌تواند با استفاده از این طرح‌های زودبازده البته به صورت علمی و کارشناسانه درزمینه تامین فرصت‌های شغلی مورد نیاز جوانان کشورمان بخصوص در برخی مناطق مثل اصفهان، خراسان رضوی و تهران اقدام کند تا علاوه با ایجاد ارزش افزوده مناسب چرخ اقتصادی قابل قبولی نیز در آن به وجود آورد که این بار سوژه کسب و کار زود بازده را  در شیرینی طعم نبات یافتیم.

جواد عزتی یکی از تولیدکنندگان نبات در اصفهان به خبرنگار ما گفت: با درنظر گرفتن روند روبه رشد گرایش مردم به نوشیدن چای می‌توان حدس زد که هر روز فرصت‌ کسب و کار بهتری در  زمینه تولید نبات ایجاد خواهد شد، بنابراین دور از ذهن نیست اگر بگوییم این کسب و کار نه تنها محدود به مرزهای کشورمان نیست بلکه می‌توان آن را ابعادی جهانی دید به صورتی که امروز آمریکا و سنگاپور نیز تولید کننده نبات به صورت صنعتی هستند و بازار مناسبی هم به خود اختصاص داده‌اند.

عزتی با تاکید براینکه بیشتر کارگاه‌های تولیدی نبات در سطح ایران امروز به صورت سنتی تولید نبات می‌کنند افزود: براساس آمار تقریبا بیش از 60 درصد از نبات ایران امروز به صورت سنتی تولید می‌شود و هرچند این نوع تولید زیاد صرفه اقتصادی ندارد اما برای شروع کار می‌توان روی گردش مالی آن حساب کرد و کم کم به سمت تولید صنعتی نبات گام برداشت چون آغاز کار با سرمایه‌ای اندک می‌توان پس از اخذ مجوزهای مورد نیاز مثل بهداشت، شروع کرد. به عنوان مثال برای ظرفیت تولید نزدیک به یک تن نبات معمولی با شیوه‌های سنتی کمتر از یکصد میلیون تومان سرمایه مورد ‌نیاز است.

این فعال صنفی با اشاره به 600 میلیون تومان سرمایه ‌اولیه برای راه‌اندازی یک کارگاه تولید نبات صنعتی با ظرفیت حدود 5 تن در روز تصریح کرد: همانطور که اشاره شد تولید نبات سنتی زیاد اقتصادی نیست و باید برای ورود به تولید صنعتی برنامه‌ریزی کرد که نیازمند تهیه دیگ‌های بخار مخصوص، قالب‌ها، پاتیل‌ها و تجهیزات بسته‌بندی است. این درحالی است که مبلغ یاد شده می‌تواند زمینه اشتغالزایی 9 نفر را ایجاد کرده ولی در صورت اینکه خط بسته‌بندی کامل را در طرح توسعه کارگاه داشته باشیم می‌توان تا 12 نفر پرسنل را به کار گماشت.

وی ارزش افزوده واقعی را در تولید نبات و بسته‌بندی  اوزان مختلف آن دانست و گفت: برخی از کارگاه‌ها صرفا به تولید نبات و فروش عمده در بسته‌بندی‌های 10 و 20 کیلویی اقدام می‌کنند درحالی که ارزش افزوده واقعی در تولید بسته‌های یکصد گرمی تا یک کیلوگرمی است به این دلیل که قیمت‌ها متفاوت‌ خواهدشد به عنوان مثال امروز نبات 700 گرمی زعفرانی 5000 تومان فروخته می‌شود درحالی که همان نبات در بسته‌بندی 10 کیلویی 4200 تومان است.

این تولید کننده زعفران در اصفهان هزینه تولید را به نوعی وابسته به قیمت شکر دانست و افزود: بطور کلی قیمت شکر به صورت روزانه و نقدی محاسبه می‌شود اما هزینه‌های جانبی که شامل طعم‌دهندگان، کارگر، گاز، آب، برق، مالیات، بیمه و ماشین‌آلات تقریبا حدود 700 تومان به ازای هر کیلوگرم است، بنابراین با درنظر گرفتن قیمت شکر امروز که 2250 تومان است تقریبا هزینه تولید هرکیلوگرم نبات زعفرانی 3200 تومان برای عمده فروش است و قیمت مصرف‌کننده نزدیک 4200 تومان تعیین می‌شود.

عزتی یکی از فنون موفقیت تولید صنعتی نبات را در ایجاد خط تولید شکلات و آبنبات در کنار خط تولید نبات دانست چون برخی ضایعات تولید نبات را می‌تواند در تولید محصولات دیگر بدون هرگونه مشکل بهداشتی به کار گرفت که این موضوع می‌تواند مانع از افزایش دور ریز تولید نباید باشد. این درحالی است که نوآوری در طعم و عطر نبات‌ها مثل استفاده از برخی شربت‌های سنتی و طعم‌دهنده‌های طبیعی از جمله آنهاست.

به عقیده این فعال صنفی، عمده مشکل تولیدکنندگان نبات نبود ثبات قیمتی در شکر است و دیگر عاملی نگران کننده موضوع گردش مالی است چون براساس عرف موجود بازار نبات تولید شده وقتی به عمده‌فروش‌ها تحویل داده می‌شود معمولا تسویه‌حساب 20 روزه دارد و متاسفانه تمام خریدها نقدی است این موضوع باعث خواب بسیار بالای سرمایه است.

عزتی درپایان موضوع صادرات را درصورت رعایت استانداردهای مورد نیاز بسیار مناسب دانست و گفت: امروز اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس و برخی کشورهای شمال شرقی کشورمان از خریداران عمده نبات ایران هستند به صورتی که حتی گاهی اوقات صادرات فله به این کشورها صورت می‌گیرد و در نهایت بسته‌بندی‌های محلی در فروشگاه‌های سطح کشور توزیع می‌شود.